تفسیر منهج الصادقین
۱۴۰۱-۰۹-۱۰

ملّا فتح الله کاشانی(متوفای 988) مفسّر  شهیر قرن دهم هجری و از شاگردان خاص علی بن حسن زواره ای است. زواره ای و ملافتح الله هر دو در واکنش نسبت به روش صاحب تفسیر « مواهب علیّه» که به روایات اهل بیت علیهم السلام توجهی نکرده و هیچ گونه نشانه ای از وابستگی خود به شیعه و اهل بیت را بروز نداده است، شرحی بر مواهب نگاشته و روایات صادره از معصومین علیهم السلام را در آن گنجانده اند.  تفسیر منهج الصادقین تنها شرح و تفسیر قرآن نیست؛ بلکه تفسیری جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و متنوع به زبان فارسی- است؛ کاشانی بیش تر نظریات تفسیری بیضاوی و زواره ای و نیز مباحث ادبی و بلاغی « کشاف» زمخشری را آورده و از تفسیر « مجمع البیان» در باب قصص و تواریخ بهره جسته است. از « تبیان» شیخ طوسی و « تفسیر ابوالفتوح رازی» و گازر نیز مطالبی برگزیده است. گاه سخنان اهل عرفان و مشاهیر متصوفه را نیز در لابلای تفسیر جای داده و کل متن را با نثری شیوا و روان نوشته است و هرجا که مناسب دیده از اخبار و روایات اهل بیت عصمت کمک گرفته است.

در تقریر اصول دین، عقاید شیعه و مسائل مناسب آن، متین و معقول سخن گفته و تعصب و گرایش تندی از خود نشان نداده است؛ از این رو از زمان نگارش آن، مورد توجه دانشمندان قرار گرفته و از معروف ترین تفاسیر دوره صفوی به زبان فارسی به شمار می رود.

روش کاشانی در نقل اقوال و عبارات دیگران چنین است که پیش از تفسیر، مقدمه ای نگاشته و به مباحثی از علوم قرآن و مبادی تفسیر اشاره کرده و گاه از خود، توضیحات  و شروح و شواهدی افزوده است. مهم ترین مباحث مقدمه عبارتند از: فضل قرآن، نام قاریان، معنای تفسیر و تأویل، حدیث نزول قرآن علی سبع احرف و معنای آن، گردآوری قرآن و مصونیت آن از تحریف.

مولف، خود تفسیر منهج را خلاصه کرده که بارها در ایران چاپ و نشر یافته است. یکی از این چاپها با تصحیح ابوالحسن شعرانی در سال 1363 ش از سوی انتشارات کتابچی انجام گرفته است. اصل تفسیر نیز با تحقیق علامه شعرانی و تصحیح علی اکبر غفاری و با مقدمه و حواشی سیدابوالحسن مرتضوی، از سوی انتشارات علمیه اسلامیه، در سال 1385 ق در ده مجلد به چاپ رسیده است.

چاپ های زیر از تفسیر « منهج الصادقین» در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود می باشد:

منهج الصادقين في الزام المخالفين/ از تصنيفات فتح‌الله کاشاني؛ مصحح ميرزا ابوالحسن شعراني.- تهران: کتابفروشي اسلاميه، ۱۳۴۰ـ.

منهج الصادقين في الزام المخالفين/ از تصنيفات فتح‌الله کاشاني.- تهران: کتابفروشي محمد حسن علمي، ۱۳۳۰.

تفسير خلاصه منهج الصادقين مسمي به: خلاصه المنهج/ از تصنيفات: فتح الله‌کاشاني؛ بتصحيح ابوالحسن شعراني.- [تهران]: [کتابفروشي اسلاميه]، [۱۳۷۴ق. -].

تفسير کبير منهج الصادقين في الزام المخالفين/ فتح‌الله کاشاني؛ ويرايش ادبي و روان‌سازي عبارات توسط عقيقي بخشايشي.- قم: نويد اسلام، ۱۳۸۸.

تفسير خلاصه منهج‌الصادقين/ فتح‌الله کاشاني؛ تحقيق: حسن حسن‌زاده آملي.- ويرايش ۲.- قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۸.

مؤلف/نویسنده/عکاس:
منبع:
کتاب تفسیر و مفسران: تالیف هادی معرفت
افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید