بنا بر مباحثی که در رابطه با طول عمر امام زمان (عج) مطرح شده باید گفت که، مسئله طول عمر چه یک امر خارقالعاده و به قدرت و مشیت الهی است چنان که خداوند قادر بر این کار است و یا این که از شاخههای مسأله عمومیتری به نام حیات باشد که حقیقت و ماهیت آن هنوز بر بشر مجهول مانده،(۱) و یا بنابر نظر دانش امروزی، دلیلی نمیبینند که امکان عمر طولانی را از جنبه نظری نفی کند، و از نظر علمی عقب انداختن پیری، امری کاملا ممکن است و جسم انسان برای سالیان دراز، دارای قابلیت حیات و بقا دانسته شده(۲)؛ علاوه بر این مطالب، بر اساس آیات قرآن کریم که وحی الهی است و مطالب آن از نظر علمی به اثبات رسیده، مسئله طول عمر امری است ممکن و شدنی که در برخی از آیات قرآن کریم به آن پرداخته شده است. نوشتار حاضر به این موضوع اختصاص دارد.
مسئله طول عمر انسان از نگاه قرآنکریم
(وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ فَلَبِثَ فیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسینَ عاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفانُ وَ هُمْ ظالِمُونَ)«و به راستی نوح را به سوی قومش فرستادیم. پس در میان آنان هزار سال، به استثنای پنجاه سال، درنگ کرد [ولی جز اندکی از مردم به سخن او گوش ندادند]. پس طوفان (قهر خداوند) آنان را در حالی که ستمگر بودند، فرا گرفت».
نکتهها:
قرآن، با بیان عمر طولانی انسانهای گذشته، آن را امری ممکن و شدنی خوانده است. ( أَلْفَ سَنَةٍ )
تنها پیامبری که مدت رسالتش در قرآن بیان شده، حضرت نوح(ع) است. البته نهصد و پنجاه سال، مدت رسالت آن حضرت تا زمان طوفان است؛ اما مدت پیامبری ایشان پس از طوفان و سال های عمرش بیان نشده است.
۳.عمر طولانی دادن به بشر، برای خداوند محال نیست؛ همان گونه که او حضرت مهدی(عج) را قرنها زنده نگه داشته تا حکومت عدل جهانی را بر پا کند. گرچه جسم تمام مردم پس از کهولت سن فرسوده میشود، ولی آن حضرت به گفته بزرگان دین، هم چنان در چهره انسان چهل ساله ثابت است و این جای تعجب نیست.
در صورت همه ما، موی ابرو و مژه دهها سال ثابت است، در صورتی که موی سر و صورت همواره در حال تغییر و تحول است، با آن که آب و غذا و هوا و محل هر دو مو، یکی است. آری! خداوند میتواند انسانی را ثابت و دیگران را متغیر قرار دهد. گاهی پرسیده میشود که چگونه عمر بیش از هزار سال حضرت مهدی (عج) را باور کنیم؟. پاسخ آن است که در آیه ۲۵۹ سوره بقره میخوانیم: شخصی ـ که به گفته روایات و تفاسیر، عُزیر نام داشت ـ از کنار یک آبادی عبور میکرد که دیوارهای آن بر روی سقف هایش فرو ریخته بود و مشخص بود که مدتی طولانی از مرگ ساکنین آن جا و زمان تخریبش میگذرد. با خود گفت: «خداوند چگونه ساکنین این جا را پس از مرگشان زنده میکند؟».
خداوند در همان لحظه جان او را گرفت و پس از صد سال زنده کرد و به او گفت: «چقدر درنگ کردی؟» گفت: «یک روز یا بخشی از یک روز!» خداوند فرمود: «نه؛ بلکه صد سال است که در این جا مانده ای. به غذا و نوشیدنی خود که همراه داشتی، نگاه کن که با گذشت سالها تغییر نکردهاست. به الاغ خود نگاه کن که هیچ اثری از آن باقی نمانده است. ما زنده شدن تو را نشانه و حجتی برای مردم قرار میدهیم. اکنون به استخوانهای الاغ مرده خود بنگر و ببین که چگونه آنها را به هم پیوند میدهیم و بر آنها گوشت میپوشانیم و زندگی دوباره به آن میبخشیم».
بنابر این آیه، غذا و نوشیدنی به مدت صد سال تغییر نکرد؛ در حالی که به طور طبیعی می بایست پس از چند روز فاسد میشد. صد سال برابر ۵۲۰۰ هفته است و خداوند غذایی که فقط یک هفته سالم میماند را ۵۲۰۰ برابر عمر طبیعی اش سالم نگاه داشت. اکنون به سراغ عمر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می رویم که هنوز حتی به حد ۲۰ برابر عمر طبیعی نرسیده است. بنابراین نه دلیل عقلی بر محدود کردن عمر انسان داریم و نه عمر طولانی، چیز محالی است.
از طرفی تعجب ما از طولانی بودن عمر به خاطر مقایسه آن با خودمان و قدرت محدود خودمان است. در حالی که نمونههای دیگری از طول عمر نیز در تاریخ و طبیعت وجود دارد؛ از جمله: مدت رسالت حضرت نوح(ع) (۹۵۰ سال)، اصحاب کهف و خواب چند صدساله آنها، عمر چندین هزارساله نوعی ماهی و برخی از درختان و.... آری! خداوندی که به استخوان، قدرت شنیدن و به پیه چشم، قدرت دیدن میدهد، میتواند عمر انسان را نیز طولانی کند.
متأسفانه برخی در پذیرفتن مسائل منطقی دین، دیرباور هستند. اگر یک روزنامه خارجی گفته باشد که یک ماهی در اقیانوس اطلس پیدا شده است که سه میلیون سال عمر دارد، فوراً باور میکنند، اما اگر ۱۵۰ حدیث داشته باشیم که امام زمان(عج) زنده است و هزار و سی صد سال عمر دارد، میگوید: از نظر علمی نمیشود!
نتیجه
با بررسی مسئله طول عمر انسان در آیات قرآن کریم و منابع دیگر نتیجهای که حاصل شده این است که، خداوند قادر و متعال در قرآن کریم با بیان نمونههای از عمر طولانی برخی انسانها این مسئله را امری ممکن و شدنی دانسته است. این در حالی است که ما شاهد نمونههای در تاریخ و طبیعت نیز هستیم که عمر آنها به چندین هزار سال میرسد. پس مسئله طول عمر امام زمان ( عج) امری تعجبآور و نا ممکن نیست.
پینوشتها:
[۱]. سوره عنکبوت، آیه ۱۴.
[۲]. ر.ک: علوی پیام، محسن، برسی طول عمر و ملاقات با امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، انتشارات نصر، چاپ اول،۱۳۷۸، ص ۶۹-۷۱.
[۳]. ر.ک: زین العلی، غلامحسین، مقاله: (امام مهدی و طول عمر)، انتظار، فصل نامه علمی تخصصی ویژه امام مهدی، شماره۶، ۱۳۸۱، ص۲۳۲و ۲۴۲.