حجتالاسلام والمسلمین رجالی تهرانی با اشاره به تحولاتی که در اقتصاد جهان با ظهور امام زمان(عج) رخ میدهد، گفت: عصر دولت کریمه امام مهدی(عج) ویژگی هایی منحصربفردی دارد که یکی از آنها اقتصاد عدالتگستر است، اقتصادی که میتواند همه نیازها و مطالبات مردم را پاسخ دهد.
در زیارت از وجود مقدس امام زمان(عج) با عنوان رَبِيعِ الْأَنَامِ یعنی بهار مردمان تعبیر میشود، بهاری که حیات بشر را دستخوش تحولاتی عمیق و بنیادین میکند. ازاینرو، به مناسبت فرارسیدن بهار طبیعت و با توجه به اهمیت مسائل اقتصادی در جوامع بشری و نیز تأکیدی که مقام معظم رهبری در سالهای اخیر بر مسئله اقتصاد در کشور دارند، رهاورد ظهور و دولت کریمه مهدوی در عرصه اقتصادی برای جهان را در گفتگو با حجتالاسلاموالمسلمین علیرضا رجالی تهرانی، کارشناس مذهبی، نماینده ولیفقیه در دانشگاه شهید بهشتی و صاحب آثاری همچون «خبرهای غیبی چهارده معصوم(ع)» و «پیشرفت اقتصادی در عصر حکومت مهدوی، با تأکید بر روایات اسلامی» به بحث و بررسی گذاشتهایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان میشود:
چرا از وجود مقدس امام زمان(عج) به رَبِيعِ الْأَنَامِ تعبیر میشود؛ چه ارتباط معنویای بین حضرت حجت(عج) و بهار وجود دارد؟
از القاب امام زمان(عج)، ربیع الانام بودن است یعنی ایشان بهار مردمان هستند وقتی سخن از بهار میآوریم نشاط و سرور درونی در ما ایجاد میشود، اینکه از حضرت حجت(عج) به بهار تعبیر میشود یعنی آن وجود مقدس کاملاً مایه خیر و برکات برای مردم است، بنای حضرت بقیهالله الاعظم(عج) ایجاد رفاه و امنیت و آرامش است این بهار بودن حضرت(عج) یعنی بشر خوبی، آرامش و رفاه را به معنای واقعی با ظهور امام عصر(عج) تجربه میکند؛ هرچند عدهای در مقابل این جریان اصلاحی، ایستادگی و دشمنی میکنند.
اقتصاد در آموزههای دینی و مکتبی ما چه جایگاهی دارد و اسلام در سعادت جامعه برای اقتصاد چه نقشی قائل است؟
از بحثهای بسیار مهم و از دغدغههای جدی بشر که همه مکاتب و نظامهای دنیا روی آن ادعاهایی دارند تا مقبولیت عمومی کسب کنند، آن است که یک حکومت و دولت بتواند شرایط اقتصادی و رفاه اجتماعی مناسبی را برای مردم ایجاد کند، یکی از مسائل مهم درباره مهدویت نیز همین مهم است، نظام ارزشی اسلام خوشبختی دنیا و آخرت انسان را همزمان موردتوجه قرار داده و در تعالیم دینی ما مطرح میشود که دنیا مزرعه آخرت است لذا هر رفتار اقتصادی مفیدی که کمککننده این مهم باشد، مطلوب و پسندیده است؛ در قرآن کریم هم رفاه اقتصادی از عوامل اطاعتپذیری مردم از دولتها معرفیشده است، چنانکه در سوره مبارکه قریش، آیات سه و چهار میفرماید: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ* الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ؛ پس بايد خداوند اين خانه را بپرستند* همان [خدايى] كه در گرسنگى غذايشان داد و از بيم [دشمن] آسودهخاطرشان كرد».
در این آیات شریفه، اطاعتپذیری و تأثیرپذیری یک ملت و جامعه به دو عامل معیشت و اقتصاد و امنیت مشروط شده است ازاینرو، همه حکومتها و نهضتها برای ایجاد و بقا نیازمند آن هستند که ثروتهایشان را تکثیر کنند و ثروت مناسب و توزیع عادلانه داشته باشند این نکتهای کلیدی و پایهای است.
در مهدویت بهعنوان آینده موعود و حتمی جهان، اقتصاد چه کیفیت و تعریفی دارد و اقتصاد دولت کریمه مهدوی قرار است چه گرهگشاییهایی از مردم جهان داشته باشد؟
بر اساس روایات و آموزههای دینی، مترقیترین جامعه بشری از آغاز تا پایان دنیا، جامعه مهدوی است و عصر دولت کریمه امام عصر(عج) ویژگیهایی منحصربهفردی دارد که یکی از آنها اقتصاد عدالتگستر است، اقتصادی که میتواند نیازها و مطالبات مردم را پاسخ دهد.
همانطور که رهبری معظم انقلاب بارها مطرح کردهاند، پیشرفت ازنظر اسلام فرآیندی جهتدار و هدف غایی آن رساندن به کمال شایستهای است که باعث قرب و معنویت و کمال انسان شود، هم رفاه بشر را تأمین و هم زمینه رشد همهجانبه او را فراهم کند؛ برای تحقق این مهم، مسلم است در عصر دولت کریمه مهدوی قطعاً همراه با برنامهریزیهای موجود اقتصاد بهعنوان امری جهادی مدنظر قرار میگیرد و مناسبات و معادلات مادی که انسان در نظر دارد تا حد زیادی به کنار میرود.
در دعای تحویل سال میخوانیم: حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ، این تحول در عرصه اقتصاد با ظهور چگونه رخ میدهد و چه رهاوردی برای بشریت به همراه دارد؟
بخشی ازآنچه روایات و اولیاءالله برای عصر ظهور وعده دادهاند با امداد الهی رخ میدهد چنانکه برکات در عصر ظهور زیاد میشود چون خدا از این حکومت، حمایت مادی و معنوی میکند ضمن اینکه وقتی امام زمان(عج) ظهور کنند اقبال مردمی به سمت ایشان زیاد میشود و درنتیجه آن عدالتمحوری رخ میدهد، در سوره مبارکه اعراف خدای متعالی میفرماید: «ولو انّ اهل القری امنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء و الارض» این وعده خدا است. امیرالمؤمنین امام علی(ع) میفرمایند: عدالت در یک جامعه برکات را افزایش میدهد، لذا هر چه در عصر ظهور مردم به ارزشهای دینی تمایل بیشتری بیابند برکات آسمان و زمین هم افزایش مییابد.
بخشی از این تحولات اقتصادی نیز به برنامههای اقتصادی حکومت مهدوی بازمیگردد چون هیچ اتفاق خوبی در عرصه اقتصاد، معیشت، فرهنگ و ... نمیافتد مگر آنکه تدبیر و برنامهریزی مناسب را بهعنوان پشتوانه داشته باشد؛ امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: باتدبیر و برنامهریزی است که فقری باقی نمیماند.
ازاینرو، برنامههایی که امام زمان(عج) دارند و فضایی که ایجاد میکنند اولاً پیشرفت علمی و دانشی بسیار فزاینده و با سرعتبالا را در دولت کریمه رقم میزند؛ پایه رشد و پیشرفت، علم است، هر چه علمِ غنیتری در اختیار مردم باشد اتفاقات بهتری میافتد؛ امام صادق(ع) فرمودند: علم 27 علم دارد که تنها دو حرف آن عیان شده و 25 حرف آن با قیام قائم(عج) ما آشکار میشود.
امام زمان(عج) تحولات اقتصادی عصر ظهور را در چه بستری و بر چه مبنایی رقم میزنند؛ مبنا و پایه فعالیتهای اقتصادی حضرت(عج) چیست که اینچنین رهاوردی را برای بشریت به ارمغان میآورد؟
پرچم قیام امام زمان(عج) عدالت است، وقتی حکومت و نظامی همه همتش را بر ایجاد عدالت در عرصههای مختلف متمرکز کند طبیعی است اقبال مردم به آن افزایش مییابد، عدالت از شاخصهای مهم اقتصاد پایدار است اگر عدالت وجود داشته باشد در سایه آن تقسیم صحیح بیتالمال، حذف فقر، مقابله با اسراف و ... رخ میدهد، لذا عدالتمحوری از برنامههای جدی امام زمان(عج) است. امام باقر(ع) فرمودند: در حکومت قائم(عج)، قسط و عدل به تمامِ محقق میشود.
فقرزدایی و ایجاد رفاه عمومی از برنامههای جدی دولت کریمه است که در روایات نسبت به آن تصریحشده است، علامه مجلسی از پیامبر(ص) نقل کرده که در عصر ظهور امت من از چنان نعمتی برخوردار میشوند که هیچ امتی مانند آن را درک نکرده است!
روایات درباره این نعمتها چه تصریحاتی دارند؟
توجه به منابع زیرزمینی و ملی، ساماندهی مالیاتها به نحو مطلوب، استرداد ثروتهای غصب شده، حذف رانتها و رانتخواران، مقابله با غاصبان، عمران و آبادانی، احیاء و حفظ محیطزیست، رونق کشاورزی و توزیع عادلانه منابع از ویژگیهای اقتصادی دولت کریمه است ... در روایت است که امام زمان(عج) پس از ظهور اموال را مساوی بین مردم تقسم میکنند. بزرگترین اتفاق دولت کریمه آن است که بسیاری از موانع اقتصاد و معیشت و امنیت مردم برطرف و اینچنین فضا آماده و مستعد اتفاقات خوب میشود.
پرداختن به این دستاوردها در جهاد تبیین چه جایگاهی دارد؟
از محورهای اصلی در جهاد تبیین، مهدویت و شناساندن امام زمان(عج) آنطور که بایدوشاید، است، تعظیم شعائر بسیار اهمیت دارد و سبب قوت قلب انسانها میشود: وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ. دغدغهسازی در افراد برای تبیین حقایقی است که زندگی ما را مهدوی میکند.
گفتگو: آمنه مستقیمی