حضرت رقیه فرزند امام حسین علیه السلام است. بر اساس نوشته‏ های بعضی کتاب‏های تاریخی، نام مادر حضرت رقیه(علیهاالسلام)، امّ اسحاق است که پیش‏تر همسر امام حسن مجتبی (علیه‏السلام) بوده و پس از شهادت ایشان، به وصیت امام حسن (علیه‏السلام) به عقد امام حسین (علیه‏السلام) درآمده است. در مورد تاریخ تولد حضرت رقیه چیزی معلوم نیست. در تعداد دختران امام حسین و نامهای آنها اختلاف وجود دارد. آنچه از منابع بدست می آید امام حسین علیه السلام دارای چهار دختر بنامهای فاطمه کبری، فاطمه صغری، سکینه و رقیه بوده است. اصل وجود دختری چهار ساله برای امام حسین علیه السلام در منابع شیعی آمده است. در کتاب کامل بهائی نوشته علاء الدین طبری (قرن ششم هجری) قصه دختری چهار ساله که در ماجرای اسارت در خرابه شام در کنار سر بریده پدر به شهادت رسیده، آمده است. اما در مورد نام او، آیا رقیه بوده یا فاطمه صغری و... اختلاف است.

مشهور این است که ایشان سه یا چهار بهار بیشتر به خود ندیده و در روزهای آغازین صفر سال 61 ه .ق، پرپر شده است.

یکی از کتاب‏های کهن که در زمینه حضرت رقیه مطالبی نقل نموده، کتاب اللهوف از سیدبن طاووس است. وی می‏ نویسد: «شب عاشورا که حضرت سیدالشهداء (علیه ‏السلام) اشعاری در بی وفایی دنیا می‏خواند، حضرت زینب (علیهاالسلام) سخنان ایشان را شنید و گریست. امام (علیه‏ السلام) او را به صبر دعوت کرد و فرمود: «خواهرم، ام کلثوم و تو ای زینب! تو ای رقیه و فاطمه و رباب! سخنم را در نظر دارید [و به یاد داشته باشید] هنگامی که من کشته شدم، برای من گریبان چاک نزنید و صورت نخراشید و سخنی ناروا مگویید [و خویشتن دار باشید.]

بعد از واقعه عاشورا دشمن تمام کسانی را که زنده مانده بودند ، اسیر کرد. میان این اسرا، یک دختر کوچک هم دیده می ‏شد. این دختر کوچک رقیه بود. رقیه دختر امام حسین علیهاالسلام که حالا بعد از شهادت پدرش به همراه عمه ‏اش زینب و اسرای دیگر به طرف شام می ‏رفت. از داخل خرابه های شام، صدای یک کودک به گوش می ‏رسید. تمام کسانی که در میان اسرا بودند، می ‏دانستند که این صدای رقیه دختر کوچک امام حسین است. رقیه از خواب بیدار شده بود و سراغ پدرش را می ‏گرفت. گویا خواب پدرش را دیده بود. در این حال یزید، دستور داد سر امام حسین علیه‏ السلام را به رقیه نشان بدهند. وقتی حضرت رقیه علیهاالسلام سر بریده پدرش امام حسین علیه‏ السلام را دید، با فریاد و ناله خودش را روی سر بریده پدرش انداخت و همان جا، از دنیا رفت. مرقد مطهر حضرت رقیه علیها السلام در سوریه نزدیک به قبر حضرت زینب علیها السلام است.

ساكنان محله الامين كه رقيه در آن مدفون است نكته اى را متذكر مى شوند و آن اينكه ايشان به خواب يكى از سادات علوى از خاندان مرتضى آمده كه آب به داخل قبر ايشان نفوذ و آن را تخريب كرده است. اين فرد رقيه عليها السلام را سه شب در خواب مى بيند و لذا قبر را حفر و در آن جنازه دو كودك خردسال كه 5 سال بيشتر نداشتند را مشاهده مى كند و آنگاه قبر را تعمير و مرمت مى كند و سپس خود از دنيا مى رود.

چون فضاى اين مكان گنجايش زائران را نداشت، مرحوم شيخ نصراللّٰه خلخالى در 1350 ش در صدد توسعۀ مقبره و حرم برآمد؛ لذا خانه هاى اطراف را با كمك مردم خَيّرِ محل خريدارى كرد ولى عده اى راضى نشدند و به همين منوال باقى بود تا در سال 1363 ش به گفتۀ جناب حجة الاسلام فهرى زنجانى، نمايندۀ وقت مقام معظم رهبرى در سوريه، با خريد آن خانه ها و پرداخت چندين برابر قيمت آن ها، امر پى ريزى بناى جديد حرم از سوى جمهورى اسلامى و با حضور مقامات سوريه آغاز شد.

مساحت ساختمان حرم بيش از چهارهزار متر مربع است كه ششصد متر مربع از آن، صحن و فضاى باز است و بقيه را حرم و شبستان آن و مسجد ديگرى كه در مجاورت ضريح ساخته شد، تشكيل مى دهند. در بازسازى هاى اخير، اطراف ضريح و شبستان ها را توسعه فراوانى داده اند و صحن هاى جديدى نيز در حال احداث است.

نوع معمارى، كه اكنون در بناى حرم به كار رفته، معمارى ايرانى - اسلامى است.

صحن مسجد كه گرداگرد آن به صورت ايوانى به اندازۀ يك و نيم متر مسقف است، با ستون هاى بسيار زيباى سنگى سفيد و كنگره اى ساخته شده اند. گنبد آن به كلى تعويض و براساس معمارى ايرانى ساخته شده و دوازده ستون مرمرين در داخل حرم آن را نگه داشته اند. گرداگرد سقف و ديواره ها نيز كاشى كارى است.

سه سالگی اش بر مدار عاشورا می چرخد. اتفاقی که طنین خنده های کودکانه اش را به غارت می برد. در عطش می ماند و می گدازد. فرات از چشمانش مهاجرت می کند. بی پناهی اش، در تمام بیابان ها تکثیر می شود.

این سه سالگی اوست که در ویرانه ای کنار کاخ سبز، به اهتزاز درآمده و مکر خاندان ابوسفیان را به زانو درآورده است.