اولین تفسیر روایی_عرفانی اهل‌بیت (ع) با رویکرد تاویلی

پدید آور :شعادل نادر علی

مشخصات نشر: قم:جوانان موفق 1392

شماره دیویی : م 134 ن 1726/ 297

خبرگزاری تسنیم: تفسیر مطلع‌الانوار، تفسیر روایی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد تاویلی اثر دکتر سید عادل نادرعلی توسط انتشارات جوانان موفق چاپ و منتشر شد.این تفسیر در نمایشگاه قرآن کریم نیز در غرفه انتشارات اسوه عرضه می‌شود.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تفسیر مطلع‌الانوار، تفسیر روایی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد تاویلی  توسط دانشمند و مفسر قرآن کریم،دکتر سید عادل نادرعلی در پنج جلد به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

این تفسیر یک تفسیری روایی‌ست که رویکرد آن در بیان تفسیر آیات، تاویلی است. مطلع‌الانوار در پنج جلد به چاپ رسیده است که هر جلد از آن به نام یکی از پنج تن آل عبا (علیهم‌السلام) نامگذاری شده و در آغاز هر جلد نام مبارک یکی از آن بزرگواران آمده است.

روش تفسیری در مطلع‌الانوار روش تفسیری روایی با رویکرد تاویلی است. این روش تفسیری مسبوق به سابقه نیست و مطلع‌الانوار برای نخستین بار چنین روشی را برای تفسیر آیات قرآن ارایه کرده است.

در این اثر، آیات به دسته‌های پنج تا ده‌تایی تقسیم شده‌اند. در ابتدا یک دسته از آیات (پنج تا ده آیه) آورده شده است. پس از آن ترجمه‌ی این دسته از آیات آمده است که مفسر خود، اقدام به ترجمه‌ی آن‌ها کرده است. هرچند نگاهی نیز به ترجمه‌های موجود داشته است. سپس روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) پیرامون آن دسته از آیات ذکر شده‌اند و پس از آن ترجمه‌ی روایات آمده‌اند. پس از آن بخشی به نام تاویل و تبیین آمده که دربرگیرنده‌ی معانی باطنی و عرفانی آیات و تاویل آن‌هاست. این بخش که در واقع جان کلام تفسیر در آن آمده رویکرد تاویلی و عرفانی مفسر در تفسیر آیات را بازتاب می‌دهد.

در تفسیر تاویلی آیات، غالبا مطالب بیان شده ماخوذ و مستند به روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و مکاتب عرفانی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) هستند.آن‌چه بیش از پیش مطلع‌الانوار را به‌عنوان یک تفسیر روایی – تاویلی برجسته می‌کند انگشت‌شمار بودن تعداد کل تفاسیر عرفانی شیعی کامل قرآن در طول تاریخ است. با نگاهی به تفاسیر متوجه می‌شویم که تفاسیر عرفانی شیعی کامل قرآن در تاریخ مجموعا سه تفسیر بوده‌اند:
• تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم اثر سید حیدر آملی
• تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده اثر سلطان محمد گنابادی
• تفسیر صفی اثر صفی‌علی‌شاه
تفسیر سید حیدر آملی نیز در طول تاریخ از بین رفته و جز مقدمه و ابتدای سوره‌حمد چیزی به دست ما نرسیده است.

نکته‌ی دیگر در اهمیت این تفسیر روش تفسیری آن است که به عنوان ترکیب دو روش تفسیری روایی و تاویلی (عرفانی) ارایه شده است و مطلع‌الانوار نخستین تفسیری است که این روش تفسیری را ارایه می‌دهد. یک نکته‌ی مهم دیگر در مورد مطلع‌الانوار این است که در آن تنها از روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) استفاده شده است و از ذکر روایات عامه پرهیز شده است.

دکتر سید عادل نادرعلی در سال 1335 در بغداد متولد شد و پس از اخراج ایرانیان از عراق توسط صدام به ایران بازگشت و دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته‌ی الهیات را در دانشگاه تهران و تربیت مدرس گذرانید. پایان‌نامه‌ی دکتری خود را با عنوان" التفسیر و المفسرون عند الشیعه" تسلیم کرد و دکترای علوم قرآن و حدیث را از دانشگاه سینت جوزف بیروت اخذ کرد. این استاد دانشگاه در دانشگاه‌های تهران، کرمانشاه، ایلام، اراک و ... به تدریس دروس با زمینه‌های تفاسیر فلسفی – عرفانی، علوم حدیث و ادبیات عرب پرداخته است.

از دیگر کتب وی می‌توان به تاویل «مفردات قرآنی، علوم حدیث و اصطلاحات آن، مساله‌ی فقر از دیدگاه قرآن و مردم» اشاره کرد.

وی همچنین طرح‌های پژوهشی مهمی پیرامون بررسی فرقه‌ی اهل حق (آیین یاری) برای دانشگاه رازی کرمانشاه و نیز اطلس فرق مهم در استان کرمانشاه برای اداره‌ی کل تبلیغات اسلامی به انجام رسانیده است. از مهم‌ترین مقالات وی می‌توان به نقد و بررسی تفسیر منسوب به ابن عربی، نقد و بررسی تفسیر بیان‌السعاده فی مقامات العباده للعارف الشهیر السلطان محمد الجنابزی (این مقاله به فارسی نیز ترجمه شده است)، مکاتب تاویلی و حول اهل‌البیت فی القرآن الکریم و السنه النبویه اشاره کرد.

انتشارات جوانان موفق مطلع‌الانوار را در پنج جلد به چاپ رسانیده است.این تفسیر در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که از روز گذشته سوم تیرماه آغاز به کار کرد در غرفه انتشارات اسوه در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.