تولد امام محمدتقی(ع) را دهم رجب نوشته اند. او را جواد لقب داده اند و این بلور واژه جواد، حداقل از تلالویی دوسویه برخوردار است. از یک سو، از روح آزاد امام جواد(ع) حکایت دارد که بدون اندک تعلقی به اموال دنیوی، بی حساب، جود می ورزد و بخشش می کند.

از ویژگی های امام جواد(ع) رسیدن به منصب امامت در سنین کودکی است. البته جای شگفتی نیست، زیرا به یحیی(ع) نیز در خردسالی، نبوت اعطا شد.چنان که خداوند در این رابطه می فرماید: « وَ آتَیناهُ الحُکمَ صَبیّا؛ ما فرمان نبوت را در کودکی به او دادیم». (مریم : 12)

علی بن اسباط که یکی از یاران امام رضا(ع) و امام جواد(ع) بود، می گوید: روزی به محضر امام جواد(ع) رسیدم. در ضمن دیدار، به سیمای حضرت خیره شدم تا قیافه او را به ذهن خود بسپارم و پس از بازگشت به مصر برای ارادتمندان آن حضرت بیان کنم.درست در همین لحظه امام جواد(ع) که گویی تمام افکار مرا خوانده بود، در برابر من نشست و به من توجه کرد و فرمود: ای علی بن اسباط! کاری که خداوند در مسئله امامت انجام داده، مانند کاری است که در مورد نبوت انجام داده است.

از سخنان امام جواد(ع) است:

1. عزت مومن در آن است که از مردم بی نیاز باشد.

2. مومن به سه چیز محتاج است : توفیق از طرف خداوند، واعظی در درون که او را پیوسته موعظه کند، و قبول کردن نصیحت از آنکه او را نصیحت می نماید.

3. هر که از هوای نفس پیروی کند، در واقع آرزوی دشمن خویش را برآورده است.