آغاز به جنگ ، هرگز
در منطق امام علی (ع) هیچ مجوزی برای آغاز کردن جنگ وجود ندارد و تا زمانی که دشمن جنگ را آغاز نکرده است ، نمی توان دست زد.
« امام علی (ع)هرگز آغاز به جنگ نکرد و تا دشمن در نهات خیره سری ، عرصه را بر گفت و گو و رویارویی مسالمت آمیز تنگ نکرده، دست به شمشیر نبرد وبه همراهان و یاران خود نیز تاکید می کردکه هرگز آغاز به نبرد نکنند، به واقع ، این سیاست امام تاکیدی است بر صلح دوستی اسلام علوی و ارزش های انسانی ، و مخالفت با ستیزه جویی امام ،این سیاست را همواره معمول داشت و برآن پای فشارد» امام علی (ع)پیوسته به یاران خود را می آموخت که هرگز آغاز کننده ی جنگی نباشید ؛و این امر را دلیلی بر درستی رفتار در دفاع معرفی می کرد، چنان که بنا بر نقل سید رضی ،امام در سفارشی به سپاه خودپیش از مواجه شدن با دشمن در صفین فرمود:
«لَا تُقَاتِلُوهُمْ حَتَّى يَبْدَءُوكُمْ، فَإِنَّكُمْ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَى حُجَّةٍ وَ تَرْكُكُمْ إِيَّاهُمْ حَتَّى يَبْدَءُوكُمْ حُجَّةٌ أُخْرَى لَكُمْ عَلَيْهِمْ؛ فَإِذَا كَانَتِ الْهَزِيمَةُ بِإِذْنِ اللَّهِ فَلَا تَقْتُلُوا مُدْبِراً وَ لَا تُصِيبُوا مُعْوِراً وَ لَا تُجْهِزُوا عَلَى جَرِيحٍ، وَ لَا تَهِيجُوا النِّسَاءَ بِأَذًى وَ إِنْ شَتَمْنَ أَعْرَاضَكُمْ وَ سَبَبْنَ أُمَرَاءَكُمْ، فَإِنَّهُنَّ ضَعِيفَاتُ الْقُوَى وَ الْأَنْفُسِ وَ الْعُقُولِ؛ إِنْ كُنَّا لَنُؤْمَرُ بِالْكَفِّ عَنْهُنَّ وَ إِنَّهُنَّ لَمُشْرِكَاتٌ، وَ إِنْ كَانَ الرَّجُلُ لَيَتَنَاوَلُ الْمَرْأَةَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ بِالْفَهْرِ أَوِ الْهِرَاوَةِ فَيُعَيَّرُ بِهَا وَ عَقِبُهُ مِنْ بَعْدِه»
با آنان مجنگيد تا آنان جنگ را باشما بیاغازند. سپاس خدا را،كه حجت با شماست. و اگر واگذاريد تا آنان جنگ را آغاز كنند، اين هم حجتى ديگر است به سود شما و زيان ايشان.
هرگاه، به اذن خدا، روى به هزيمت نهادند، كسى را كه پشت كرده و مى گريزد، مكشيد و آن را كه از پاى افتاده است، آسيب مرسانيد و مجروح را زخم مزنيد و زنان را ميازاريد و آنان را به خشم مياوريد، هرچند، آبروى شما بريزند يا اميرانتان را دشنام دهند. كه زنان به جسم ناتوان اند و به نفس و عقل ضعيف. حتى در زمانى كه زنان مشرك بودند، ما را گفته بودند كه از آنان دست باز داريم. در زمان جاهليت، رسم بر آن بود كه اگر مردى با سنگ يا چوبدستى به زنى تعرض مى كرد او را و فرزندانش را، كه پس از او مى آمدند، عيب مى كردند و سرزنش مى نمودند.
