ورود اسرای آل محمد (ص) به شام
وقتی آفتاب در روز عاشورای سال 61 هجری در سرزمین کربلا غروب کرد، زمانی بود که زمین بار غم شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام را بر دوش داشت. از همان زمان، اسارت خانواده امام حسین علیه السلام و همراهان ایشان در کربلا آغاز شد. عمر بن سعد کاروانی را به تعداد مشهور 84 نفر از اسیران کربلا به سمت کوفه روانه کرد که در رأس آن‌ها امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام‌الله علیها حضور داشتند. این کاروان روز دوازدهم محرم به کوفه رسید تا دلیلی برای خوش‌خدمتی عمر بن سعد در بارگاه عبیدالله بن زیاد باشد. اسیران بعد از یک هفته اقامت در کوفه، به دستور ابن زیاد به سمت شام حرکت داده شدند تا به کاخ یزید بروند. اسارت اهل بیت امام حسین علیه السلام یکی از جان‌سوزترین رویدادها در کل تاریخ محسوب می‌شود؛ رویدادی که داغ آن بر پیشانی تاریخ باقی مانده و هنوز بعد از چهارده قرن قلب مردم مؤمن و آزاده را به درد می‌آورد.
کاروان اسیران اهل بیت(ع) و سرهای شهیدان، پس از 11 روز حرکت سریع و بی‌وقفه و با رنج و آزار و سختی‌های فراوان، سرانجام در روز اول ماه صفر 61 هجری قمری وارد شام شدند. بنابراین از نوزدهم محرم که از کوفه حرکت کردند تا اول ماه صفر، بین کوفه و شام در راه بودند.
در منابع تاریخی نقل شده است كه خاندان آل علی (ع) را که سه روز پشت دروازه‌های دمشق نگه داشتند تا شهر را آذین‌بندی كنند و آماده برای جشن و شادی کنند.
پس از ورود اسیران به شهر، آنها را در ورودی مسجد جامع اموی، بر سکویی جای دادند. امروزه در این مسجد، در مقابل محراب و منبر اصلی مسجد، محلی از سنگ و با نرده‌های چوبی وجود دارد که معروف به محل استقرار اسیران کربلا است.
حضور اهل بیت امام حسین(ع) در شام را برخی منابع دو روز و در ویرانه‌ای بی‌سقف، معروف به خرابه شام دانسته‌اند شیخ مفید، محل استقرار اسیران را خانه‌ای نزدیک قصر یزید معرفی کرده است.] قول مشهور[درباره مدت اقامت اسیران در شام، سه روز دانسته شده، اما هفت روز و یک ماه نیز نقل شده است.
تعداد اسیران کاروان امام حسین (ع) از حدود 80 نفر تا حدود 100 نفر عنوان شده‌اند. اما بیشترین نقل به تعداد 82 یا 84 اشاره دارد.
 دوران اسارت اهل حرم امام حسین (ع) سرشار از واقعه تلخی بود که قلب آنان را به درد آورده بود اما در شام واقعه دلخراش‌تری برای خاندان آل علی (ع) اتفاق افتاد، علی‌رغم خواست اسرا مبنی بر ورود به شهر از جای خلوت و به‌طور جداگانه از سرهای شهدای کربلا، ولی شمر ملعون دستور داد سرها جلوی كاروان اسرا و از دروازه ساعت كه جمعیت انبوهی تجمع كرده بودند، وارد كنند.
 مردم غافل شام كه از حقیقت ماجرا بی‌خبر بودند با مشاهده كاروان شادی و هلهله ‌كردند و بر سرها اهانت می‌کردند سفر شام برای اهل‌بیت امام حسین (ع) بسیار تلخ و مصیبت‌های دوران اسارت در این دیار، برایشان از سخت‌ترین مصیبت‌ها به‌شمار می‌آید.
