عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: بر اساس آموزه های دین مبین اسلام، مسئله اصلی هدایت است نه نجات بشر و کرونا فرصتی برای ما فراهم آورد تا به تکامل برسیم.

 جمیله علم الهدی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در نشست علمی «مسائل تربیت دینی در دوره پساکرونا؛ تنگناها و فرصت‌ها» که ظهر امروز در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، عنوان کرد: با حاکمیت جریان سکولاریسم که تمرکز بر مفهوم فایده و سودمندی داشت، مناسبت‌ نهادهای اجتماعی تغییر کرد و نهاد سیاست و اقتصاد با هم یکی شده و ساختارها و تشکیلات یک دستی شدند.

علم الهدی تصریح کرد: در این میان ایدئولوژی جدیدی با نام توسعه متولد شد که کشورهای توسعه نیافته و توسعه یافته نیز به آن پیوستند در همین راستا نهاد علم و فناوری با رویکرد توسعه همراه و سازگار شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: پس ازگذشت 300 سال، کرونا باعث شد نهادها در تعامل با هم قرار گیرند و خود را تعریف کنند؛ این مواجهه نهادها، دو خطر بزرگ را به همراه داشت، نخست تغییرات مناسبت‌های نهادی و کشف خلاها و ظرفیت‌ها و دیگری تعلیق در سطح ساختارها و الگوهای حاکم و هم سطح  درباورها بود.

وی به تبیین سه روایت درمواجه با این خطرها اشاره کرد و گفت: روایت نخست طبیعت‌گرایی سنتی است که یک نوع معنویت‌گرایی غیر متشخص بوده و دارای خدایان مبهم است؛ در حقیقت این نگاه، نگاهی شرقی بوده که برای نجات بشربه میدان آمده است.

عضو هیئت علمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی ادامه داد: طبیعت‌گرایی مدرن نیز که طبیعت هوشمند و اما تحت مدیریت انسان است برعکس طبیعت گرایی سنتی عمل می کند، در این نوع از طبیعت گرایی از الگوی علم و فناوری استفاده می‌شود و بر این باور استوار بوده که کرونا دست ساز انسان است.

وی افزود: این طبیعت‌گرایی مدرن نگاهی غربی دارد و در واقع مسیری که به طور عمده در دنیا طی می‌شود تحت این نوع از طبیعت گرایی است، در طبیعت‌گرایی مدرن موضوع بیشتر حول محور درمان و سلامت، آمار و ارقام و روشهای بشرساخته است.

علم الهدی خاطر نشان کرد: متاسفانه در شرایط  کرونایی که بسیار خاص و ویژه است به رویکرد اسلامی به طور جدی و صحیح پرداخته نشده است.

وی اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی رویکردی در مقابل رویکرد غربی و شرقی قرار گرفته است که نگاهش نگاه هدایتگری و مبتنی بر مبانی قرآن کریم و روایات ائمه اطهار(ع) است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بر اساس آموزه های دین مبین اسلام، مسئله اصلی هدایت است نه نجات بشر و کرونا فرصتی برای ما فراهم آورد تا به تکامل برسیم.

ضرورت تربیت مبتنی بر دین

حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد حوزه و دانشگاه نیز در ادامه این نشست علمی به تبیین تربیت مبتنی بر دین پرداخت و عنوان کرد: تربیت انسان تربیت مبتنی بر دین است و وقتی از حوزه تربیت عبادی سخن می گوییم مراد تربیت در حوزه عبادت است.

وی به تنوع عبادات در حوزه اسلام و تفاوت عبودیت و عبادت پرداخت و تصریح کرد: عبودیت جوهره تربیت است؛ بزرگترین ویژگی پیامبر بزرگ اسلام(ص)، عابد بودن ایشان نیست بلکه عبد بودن است؛ کسی که اخلاق دارد مناسبات خانوادگی را به صورت صحیح سامان داده و در مسیر عبودیت حرکت می‌کند.

این استاد حوزه و دانشگاه، ادامه داد: چالش‌ها و ظرفیت‌های ایام کرونا در حوزه بینش‌های دینی و رفتارها و کنش‌ها بود که این مسئله بسیار مهم بوده و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: ایام کرونا نشان داد تا حد زیادی تربیت اسلامی در شکل دهی رفتارها نقش دارد؛ اگر چه در ایام کرونا به لحاظ حجم استرس‌های زیاد افراد، شاهد رفتارهای پرخاشگرانه بودیم از طرفی نیز شاهد هم دلی‌، دگر دوستی، تحمل‌پذیری، خویشتنداری و... بودیم که این رفتارهای مهربانانه و انسان دوستانه ریشه در تربیت دینی و اسلامی افراد دارد.

الهی خراسانی، با اشاره به چالش فرو کاستن دین در ایام کرونا، تصریح کرد: در این ایام، دین اسلام در بخشی از باورهای عامیانه دچار بحران شد و دین اسلام در بخشی دیگر از جامعه نیز فرصت بروز و ظهور و به اشتراک گذاری پیدا کرد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از چالش‌های کرونا، بحران در باور عامیانه نسبت به فلسفه و باور دعا و عبادت بود که متاسفانه اجابت دعا با قضاء حاجت اشتباه گرفته شد، اجابت دعا لبیک خدا به ارتباط بنده با خود اوست.

این استاد دانشگاه همچنین خاطر نشان کرد: کرونا موجب شد عادات دینی همچون برپایی نماز جماعت، زیارت، دعا و نیایش دسته جمعی و... دچار مشکل شود که ترک این عادات دینی به شدت موجب اضطراب شد؛ کرونا به ما فهماند دینداری ما از سر عادت بوده است.