تأثیرقرآن بر جامعه هنری ایران و اسلام چنان ژرف و گسترده بود که اکثر اصول و قواعد هنری را تحتالشعاع خویش قرار داد ؛ در خدمات متقابل قرآن و هنر، از یک سو هنرهایی بدیع متولد شد و هنرهایی نیز تکامل و تعالی یافت و از سوی دیگر مصحف هایی نفیس از قرآن پدید آمدند که هر یک همچون ستاره ای بر تارک آسمان هنر می درخشند. در این عرصه، هنرمندان مومن ایرانی که از دیرباز در ظرافت طبع و خلاقیت ،زبانزد عالم بوده اند،گوی سبقت را از سایر ملتها ربودند و زیباترین و ماندگارترین قرآن های هنری را از خویش به یادگار گذاشتند.
کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی که از امتیاز همجواری با روضه منوره ثامن الائمه (ع) برخوردار می باشد، به عنوان یکی از معتبرترین مراکز فرهنگی ـ مذهبی تشیع و حتی جهان اسلام، همواره حافظی امین برای این گنجینه های ارزشمند معنوی و هنری بوده است؛ وجود هزاران نسخه قرآن و کتاب نفیس در مخازن مخطوطات کتابخانه مرکزی ، موید همین امانتداری است.
مقاله حاضر نیز به منظور قدردانی و تجلیل از تلاش های بی دریغ و خالصانه ی هنرمندان پدیدآورنده و واقفان این گونه آثار، قصد دارد به معرفی تعدادی از آرایه های سنتی خطی (تذهیب، شمسه، سرلوح،کتیبه و...) در 15 نسخه از قرآنهای چاپ سنگی دوره قاجار که در کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می شوند، بپردازد.
کلیدواژهها:
قرآن، نفیس، آرایه های هنری، چاپ سنگی،دوره قاجار، کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی.