یادگیری، شناخت و عمل به قرآن کریم به عنوان کتاب زندگی برای تمامی بشریت به ویژه مسلمانان بسیار مهم است. به همین منظور باید فراگیری قرآن را در سنین کودکی آغاز کرد تا در سنین بالا شناخت و انس بیشتر حاصل شود؛ از آنجا که کودکان ذهن تازه و توانایی خوبی برای درک سریع هر دانشی دارند، والدین باید فرزندانشان را از سنین پایین با آموزشهای قرآنی آشنا کنند و آنها را در مسیر یادگیری قرآن کریم قرار دهند.
اما برای اینکه فرزند شما بتوانند آموزش و یادگیری مناسبی در عرصه قرآنی داشته باشد، لازم است روش درست آموزش را به کار ببرید. امروزه استفاده از روشهای سنتی ممکن است بعد از مدتی سبب دلزدگی کودکان و بازماندن از ادامه یادگیری شود. به همین جهت ضروری است تا با استفاده از روشهای نوین و ابزار جدید این آموزشها را ارئه داد.
معمولا در ابتدای هر آموزشی فرزند شما فکر میکند که یادگیری کار دشواری است و درک مفاهیم دروس نیز سخت است، اما قطعا با رویکرد و تشویق صحیح، میتوانید قرآنآموزی را برای فرزندتان مفرح و لذتبخش کنید. یکی از نکات مهم در یادگیری توجه به ویژگیهای ذاتی کودک است. کودکان معمولا دوست دارند که در هر حالی بازی کنند و محتوایی آموزشی را در حال بازی به خوبی فرا مییگیرند، بنابراین آموزش قرآن به کودکان با بازی میتواند یکی از بهترین راهها برای علاقهمند کردن آنها به یادگیری قرآن باشد.
به همین جهت با کمی خلاقیت میتوان بسیاری از بازیها را با قرآن همراه کرد. اما نکته مهم این است که سبک زندگی و اخلاق اسلامی هم در حین بازیهای قرآنی ترویج داده شود. علاوه بر این موارد تشویق مداوم کودکان، دادن جایزه بعد از هر موفقیت، خواندن سورههای کوچک در هنگام خواب و رفت و آمدها، استفاده از نقاشی و رنگها، برای یادگیری بیشتر آنها بسیار مؤثر است.
روانشناسان نیز بر این باورند که وقتی آموزش همراه با بازی و سرگرمی باشد، کودکان اشتیاق بیشتری برای یادگیری دارند. امروزه نیز با فراگیر شدن ابزار فناوری ارتباطات و اطلاعات و توسعه نرمافزارهای تلفن همراه این حوزه به عنوان یک بستر مهم و گسترده در آموزش به کار برده میشود. به همین جهت بازی «قطار قرآنی» ازجمله مواردی است که به همت شرکت دانشبنیان «دبستانیها، دنیای مجازی بچهها» به تازگی و در بستر سیستمهای تلفن همراه و به عنوان یک یک بازی رایانهای و تعاملی تولید شده و سعی کرده است تا در حین بازی، آیات قرآن را به کودکان آموزش دهد.
این برنامه تلاش شده تا بازیها در عین جذابیت، باعث تقویت هوش و حافظه و هماهنگی چشم و دست شوند و کودک با آیات کوتاه قرآن کریم آشنا شوند. درواقع «قطار قرآنی» تلاش کرده تا با استفاده از بازیهای مختلف و مناسب کودکان، تصاویر زیبا و رنگارنگ و صوتهای زیبا، کودکان را سرگرم کرده و سورههای مناسب کودکان را به آنها آموزش دهد.
این بازی ویژگیهای متنوع و مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن میپردازیم. یکی از ویژگیهای این بازی موبایلی آموزش قرآن به همراه سرگرمی است. طراحی نسبتا جذاب و استفاده از رنگهای متنوع در جذب کودک به این محصول در فراگیری آموزش قران قطعا موثر است. البته جا داشت تا در کنار رنگآمیزی متنوع از کلیپهای کوتاه اختصاصی و ویژه کودکان در عرصه قران نیز استفاده شود که قطعا در کاربردیکردن این برنامه میتوانست اثرگذارتر باشد.
