روش تحقیق در تفسیر و علوم قرآن

پدیدآور: محمدعلی رضائی اصفهانی

مشخصات نشر: قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1392

شماره دیویی: م 575 ر 297/171

معرفی کتاب:

کتاب « منطق تفسیر قرآن(3)»، سومین جلد از مجموعه منطق تفسیر قرآن می باشد که هدف آن تبیین روش های تحقیق خاص تفسیر و علوم قرآن است. هم چنین توضیح اجمالی روش های تحقیق مشترک تفسیر و علوم دیگر، نقد و بررسی دیدگاه ها در مورد روش تحقیق تفسیر و نیز ساماندهی روش های تحقیق مطالعات قرآنی در قالب آموزشی را هم می توان از اهداف آن مطرح کرد.
از ویژگی های آن نیز می توان به تعریف و بررسی روش های مطالعات قرآنی؛ بهره گیری از مطالب جدید دانش تفسیر مثل زبان قرآن ، قرآن و فرهنگ زمانه و روش های مطالعات قرآنی مستشرقان؛ همچنین توجه به روش های مطالعات تطبیقی قرآن با کتاب های مقدس دیگر و تفاسیر شیعه و اهل سنت؛ توضیح روش های تحقیق در تفسیر ترتیبی ، موضوعی، علوم قرآن و منطق تفسیر قرآن ؛ ارائه مطالب متناسب با متن آموزشی و تدریس مکرر متن در مراکز آموزشی ، اشاره کرد.

مقصود از منطق تفسیر قرآن، مبانی، قواعد، سنجه ها، روش ها، گرایش ها و شیوه تحقیق در تفسیر قرآن است، که مراعات آنها می تواند از خطای مفسران جلوگیری کند و به عبارت دیگر، «قواعد و ضوابط و روش های استنباط از قرآن کریم است، که راه برداشت صحیح از قرآن را به مفسر می آموزد». بنابراین، منطق تفسير قرآن شامل: مبانی تفسیر؛ قواعد تفسیر؛ روش های تفسیری؛ گرایش های تفسیری و روش پژوهش در تفسير و علوم قرآن است. نگارنده در جلد اول «منطق تفسير قرآن» به موارد اول و دوم، و در این جلد دوم به مورد سوم و چهارم و در جلد سوم به مورد آخر پرداخته است. در جلد چهارم، مباحث جدید دانش تفسیر شامل: زبان قرآن، هرمنوتیک و فرهنگ زمانه بحث و بررسی شده و در جلد پنجم به علوم طبیعی و انسانی در قرآن پرداخته است.
سرفصل های مهم کتاب« منطق تفسیر قرآن(3)» عبارتند از:
مفهوم شناسی منطق تفسیر - ضروت طراحی روش تحقیق خاص برای تفسیر - روش های تحقیق عمومی و اختصاصی - روش های پژوهش در تفسیر - روش های پژوهش در علوم قرآن - روش تحقیق در منطق فهم قرآن - روش های مطالعات قرآنی مستشرقان - بهداشت پژوهش - پژوهش نگاری