نگارش: علی رفیعی

استاد راهنما: سیدحسین سیدی

شماره راهنما: م 658 ر297/153

چکیده پایان نامه:

پایان نامه « معناشناسی واژگان اخلاقی در قرآن کریم»، درصدد تبیین جایگاه معنایی واژه های اخلاقی « ایثار، اخلاص، استغفار، انابه، بِرّ، رحمت، سلام و شکر» در قرآن کریم، به شیوه ی معناشناسی تاریخی و توصیفی است که پس از ریشه شناسی، معنای لغوی و اصطلاحی، مدلول حسی، معانی اساسی و نسبی، گستره ی مفهومی و مصداقی، وجوه معنایی، سیر تطور و حوزه ی معنایی آنها در مقطع زمانی قبل و بعد از اسلام، بررسی شده و ارتباط معنایی آنها با واژه های همنشین و جانشین در قرآن مشخص گردیده است. از این رو با توجه به ویژگی تحقیق، از روش« توصیفی تحلیلی» استفاده شده است.

معناشناسی تاریخی این واژه ها با استناد به اشعار عصر جاهلی، معاجم قدیمی، مفردات قرآنی، کتب تاریخی و تفسیری، بیانگر آن است که اعراب جاهلی آنها را می شناختند. و حاصل مطالعه ی توصیفی نیز نشان می دهد که واژه های اخلاقی و دینی دیگر، رابطه ی معنایی داشته و در یک حوزه ی معنایی قرار می گیرند و در تمام ی بخشی از مولفه های معنایی با آنها هم معنایی نسبی و یا تقابل معنایی دارند. از نتایج مهم دیگر، آشکار شدن پیوند معنایی عمیق این واژه ها با سایر واژه های هم حوزه ی آنها در قرآن است. این پیوندها باعث شده تا کاملا تحت تاثیر کلمات مجاور و نظام معنایی مستقر در آن قرار بگیرند و با معنایی متمایز و متعالی به حیات خود ادامه دهند.

پایان نامه « معناشناسی واژگان اخلاقی در قرآن کریم»، در کتابخانه مرکزی آستان قدس تالار تخصصی علوم قرآن و حدیث موجود می باشد.

کلید واژه ها: قرآن کریم، واژگان اخلاقی، معناشناسی توصیفی، حوزه ی معنایی