استفاده از ۹ بازی مختلف و تصاویر رنگارنگ از دیگر قابلیتهای این بازی رایانهای است که همین امر موجب تقویت هوش و حافظه و همچنین تقویت هماهنگی چشم و دست شود. تولیدکنندگان این برنامه اعلام کردهاند که در ساخت بازی «قطار قرآنی» از روند آموزشی کارشناسی شده استفاده کردهاند.
در این نرمافزار در هر بخش از بازی، زمانی که کودک مشغول انجام فعالیتهای خواستهشده میشود، همزمان میتوانند صوت قرآن را بشنوند و آیات قرآن را بهصورت نوشتاری ببیند که باعث تقویت هماهنگی بین چشم، دست و گوش میشود و بهصورت ناخودآگاه سورههای جزء ۳۰ را حفظ میکنند.
در محیط این نرمافزار، کودکان با دو قطار مستقل از هم مواجه میشوند که در هر دو، یک کودک در جایگاه لوکوموتیوران، هدایت قطار را به عهده میگیرد. قطار اول، ۱۴ واگن و قطار دوم، ۱۵ واگن دارد که بر روی هر کدام، نام تعدادی از سورههای جزء ۳۰ قرآن نوشته شده است. اولین واگن به سوره توحید اختصاص دارد؛ در این واگن، ۱۰ بازی پیشبینی شده است و در هر بازی، وقتی کودک هر مرحله را با موفقیت انجام میدهد، آیات سوره توحید به ترتیب با صدای کودکانه پخش میشود.
بازیهای این واگن را جورچین، آموزش نقاشی، پیدا کردن تفاوتها در تصاویر شبیه به هم، یافتن تصاویر مشابه، تولید بستنی، توانایی عبور از موانع، توانایی راندن اتومبیل در خیابان و... تشکیل میدهد. هر کدام از بازیهای این واگن از چند بخش تشکیل شدهاند که در واگن توحید، در هر بازی فقط قفل یک بخش باز است و کودک باید با انجام بازیهای گوناگون و برنده شدن در آنها، سکه به دست آورد تا بتواند قفل بخشهای دیگر را که البته به واگنهای بعدی مربوط میشود، باز کند.
ورود به واگنهای بعدی، کودک ابتدا باید عمل ضربی را که از او خواسته شده است، پاسخ دهد و در واگنهای پیشین نیز به اندازه کافی سکه به دست آورده باشد تا قفل بازیها برای او باز شود. این نرمافزار البته قابلیت پرداخت درونبرنامهای دارد و با خرید بستههای پیشبینیشده، میتوان قفل بازیها را حذف کرد. در نهایت عملکرد کودک در هر واگن در بخشی از محیط نرمافزار با عنوان «دستاورد» نمایش داده میشود و کودک میتواند تعداد مراحلی را که در هر واگن با موفقیت پشت سر گذاشته است، مشاهده کند.
بخشی از این بازی نیازمند پرداخت هزینه است که البته تولیدکنندگان آن با راهکارها و پیشنهادهایی شیوههایی را برای دریافت سکه رایگان بیان کردهاند که ازجمله آن میتوان به عضویت در شبکههای اجتماعی مربوط به بازی و همچنین تشویق کودک به ارسال تلاوت قرآن خود بهصورت صوتی و تصویری به کانال اختصاصی بازی اشاره کرد.
در پایان میتوان گفت این نرمافزار ازجمله محصولاتی است که سعی کرده آموزش قرآن به کودکان را در قالب بازی و سرگرمی و به دور از جدیت ارائه کند؛ هرچند خانوادهها نیز باید توجه کنند که در کنار آموزش، تشویق و ایجاد انگیزه نیز بسیار مؤثر واقع میشود.
بازی «قطار قرآنی» در عرصه قرآنی بهروزرسانی قابل قبولی داشته و هرچند استفاده از تمامی امکانات آن نیازمند هزینه است، اما باتوجه به پیشنهادات قرآنی که برای دریافت سکه رایگان در این برنامه شده است میتوان گفت تاحد قابل قبولی خواهد توانست نیاز مخاطبان در این عرصه را پاسخ دهد.