حضرت خدیجه در زمان جاهلیت به طاهره، مبارکه و سیده زنان معروف بود
حضرت خدیجه علیهاالسلام، پدرش خُوَیْلِدِ، و مادرش فاطمه، دختر زائِدَة بْنِ اصَّمْ است. خانواده‌‌ای که حضرت خدیجه علیهاالسلام در آن رشد کرد، از نظر شرافت خانوادگی و نسبت‌‌های خویشاوندی، در شمار بزرگترین قبیله‌‌های عرب جای داشت. این خاندان در همه حجاز نفوذ داشت.
خدیجه علیهاالسلام در بین اقوام خود یگانه و ممتاز و میان اقران کم نظیر بود. او به فضیلت اخلاقی و پذیرایی‌های شایان بسیار معروف بود و بدین جهت زنان مکه به وی حسد می‌‌ورزیدند.
ایشان  آنقدر پاکدامن بود که در زمان جاهلیت او را طاهره و مبارکه و سیده زنان می‌‌خواندند و این نشانگر پاکدامنی او در هنگام بی‌‌همسری‌‌اش در آن محیط فاسد و آلوده بود.
حضرت خدیجه (س) دارای چه ویژگی‌هایی بودند؟
بر اساس گفته‌های تاریخی ایشان در سن 40 سالگی به ازدواج پیامبر درآمد و بانویی بود که در قریش به شرافت، طهارت و پاکدامنی معروف بود. ایشان در خانواده مجد و سیادت به دنیا آمد و با اخلاق نیکو پرورش یافت و به دوراندیشی و عقلانیت مشهور بود به گونه‌ای که او را طاهره می‌نامیدند.
ایشان ابعاد شخصیتی بسیار گسترده‌ای داشت که با مطالعه در آنها می‌توان از ایشان به عنوان الگویی نمونه درس گرفت.
پیامبر تا زمانی که حضرت خدیجه زنده بود با هیچ زنی ازدواج نکرد
ذهبی در فضایل ایشان می‌‌نویسد: «وی بانویی فهیم، بزرگوار، دیندار، پاکدامن، بخشنده و اهل بهشت بود و از هر جهتی زنی کامل و شایسته بود و پیامبر اکرم(ص) همیشه به مدح و ثنای او می‌‌پرداخت و او را بر سایر همسرانش برتری  می‌‌داد و او را بسیار گرامی می‌‌داشت به حدی که عایشه می‌‌گوید: به هیچ زنی به اندازه خدیجه حسد نمی‌‌ورزیدم چرا که رسول خدا خدیجه را بسیار بزرگ می‌‌داشت.
در کرامت ایشان همین بس که رسول خدا چه قبل از او و چه در زمان حیات او با هیچ زنی ازدواج ننمود و کنیزی هم نداشت و بعد از وفات ایشان آن حضرت کنیز گرفت، براستی حضرت خدیجه بهترین همنشین و مونس پیامبر اکرم (ص) بود و اموال خود را در اعتلای اسلام انفاق نمود. و به درجه‌ای رسید که خداوند به حضرتش امر نمود که خدیجه را به خانه‌ای در بهشت که محل امن و آرامش باشد، بشارت دهد».
اموال حضرت خدیجه چه اندازه بود که راه اسلام خرج شد
دیگر خصوصیت خدیجه این است که دارای شم اقتصادی و روح بازرگانی بود و آوازه شهرتش در این زمینه به شام هم رسیده بود. آن گونه که از تاریخ بر می‌‌آید ثروت حضرت خدیجه علیهاالسلام حاصل دست رنج خود وی بود و از ارث و میراث خبری نبود، به همین جهت پدر و عمویش هیچ‌‌گونه دخالت و تصرفی در امور و اموال ایشان نداشتند، به گونه‌‌ای که از ایشان به ملکه عظیمه تعبیر می‌‌کردند.
در مورد اموال حضرت، علامه مجلسی چند روایت نقل می‌‌کند که طبق این احادیث در شهر مکه کسی از ایشان ثروتمندتر نبود و در هر سو و ناحیه، غلامان احشام و اغنام فراوانی داشتند و بیش از 80 هزار شتر در مناطق مختلف برای تجارت داشتند، و در مناطق مختلفی چون مصر و حبشه تجارتخانه داشتند و عده‌‌ای برای ایشان مشغول تجارت بودند.
