یکی از نخستین مراکز تشیع در ایران خراسان بود که بعد از ورود امام رضا(ع) به این منطقه، تشیع واقعی و اعتقادی گسترش بیشتری پیدا کرد؛ چرا که امام رضا(ع) از لحظه حرکت از مدینه تا مرو، در طول مسیر از روش‌‌های گوناگون جهت شناساندن شیعه اقدام می‌‌کردند. چنانچه احادیثی مانند سلسله الذهب و... را از قول پدرانش، به حضرت علی و پیامبر نقل می کنند بهترین روش معرفی مکتب تشیع و خنثی کننده توطئه‌‌هایی بود که شیعه را خارج از دین می‌‌دانستند. از دیگر اقدامات این دوره، مجالس مناظره‌‌ای بود که مأمون برای امام تشکیل داده و تمام آنها به نفع امام رضا خاتمه می‌‌یافت. همچنین مجموعه نامه‌‌هایی که امام به افراد مختلف در توضیح مبانی تشیع از قبیل: تبیین جایگاه اهل‌‌بیت در کتاب خدا و سنّت پیامبر و مسائل اختلافی با اهل سنّت می نوشتند عامل مؤثری در گسترش فکر شیعی و استحکام پایه‌‌های تشیع اعتقادی در نقاط زیادی از کشور ایران شد؛ لذا در این مقاله سعی شده با استناد به کتب تاریخی و مذهبی به چگونگی رشد مذهب شیعه در ایران بعد از صدر اسلام و نقش امام رضا درپیشرفت و ترویج فرهنگ شیعه در میان مردم پرداخته شود.

کلید واژه : شیعیان، تاریخ، امام رضا ،علویان، مناظرات، مکاتبات