 وقتی از امام سجاد (ع) پرسیدند در سفر كربلا، سخت‌ترین مصیبت‌های شما كجا بود، سه بار فرمودند: «الشام، الشام، الشام» در شام اسرا را در حالی كه به ریسمان بسته بودند، به مجلس یزید وارد كردند، وقتی با آن وضعیت پیش روی یزید قرار گرفتند، سر امام حسین (ع) را در برابر یزید قرار دادند و این صحنه از سوزناك‌ترین صحنه‌هایی است كه برای امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) اتفاق می‌افتد؛ چرا كه یزید ملعون بر سر امام توهین كرده و شماتت کرد و با قرائت اشعاری خود را پیروز میدان دانست و به مردم اجازه حضور داد. یزید در آن مجلس به لب‌های امام مقابل چشمان اسرا خیزران می‌زند.
 گویا در این مجلس است كه یك مرد شامی به خود اجازه می‌دهد و این جسارت بزرگ را می‌كند، یزید دختر امام حسین (ع)را با نام فاطمه به كنیزی می‌خواهد و در این حال با پاسخ تند دختر امام و زینب کبری (س) روبه‌رو می‌شود که حضرت زینب (س) با ایراد خطبه‌ای شجاعانه به اعمال پلید یزید اشاره و او را در مجلس خود رسوا و خوار می‌كند.
 اسرا در مدتی كه در شام بودند بنا بر روایتی در یك خرابه به صورت زندانی نگه‌داری می‌شدند و در این مدت یزید ملعون چندین مرتبه خواست كه امام سجاد (ع) را به شهادت برساند که حضرت زینب (س) مانع می‌شدند.
عبدا... بن میمون از امام صادق(ع) از پدرشان امام باقر(ع) چنین نقل کرده است:هنگامی که خاندان امام حسین(ع) را به شام آوردند و بر یزید وارد کردند، روز بود و صورتهای زنان و دختران خاندان اهل بیت(ع) باز بود (مکشوفات وجوههن!) شامیان جفاکار گفتند: «ما رأینا سبایا احسن من هولاء فمن انتم؟ ما اسیرانی نیکوتر از اینها ندیده‌ایم، شما کیستید؟! فقالت: سکینه بنت الحسین(ع): نحن سبایا آل محمد علیهم السلام»
با همین جمله همه تبلیغات مسموم و گمراه‌کننده بنی‌امیه و یزیدیان پوچ شد. بالاترین عزت و کرامت و عظمت و افتخار از آن آل محمد(ص) است. با همین جمله تهمت «خارج از دین بودن» به کاروان اسیران اهل بیت(ع) خنثی شد. آل محمد(ص) محور و اساس دین اسلام هستند. قتل و اسارت آنان بالاترین جرم و جنایت در جهان اسلام است. با همین جمله مسلمانان که در جشن یزیدیان حضور داشتند، از مکر و حیله و نیرنگ یزیدیان رهایی یافتند و جرقه‌های آگاهی و بیداری زده شد. با همین جمله سیمای الهی و فلسفه حرکت اباعبدا... الحسین(ع) و اسارت اهل بیت(ع) نشان داده شد. آل محمد(ص) برای احیای اسلام و ارزشها و سنتهای حضرت محمد(ص) قیام کردند و به شهادت رسیدند و به اسارت رفتند.سکینه دختر امام حسین(ع) گفت: «ما اسیران خاندان محمدیم»!
سخنان حضرت زینب (س) در کاخ یزید
 ای پسر آزاد شدگان، آیا از عدالت است که تو زنان و کنیزان خود را پشت پرده بنشانی و دختران رسول خدا (ص) اسیر کنی و شهر به شهر بگردانی؟ پرده آبروی آن‌ها را بدری و صورت آن‌ها را نمایان سازی تا دشمنان، آنان را از شهری به شهر ببرند و بومی و غریب چشم به آن‌ها بدوزند و نزدیک و دور و شریف و فرومایه تماشای‌شان کنند. در حالی که از مردان آن‌ها یاری کننده‌ای همراه‌شان نباشد و از یاری‌کنندگان آنان مددکاری نباشد.

منبع:
https://www.isna.ir/news/zanjan-64866/
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/06/15/2338312/
https://www.mashreghnews.ir/news/901287/
https://fa.wikishia.net/view/