دبیر کارگروه مرجعیت علمی قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با بیان اینکه مردم سه نوع مواجهه با کرونا داشتند، گفت: این سه نوع برخورد می‌تواند با آیات ابتدایی سوره «واقعه» که مردم را به سه گروه تقسیم کرده، تطبیق داده شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداسدالله موسوی عبادی، دبیر کارگروه مرجعیت علمی قرآن پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، در گفت‌وگو با ایکنا به موضوع رفتارشناسی بهشتیان و دوزخیان در دنیا و رابطه آن با ماجرای کرونا پرداخت.
وی با اشاره به آیه «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ»(مدثر/۳۸)، گفت: براساس این آیه، در روز قیامت ثواب و عذاب و عقاب نتیجه دستاورد اعمال خود انسان است؛ در قرآن در سوره «واقعه» هم وقتی قیامت توصیف می‌شود، حال مردم سه دسته است؛ وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً ﴿۷﴾؛ فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿۸﴾؛ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿۹﴾؛ وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ﴿۱۰﴾؛ أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ ﴿۱۱﴾.
وی اظهار کرد: دسته اول پیشگامان هستند که جایگاه و نعمت‌های آنان از اصحاب یمین هم بهتر است. گروه دوم سعادتمندان و اصحاب میمنه هستند؛ یعنی نامه عملشان را به دست راست آنان می‌دهند؛ اما گروه سوم، اصحاب مشئمه و بدبخت و شوم و شقاوتمند هستند و نامه اعمال این گروه را به دست چپشان می‌دهند که نماد تیره‌بختی و جرم و جنایت آنان است.
موسوی عبادی با تطبیق رفتار مردم در ایام کرونا بر این سه گروه، اضافه کرد: الان ویروس کرونا در جهان فراگیر شده و رفتارهای مختلفی از سوی مردم در کشورهای مختلف از جمله ایران دیده می‌شود که مصداق هر سه وجه ذکر شده در این آیات هستند.
موسوی عبادی، تصریح کرد: قرآن در مورد سابقون فرموده که اینها در ایمان و صفات و اعمال اخلاقی، اسوه و سرآمد و پیشگام و مقرب درگاه الهی‌اند و در روایت بیان شده که امام علی(ع) مصداق اتم این آیه است.
وی، افزود: رهبر بزرگوار انقلاب در همین قضیه کرونا، در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، پیشگام بودند و خودشان پیش و بیش از همه به مراعات این دستورها پرداختند و به مردم هم توصیه کردند.
پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: در این شرایط وقتی کادر درمان ما کمبودهای مختلف داشتند، گروه‌های مردمی مانند بسیجیان و طلاب و ... به کمک بیماران شتافتند و به روند کنترل این بیماری کمک کردند، از جان خود گذشتند و خانواده خود را در معرض سختی و تنهایی قرار دادند ولی به جای آن همانند السابقون السابقون عمل کردند و پیشقدم و پیشگام در این کار شدند، لذا اینها سابقون هستند؛ کسانی که به تعبیر آیات دیگر قرآن، اهل امر به معروف و نهی از منکر و سرعت در خیرات هستند و همین سبب تقرب آنان به خداوند است.
دبیر کارگروه مرجعیت علمی قرآن پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با بیان اینکه رفتارهای خیرخواهانه و ایثارگرانه این افراد، سبب شده تا در خدمات جهادی پیشگام باشند و همین اعمال، سرنوشت بهشت را در بهترین وجه برای آنان رقم خواهد زد، تصریح کرد: اما درباره گروه دوم که اصحاب یمین و سعادتمندان هستند و قرآن تعبیر «ما اصحاب المیمنه» نموده است که دال بر این است که اصحاب میمنه در سعادتمندی در غایت و قله آن هستند، گرچه مرتبه آنان از پیشگامان پایینتر است.
