فلسفه مخالفت شدید قرآن با اشاعه و نشر منکر و شایعه
۱۴۰۲-۰۳-۰۶

رهبر انقلاب اسلامی در بیانات‌شان در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دو آیه ۸۰ سوره «اسرا» و ۱۹ سوره «نور» استناد فرمودند. ایشان در بخشی از این بیانات با استناد به آیه ۱۹ سوره «نور» در رابطه با فلسفه مخالفت شدید قرآن با اشاعه و نشر منکر فرمودند:

متن آیه: «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»

ترجمه آیه: «كسانى كه دوست دارند كه زشتكارى در ميان آنان كه ايمان آورده‌اند، شيوع پيدا كند، براى آنان در دنيا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود، و خدا[ست كه‌] مى‌داند و شما نمى‌دانيد.»

این آیه در خصوص اشاعه فحشا و دامن زدن به بدی‌هایی که در خفا انجام می‌شود بحث می‌کند. در واقع همچنان که در پاکی و سلامتی خانه شخصی خود تلاش داریم جامعه هم باید همین‌گونه باشد به همین خاطر اسلام هم با هر کاری که فضای سالم و امن جامعه را به هم می‌ریزد مبارزه می‌کند؛ مانند تهمت، غیبت، تحقیر و تمسخر دیگران، ربا و...، زیرا از نگاه اسلام اشاعه گناه موجب قبح‌زدایی آن می‌شود

از همین منظر است که در نگاه دینی کسی که با زبان و قلم و امروزه در قالب رسانه و فضای مجازی یک منکر و رفتار زشتی را در فضای عمومی منتشر می‌کند همانند کسی است که آن منکر را مرتکب شده است.

در واقع قرآن در این آیه از یک قانون کلی و جامع به جای یک اقدام شخصی صحبت می‌کند و حتی دامنه آن را به کسانی که دوست دارند فحشا و منکر را اشاعه دهند توسعه می‌دهد و آن را تنها محدود به اشاعه‌دهندگان منکر نمی‌کند.

طبق نظر تفسیر نمونه « اشاعه فحشا منحصر به اين نيست كه انسان تهمت و دروغ بى‌اساسى را در مورد زن و مـرد با ايمانى نشر دهد و آنها را به عمل منافى عفت متهم سازد بلکه اين يكى از مصاديق آن است اما منحصر به آن نيست. اين تعبير مفهوم وسيعى دارد كه هر گونه نشر فساد و اشاعه زشتی‌ها و قبائح و كمک به توسعه آن را شامل مى‌شود

اینکه مى‌بينيم در اسلام غيبت به شدت تقبیح و به مانند «خوردن گوشت برادر مرده» دانسته شده اين است كه غيبت، عيوب پنهانى را آشكار مى‌سازد و حرمت جامعه را جريحه‌دار مى‌كند و لذا اینکه در اسلام دستور عيب‌پوشى داده شده يک دليلش همين است كه گناه جنبه عمومى و همگانى پيدا نكند.

در حقیقت اسلام به دنبال آن است که عظمت زشتی گناه و منکر در نگاه توده مردم حفظ شود تا یک سد بزرگ در برابر آلودگی‌ها و مفساد باشد و چون اشاعه فحشا و منکر و تظاهر به فسق عظمت زشتی گناه را کوچک کرده و این سد را می‌شکند و لذا اسلام هر نوع ابراز تمایل به زشتی و گناه را در یک دامنه وسیع محکوم و عذاب سختی را وعده می‌دهد.

شایعه‌سازی و انتشار اخبار دروغ یکی از مصادیق اشاعه و نشر منکر است که امروزه با گسترش فضای مجازی شدت بیشتری پیدا کرده و یکی از ابزارهای جنگ روانی دشمنان برای ایجاد تزلزل در انسجام و همبستگی جامعه اسلامی و ایجاد بدبینی و بی‌اعتمادی در جامعه نسبت به نظام اسلامی است. در حقیقت هنگامى كه دشمن قادر نيست از طريق رويارویى مستقیم و نظامی به اهداف خود برسد پخش شايعات و اخبار دروغ  را در دستور کار قرار داده و از اين طريق افكار عمومى را نسبت به کارآمدی نظام سیاسی مستقر و آینده زندگی خود ناامید و نگران می‌سازد.

بر مبنای این آیه می‌توان گفت علاقه‌مندی به گناه، مقدمه‌اى برای ارتکاب گناه است و لذا در مسیر نهى از منكر باید علاقه به منكر را محو كرد. با همین نگاه اشاعه عامدانه فحشا و گناه تنها یک اقدام فردی و شخصی نیست بلکه چون موجب تزلزل ارکان فرهنگی و هویتی جامعه می‌شود و از زشتی گناه در جامعه می‌کاهد و به مرور حتی گناه را از یک ضد ارزش به ارزش تبدیل می‌کند، «عذاب الیم» در انتهای آیه به منزله وعده قطعی به این دسته افراد داده شده و براساس همین نگاه قرآن، حکومت اسلامی وظیفه دارد با کسانی که به طور آگاهانه و سازماندهی شده به اشاعه و نشر منکر و پخش شایعات و اخبار دروغ دست می زنند مقابله کند

مؤلف/نویسنده/عکاس:
منبع:
ایکنا
افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید