در آیات متعددی از قرآن، صفات مؤمنان، منافقان و کافران بیان شده است. یکی از مهمترین سنجشها و معیارها برای تشخيص حق و باطل و خوبان و بدان معیارهای قرآنی و روایی است؛ لذا برای شناخت خوبان و بدان باید به قرآن مراجعه کرد. خداوند در سورۀ فرقان از مومنان به عنوان « عباد الرحمان» یاد می کند.
آیه:
وَ عِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَ إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا
بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی تکبر بر زمین راه می روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می گویند (و با بی اعتنایی و بزرگواری می گذرند).
روایت:
امام صادق(ع) می فرمایند:
تَواضَعُوا لِمَن طَلَبتُم مِنهُ العِلمَ
به کسی که از او علم می آموزید احترام کنید.
حکایت:
می گویند ابو یوسف به بیماری سختی مبتلا گشت. استادش از او دیدن کرد و گفت: دعا می کنم که زودتر سلامت را بازیابی که من پس از خود برای مسلمانان کسی چون تو را دارم. چون ابو یوسف بهبود یافت از سخن استادش فریفته شد و خود مجلس درسی به پا کرد. هم این که استاد فهمید که شاگردش شتاب کرده است مردی را به سوی او فرستاد و پنج مسئله را از او پرسید. هر سوالی را که مرد مطرح می کرد ابویوسف در پاسخ می گفت: آری. و چون مرد می گفت: اشتباه کردی بلافاصله آن را نفی می کرد. ابویوسف به ناچار اقرار به ناتوانی کرد و نزد استاد برگشت و گفت: هرکس گمان کند بی نیاز از یادگرفتن است باید بر خود بگرید