حضور در پیشگاه امام میتواند از راه دور، با برقراری ارتباط قلبی و قرار دادن خویشتنِ خویش در حوزه روحانیت و فیض بخشی امام نیز انجام گیرد. در همین زمینه با حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی، رئیس ستاد اقامه نماز کشور گفتگویی انجام دادهایم:
زیارت پیشوایان دینی به چه معناست و چه آثار و برکاتی دارد؟
زیارت یعنی انسان در مقابل ولی خدا حاضر شود؛ این حضور جسمی یا معنوی است. زیارت، قدردانی از زحمات پیامبر و اهل بیت او و تایید عملی وفاداری، تجدید عهد و آیینهای است که انسان خود را در آن میبیند و اعمال خود را با اعمال ائمه(ع) مقایسه میکند. وقتی ما ائمه و امامزادهها را صدا میزنیم و به آنها متوسل میشویم، به معنای آن است که خدا را صدا میزنیم و آنها را واسطه درخواست خود قرار میدهیم و این جلوه توحید ناب است.
برای بهرمندی از برکات زیارت ائمه معصومین(ع) باید حتما به حرم مطهر آن بزرگوارن مشرف شویم؟
خیر؛ مفهموم زیارت توجه به بزرگان است و دور و نزدیک ندارد. یعنی از راه دور و معنوی هم میتوان به ائمه علیهم سلام توجه و اظهار ارادت کرد و از برکات آن بهرمند شد. زیارت توجه و اظهار ادب کوچکها به بزرگان است؛ حالا دور یا نزدیک. در روایت داریم نیت المومن خیر من عمل. نیت ما مهم است. من چون معلم قرآنم از قرآن مثال میزنم؛ در قرآن چندین آیۀ سلام داریم: سلامٌ علی ابراهیم، سلامٌ علی نوح، سلامٌ علی موسی و هارون، مگر ابراهیم(ع)، نوح(ع)، موسی(ع) و هارون نزدیکمان هستند؟ آیه دیگری داریم که میگوید یا ایها النبی و رحمت الله و برکاته، مگر پیامبر(ص) نزدیکمان است؟
ما هر روز در نماز به پیامبر(ص) سلام می دهیم. «السلام علیک ایها النبی و رحمت الله»؛ بنابراین شرط سلام دادن، حضور نیست توجه به شخص است. چه نزیک و چه دور و اگر ما در زیارت ائمه و امامزادگان به آنها سلام میکنیم و متوسل میشویم، همان کاری را میکنیم که قرآن میگوید.
یک زیارت در تاریخ ماند و خیلی از زیارتها پاک شد؛ شخصی بود از یاران پیامبر به نام اویس قرنی که مسلمان شد ولی پیامبر را ندیده بود. او برای ملاقات پیامبر به مدینه رفت ولی نتوانست ایشان را زیارت کند و به خاطر مادرش به شهر خود برگشت. وقتی پیامبر(ص) به مدینه آمدند با اینکه تا کنون اویس را ندیده بودند گفتند: «بوی اویس قرنی میآید». یعنی اویس پیامبر(ص) را ندید ولی آن حضرت احوالش را پرسیدند. پس بعد منزل نبود در سفر روحانی؛ یعنی در سفرهای معنوی بعد منزل و مسافت مطرح نیست. البته رفتن و از نزدیک دیدن هم یک توفیق است ولی اگر هم نشد از دور می توان زیارت کرد وبه همان ثواب و برکات رسید.
بسیاری از هموطنان ما آغاز سال نو را با حضور در حرم مطهر حضرت رضا(ع) آغاز می کردند. با توجه به شرایط کنونی و تعطیلی حرم مطهر، در سال تحویل چطور میتوانند با امام ارتباط برقرار کنند؟
در شرایط کنونی و شیوع بیماری حضور در اجتماعات و حرم های مطهر موجب گسترش بیماری میشود و باید از دستور مقام معظم رهبری و پزشکان متدین اطاعت کنیم. زیارت و تشرف به حرم مطهر حضرت رضا(ع) و امام زادگان واجب نیست؛ بلکه یک تبرکی است که انسان آغاز سال کنار اولیای خدا باشد. اما اگر این حضور میسر نشد از دور هم با خواندن زیارتنامه آن حضرت و توسل به ایشان همان برکات شامل حال خواهد شد.
گفتگو: زهرا دلپذیر