نقش تاريخ در فهم و نقد حديث/ نگارش مرتضي قدسيان.- استاد راهنما: مجيد معارف؛ استاد مشاور: عبدالهادي فقهي‌زاده.- کارشناسي ارشد (دانشگاه مذاهب اسلامي، دانشکده علوم قرآن و حديث، رشته علوم قرآن و و حديث) ؛ ‎۱۳۹۰.

توصیفگر: تاریخ، حدیث، فهم حدیث، نقد حدیث، اسباب صدور            شماره راهنما: ن435ق29/ 297

چکیده  
     تاریخ یکی از معیارهای فهم ونقد حدیث است که هم در بررسی های سندی و هم درتحلیل های محتوایی موثر است. تاریخ در نقد وبررسی اسناد حدیث، امکان تلقی و دریافت حدیث را از واسطه های روایت، ارزیابی می کند. با مشخص شدن عدم حضور راوی در واقعه ای که نقل می کند، ضعف گفته های وی آشکار می شود. ارتباط سند روایات با تاریخ، شامل همه روایات، یا دسته کم روایات واجد سند است. زیرا در سند، حلقه ای از راویان وجود دارند که متون روایات را سینه به سینه منعکس ساخته اند و ازاین جهت دارای پدیده تاریخی است.
افزون بر این، تاریخ در نقد و تحلیل محتوا و فهم بهتر مضمون حدیث نیز موثر است. اطلاعات تاریخی فضای روشن تری را برای محدث به وجود می آورد تا روایت را از دریچه تاریخ بنگرد که در این پایان نامه، مبحث نقش تاریخ در فهم حدیث، در دو محور نقش تاریخ به شکل عام (شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عصر صدور) و خاص (اسباب صدور یا ورود احادیث) مطرح شده است. البته ناگفته نماند که تاریخ به شرط اعتبار و صحت عنصر کارآمدی درفهم و نقد روایات است و استناد به اخبار ضعیف تاریخی و جایگزینی تاریخ نمایی به جای تاریخ حقیقی، منجر به برداشت های نادرست از سنت و سیره پیامبر گرامی اسلام (ص) می شود. برای نیل به این هدف، معنی و مفهوم واژه ی تاریخ، اهمیت و فایده آن و میزان اعتبار منابع تاریخی، بررسی شده است.