در مورد منزل ایشان گفته شده که از لحاظ وسعت به اندازه‌ای بود که تمام مردم مکه را در بر می‌گرفت و در بالای این منزل گنبدی از ابریشم آبی رنگ قرار داده بودند و در آن نقش‌‌های خورشید و ماه و ستارگان منقش بود و آن گنبد ابریشمی زیبا را با طناب‌هایی از ابریشم و میخ‌‌هایی از فولاد، محکم کرده بودند.
بنابراین، این فقرات نشانگر تجارت جهانی آن حضرت بوده که در شهرها و کشورهای مختلف چون مصر و حبشه تجارتخانه داشتند. همچنین دلالت بر قدرت بالای مدیریتی حضرت و ناشی از دانش وسیع آن بزرگوار بود، که با سنی جوان، از نبوغ فوق‌العاده‌ای برخوردار بود.
این بانو بعد از ازدواج با پیامبر(ص) تمام اموال خود را در راه پیشرفت اهداف اسلام هدیه کردند. وی به عمویش ورقه گفت: کلید تمام اموالم را نزد حبیبم ببر و از جانب من به او بگو: تمامی این اموال هدیه است به او و تمامی آن ملک اوست که در آن هرگونه تصرفی بخواهد، انجام دهد. به راستی آیا در تمام دوران پس از بعثت پیامبر(ص) چنین فداکاری مشاهده شده است؟ کدام یک از همسران ایشان، چنین رتبه‌‌ای از فداکاری رسیده‌‌اند؟
نحوه رحلت آن بانوی بزرگوار چگونه‌ بود؟
محاصره پیامبر(ص)، خانواده و اصحاب ایشان در شعب ابیطالب (ع) بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود. بعد از شکسته شدن محاصره شعب ابی‌طالب (ع) عموی پیامبر (ص) از دنیا رفت و بعد از چند روز نیز حضرت خدیجه (س) رحلت فرمودند. این بانوی ثروتمند قریش در حالی از دنیا می‌رفت که کمر استقامت او در شعب ابیطالب (ع) شکسته شد و لحظاتی قبل از رحلتشان حضرت زهرا (س) را نزد پدر به وساطت فرستاد تا یکی از لباس‌های پیامبر را به عنوان کفن به ایشان اختصاص دهند.
 گستردگی این غم به قدری برای پیامبر (ص) زیاد بود که ایشان آن سال را سال اندوه و عزای عمومی اعلام کردند.
جایگاه حضرت خدیجه (س)
در روایات اسلامی که از طریق شیعه و اهل تسنن نقل شده، از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهماالسلام در شأن و مقام ارجمند ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها سخن فراوان با تعبیرات گوناگون به میان آمده است.
در اینجا چند نمونه از آن بیان می شود:
- رسول ا کرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«خیر نسائها خدیجه و خیر نسائها مریم ابنه عمران؛
بهترین زنان دنیا خدیجه سلام الله علیها و مریم دختر عمران است.»
یا: بهترین زنان امت گذشته مریم سلام الله علیها و بهترین زنان این امت خدیجه سلام الله علیها است.
- نیز فرمود:
«خیر نساء العالمین مریم پنت عمران، و آسیه بنت مزاحم، و خدیجه بنت خویلد، و فاطمه بنت محمد صلیالله علیه و آله و سلم؛
بهترین زنان جهانیان عبارتند از: مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، خدیجه دختر خویلد و فاطمه سلام الله علیها دختر حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم.»
- ابن عباس می گوید: روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله چهار خط کشید، آنگاه پرسید: آیا می دانید این خط ها چیست؟ گفتیم: خدا و رسولش داناتر است. فرمود:
«خیر نساء الجنه مریم بنت عمران، و خدیجه بنت خویلد و فاطمه بنت محمد، و آسیه بنت مزاحم امرأه فرعون؛ بهترین زنان بهشت، مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله و آسیه دختر مزاحم، همسر فرعون است.»
- پیامبر صلی الله علیه و آله به عایشه که در حال برتری جویی به فاطمه سلام الله علیها بود، فرمود:
«اوما علمت ان الله اصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران و علیا والحسن والحسین و حمزه و جعفرا و فاطمه و خدیجه علی العالمین؛
آیا نمی دانی که خداوند آدم، نوح، آل ابراهیم، آل عمران، علی علیه السلام حسن علیه السلام، حسین علیه السلام، حمزه، جعفر، فاطمه سلام الله علیها، و خدیجه سلام الله علیها را بر جهانیان برگزید».
- پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: جبرئیل نزد من آمد و گفت: ای رسول خدا! این خدیجه سلام الله علیها است، هرگاه نزد تو آمد، بر او از سوی پروردگارش و از طرف من، سلام برسان:
«و یشرها ببیت فی الجنه من قصب لا صخت و لا نصب؛ و او را به خانه ای از یک قطعه (از زبرجد) در بهشت که در آن رنج و ناآرامی نیست مژده بده.»