وی اضافه کرد: اینها به تعبیر دیگر آیات قرآن، زنان و مردان مؤمن هستند، به غیب و خدا ایمان دارند و برخی بر برخی دیگر ولی هستند، انفاق می‌کنند و گذشت و ایثار دارند؛ همان‌گونه که در قضیه کرونا برخی جهادی عمل کرده و در خط مقدم مبارزه با کرونا بودند ولی برخی یا این توان را نداشتند و یا از لحاظ رفتاری عقب‌تر بوده و هستند ولی عمل صالح دارند، دستورالعمل‌ها را مراعات و انفاق می‌کنند و نسبت به دیگران احترام قائل هستند و سوء‌استفاده اقتصادی از دیگران نکرده و در حد توان به دیگران خدمت می‌کنند و عقلانیت اجتماعی و رعایت شرع و قانون را در حد توان خود بجا می‌آورند.
رفتار شقاوتمندان و اصحاب شمال
موسوی عبادی با بیان اینکه اصحاب شمال گروه دیگری هستند که قرآن آنها را شقاوتمند و بدبخت می‌نامد و در مورد رفتارهای دنیوی آنها می‌فرماید: آنها کسانی هستند که فزونی نعمت سبب طغیان و سرمستی آنان شده است، اظهار کرد: در همین ایام بیماری کرونا، برخی رفتارشان مصداق همین رفتار اصحاب شمال بود؛ یعنی دستگاه‌های تنفسی و ماسک و وسائل مورد نیاز مردم را یا احتکار کرده و یا با قیمت‌های گزاف به مردم فروختند و یا به خارج از کشور قاچاق کردند و سبب شدند تا کشور در وضعیت بدی قرار گیرد.
وی افزود: آیا این گروه جز سرنوشت شوم در قیامت نتیجه دیگری هم خواهند گرفت؟ و انتظاری جز این هم باید داشته باشند؟؛ اینها مترف و اصحاب شمال و اهل دوزخ و عذاب و عقاب هستند؛ امروز هم می‌بینیم که عمده عوامل فساد در کشور کسانی هستند که از تنعم و ثروت بیشتری برخوردار هستند، البته همه ثرومندان اینچنین نیستند، بلکه کسانی که رفتارهایی که قرآن در مورد این گروه بیان فرموده، را دارا باشند جزو آنها خواهند بود. صفت دیگر این گروه اصرار بر گناهان بسیار بزرگ است؛ کسانی که امروز لوازم ضروری زندگی مردم را احتکار یا گرانفروشی می‌کنند آیا مرتکب گناه بزرگ نمی‌شوند؟
پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: تفکر اینها براساس محتوای آیه شریفه ۴۷ واقعه؛ «وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ» آن است که آیا ما بعد از اینکه مردیم و خاک شدیم برانگیخته خواهیم شد؟ در واقع منکر قیامت هستند که انکار قیامت خودش، سرچشمه بسیاری از گناهان و توجیه‌کننده آن است و وقتی به آنان گفته شود که چرا این کار را می‌کنند میگویند اجداد و آبای ما مرده و پوسیدند و از خاک هم بیرون نیامدند؛ «أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ».
موسوی عبادی اضافه کرد: کسانی که بهشت خود را در دنیا تعریف کرده و به مردم ضرر زده و می‌زنند و باعث آزار دیگران هستند و مرتکب گناهان بزرگ می‌شوند، نتیجه کارشان جز عذاب اخروی چیزی نخواهد بود.
وی با بیان اینکه این قیاس میان این سه گروه که با کرونا تطبیق داده شد، می‌تواند در تمامی رفتارها و اعمال فردی و اجتماعی تطبیق‌دهی شود، افزود: ما در هر عمل و رفتار و کردارمان در زندگی می‌توانیم خود را بسنجیم و ببینیم که جزو کدام یک از سه گروه هستیم؛ در بازار و کاسبی و اقتصاد، در تعهد به کاری که بر عهده داریم و در تعامل با دیگران و خرید و فروش و ... می‌توانیم خودمان را با این سه دسته مقایسه کنیم.
موسوی عبادی اظهار کرد: اگر جزو اصحاب میمنه هستیم تلاش کنیم جزو مقربان باشیم و اگر خدای ناکرده در گروه اصحاب مشئمه هستیم به خود بیاییم و دست از رفتارهای گذشته برداریم. زیرا مرگ بسیار نزدیک‌تر از آن است که فکر می‌کنیم؛ «إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعيداً (۶)وَ نَراهُ قَريباً (۷)» (المعارج/ ۶ و ۷)آنها آن را دور می‌بییند ولی ما وقوع آن را نزدیک می‌بینیم.
