پديدآورنده: ابي جعفر الصدوق محمد بن علي بن الحسين بن بابويه القمي؛
ترجمه: آقانجفي اصفهاني؛ به کوشش: محمد بدراوي
مشخصات نشر: قم: پيام علمدار، ۱۳۸۸. 2ج.
شمارة راهنمای دیویی: 1388 ع 161 الف 957/297
كتاب عيون اخبارالرضا (ع)، تبلور تيزهوشي و ذكاوت حضرت عليبنموسيالرضا(ع) است. اين ذكاوت فوقالعاده را ميتوان در مجالس بحثي كه ميان حضرت و ديگران، چه علماي اديان و مذاهب ديگر و چه جلساتي كه با مامون و ديگران داشته، به وفور مشاهدهكرد.
يكي از نكات جالب در اين كتاب، رويكردي است كه حضرت در پاسخ به سوالاتي كه در مورد تضاد بعضي از احاديث ايجاد شده است؛ اتخاذ ميكنند. در چند مورد حضرت، احاديث امام صادق(ع) را چنان زيبا تاويلميكند كه عقل، در حيرت ميماند و اين نگاه و سیره، بايد براي علماي حديث بسيار آموزنده باشد.
مترجم محترم كتاب، مرحوم محمد صالح، فرزند محمدباقر روغني قزويني از معاصرين علامه شيخ حر عاملي(ره) است كه در قزوين متولد و مراحل تحصيل ابتدايي را از علماي آن سامان فرا گرفت. سپس به اصفهان رفته و از محضر مرحوم ميرداماد بهره برد و پس از چندي، عازم ديار خراسان شد. او از علماي خراسان محسوب و مورد توجه خاص و عام بود. قطعههايي نيز از اشعار سروده طبع ايشان را كه به فقير تخلص ميجسته اند در بعضي از آثار ايشان مي توان يافت. بيشتر اهتمام وي در ترجمه بوده و ترجمه عيون اخبار الرضا عليه السلام را ايشان در سال 1075 قمري، تدوين نموده است.
ترجمه حاضر به علت نوع صفحهآرايي و اين كه ترجمه بايد رو بهروي متن قرار ميگرفت، ويرايش و تلخيص شده و شروح مترجم حذف گرديده است. در ترجمه اين اثر، دو نسخه ی خطي ملاككار بوده كه هر دو نسخه، ناقص و در بعضي موارد به شدت ناخوانا بودهاست. لذا بعضي از صفحات و ابواب كه يا ترجمه نداشته و يا در هر دو نسخه قابل خواندن نبوده نیز ترجمه شده است.
تهيه و تنظیم: جهاني