به گفته بعضی منظور از این جمله این است که او در بهشت دارای قصری است که همه ی آن قصر از یک گوهر توخالی است که از یک قطعه است نه اینکه از قطعه های مختلف ساخته شده باشد. مطابق بعضی از روایات ابوهریره از پیامبر (ص) پرسید: منظور از خانه ای از قصب چیست؟ پیامبر (ص) فرمود: «منظور از آن گوهر توخالی است»
در بعضی از روایات «من قصب الزمرد»آمده که همان زبرجد باشد. و مطابق بعضی از روایات، آن حضرت فرمود:
«امرت ان ابشر خدیجه ببیت...؛ از طرف خداوند مأمور شده ام که خدیجه سلام الله علیها رامژده بدهم به خانه ای بلورین که در آن رنج و ناآرامی نیست.»
- نیز فرمود:
«حسبک من نساء العالمین مریم بنت عمران، و خدیجه بنت خویلد، و فاطمه بنت محمد صلی الله علیه و آله و سلم، و آسیه بنت مزاحم؛ در میان بانوان دو جهان، در فضیلت و کمال کافی است: حضرت مریم، حضرت خدیجه، حضرت فاطمه و حضرت آسیه علیهماالسلام ».
- بیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در تفسیر (آیه 27 مطففین) «عینا یشرب بها المتقربون؛ همان چشمه ی بهشتی که مقربان از آن می نوشند.» فرمود:
«المقربون السابقون؛ رسول الله، و علی بن ابیطالب والأئمه، و فاطمه بنت محمد؛ از مردان بسیاری به حد کمال رسیدند، و از زنان به درجه ی آخر کمال نرسیدند مگر چهار زن که عبارتند از: آسیه، مریم، خدیجه و فاطمه سلام الله علیها».
- روزی عایشه به حضرت فاطمه سلام الله علیها گفت: آیا تو را بشارت ندهم به اینکه از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم فرمود: «سرور زنان بهشت چهار بانو هستند که عبارتند از: مریم، فاطمه، خدیجه، و آسیه علیهماالسلام؟».
- امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود:
«سادات نساء العالمین اربع: خدیجه بنت خویلد و فاطمه بنت محمد صلی الله علیه و آله و آسیه بنت مزاحم، و مریم بنت عمران؛ سرور بانوان دو جهان چهار بانو است که عبارتند از: خدیجه، فاطمه، آسیه و مریم».
- روایت شده: روزی جبرئیل به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله آمد، و جویای خدیجه سلام الله علیها شد، پیامبر صلی الله علیه و آله او را نیافت، جبرئیل گفت: «وقتی که او آمد، به او خبر بده که پروردگارش به او سلام می رساند.».
- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در چهل شبانه روز اعتزال از خدیجه سلام الله علیها توسط عماریاسر به خدیجه سلام الله علیها چنین پیام داد:
«ان الله عزوجل لیباهی بک کرام ملائکته کل یوم مرارا؛
همانا خداوند متعال به افتخار وجود تو هر روز به طور مکرر به فرشتگان بزرگش افتخار می کند.».
- در فرازی از یکی از زیارتنامه های رسول خدا صلی الله علیه و آله [که ظاهراً از امامان علیهم السلام نقل شده] چنین آمده است:
«السلام علی ازواجک الطاهرات الخیرات، امهات المؤمنین، خصوصا الصدیقه الطاهره، الزکیه الراضیه المرضیه، خدیجه الکبری ام المؤمنین؛ سلام بر همسران پاک و نیک تو، مادران مؤمنان به خصوص سلام بر بانوی راستین و پاک و پاکیزه، خشنود و پسندیده، خدیجه بانوی بزرگ، مادر مؤمنان.»
تعبیر به مادران مؤمنان از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله از این رو است که ازدواج با آنها بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله حرام است، باید به حریم رحمت آنها و پیامبر صلی الله علیه و آله احترام نهاد، و با آنها ازدواج نکرد.
و در فرازی از زیارتنامه های دیگر از خدیجه سلام الله علیها چنین تعبیر شده:
«السلام علی خدیجه سیده نساء العالمین؛ سلام بر خدیجه سلام الله علیها سرور زنان جهانیان».

منبع:
https://www.mashreghnews.ir/news/

http://dari.irib.ir/component/k2/item/
http://www.khadijeh.com/