امام حسن عسکری علیه السلام: ریاکاری در بین مردم از حرکت مورچه سیاه بر روی روپوش مشکی مخفی تر است.

امام حسن عسکری علیه السلام: اَلاْشـْـراكُ فـِی الـنّاسِ اَخْفی مِنْ دَبيبِ النَّمْلِ عَلَی الْمِسْحِ الأْسوَدِ فی اللَّيـْلَةِ الْمُـظْـلِمَة.

بحارالانوار، ج 78، ص 371

شبیه این روایت امام حسن عسکری علیه السلام، از سایر معصومین علیهم السلام و حتی از پیامبر صلوات الله علیه و آله نیز نقل شده است. در روایتی به جای « المسح الاسود» « الصخرة الصماء» آمده است. یعنی همان گونه که حرکت مورچه بر روی سنگ سخت، اثری از خود به جا نمی گذارد، مگر این که با دقت بسیار زیاد بررسی شود، شرک نیز بر قلب و روح انسان اثر نامرئی و بسیار مخفی و پنهانی می گذارد. بنابراین باید بسیار مراقب اعمالمان باشیم تا خدایی ناکرده آلوده به شرک و ریا نشود.

داستان آن شخص، معروف است که سالیانی دراز به طور مرتب در صف اول نماز جماعت شرکت می کرد. روزی به مسجد که آمد در صف های جلو جا نبودو به ناچار در صف عقب ایستاد؛ لذا احساس ناراحتی کرد.

گویند: این شخص تمام نمازهای سی ساله ای را که به جماعت خوانده بود قضا کرد چون احساس نمود که تمام آن نمازها برای ریا و خودنمایی بوده و لااقل رگه هایی از ریا در آن وجود داشته است. نتیجه این که ریا، بسیار مخفی و پنهان است.

در روایات ما به شدت از ریا مذمت شده و برای ریکار مجازات های شدیدی بیان گردیده است تا آن جا که طبق برخی روایات، به شخص ریاکار « مشرک» اطلاق شده است یعنی چنین شخصی در زمره مشرکان قرار می گیرد.

منبع: کتاب « کشتی نجات: چهل حدیث ناب از سخنان امام حسن عسکری علیه السلام» تالیف ابوالقاسم علیان نژادی دامغانی صفحه 27