لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن سلیم ازدی کوفی (90-158ق) از پایه گذاران دانش تاریخ نگاری مسلمانان است. ابومخنف نه تنها در این موضوع بلکه در بیش تر موضوع های مهم بعد از وفات رسول الله تا پیان دوره بنی امیه هم چون: سقیفه، رده، شورا، جمل، صفینواقعه حره، حصر ابن زبیر، آتش زدن کعبه، مقتل حجر، مرگ معاویه و خلافت یزید، تک نگاری های مهمی داشته که منبع مهمی برای همه تاریخ نگاران بوده است.
ابومخنف را می توان پایه گذار مکتب تاریخی عراق دانست. کتاب ابومخنف که به نام مقتل الحسین علیه السلام معروف بوده مورد استناد همه منابع تاریخی است. روایات متعددی از این مقتل در کتاب های تاریخی و رجال و از همه کامل تر در تاریخ طبری نقل شده است. طبری این مقتل را از هشام بن محمد بن سائب کلبی به طور کامل روایت کرده و با آن چه در ارشاد شیخ مفید به روایت مدنی از مقتل ابومخنف آمده تفاوت های بسیار اندکی دارد و مطلبی اضافه تر ار آن چه در طبری آمده در آن نیست و این در حالی است که شیخ مفید، مطالب خود را به تاریخ طبری استناد نداده است. در مقاتل الطالبین ابوالفرج نیز همان مطالب تاریخ طبری با کمی فشردگی به روایت نصربن مزاحم از ابومخنف آمده است. بنابراین هشام بن محمدکلبی،مداینی و نصربن مزاحم، راویان مقتل ابومخنف هستند.
پس از مفقود شدن نسخه اصلی مقتل ابومخنف، هر از چند گاهی بعضی از فضلا و نویسندگان تلاش‌هایی را در جهت جمع‌آوری روایات مقتل ابومخنف انجام داده و پاره‌ای از اخبار مقتل ابومخنف را از آثار مورخین پس از او، گزینش کرده و به صورت غیر مستند و ناقص و گاه تحریف شده و یا آمیخته با گزارش‌های راویان دیگر منتشر می‌کردند، ولی کاستی‌هایی چون عدم ذکر اسناد، آمیختن گزارش‌های ابومخنف با اخبار سایر راویان، و یا حتی تحریف و تغییر از اعتبار علمی آن‌ها کاست.
تا این که استاد محترم و محقق ارجمند جناب حجه‌الاسلام و المسلمین محمد‌هادی یوسفی غروی پس از کوششی فراوان و با روشی علمی، ابتدا روایات مقتل ابومخنف را ازتاریخ طبری استخراج نموده و سپس منقولات طبری را با آن چه را که شیخ مفید و ابوالفرج و سبط بن جوزی از مقتل ابومخنف نقل کرده بودند تطبیق نموده و پس از یک مقایسه تطبیقی بین این چهار منبع آن را با مقدمه‌ای محققانه پیرامون معرفی ابومخنف و واسطه‌هایش در نقل حوادث و با پاورقی‌های ارزشمند و رهگشا تحت عنوان «وقعه‌الطف لابی‌مخنف» به چاپ رسانده و بدین وسیله منبع معتبر و گران سنگی از منابع زندگی امام حسین (علیه‌السّلام) را احیا نموده‌اند.
منابع: کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا، نویسنده: سید عبدالله حسینی صفحه 57
سایت https://fa.wikifeqh.ir
