نقش امام رضا علیه السلام در بیان روایات فقهی به چه میزان است؟
۱۴۰۳-۰۳-۰۱

از نظر فقهای بزرگ شیعه، حدیث نقش اساسی در شناخت احکام شرعی دارد و این کاربرد حدیث زمینه شکل دهی قواعد فقهی و اصولی و صدور حکم شرعی را فراهم آورده است. بخش چشمگیری از کتب فقهی و حدیثی شیعه به نقل روایات امام رضا علیه السلام اختصاص دارد، به گونه ای که می توان در بسیاری از ابواب فقه این کتاب ها، احادیث حضرت را یافت؛ حتی در بعضی ابواب فقه، ده ها حدیث از ایشان وجود دارد.

همچنین فقه الرضا که به فقه رضوی نیز مشهور است، از متون در خور اعتماد برای برخی محدثان و فقهای شیعه در سده های اخیر است، در حدی که این اندیشمندان بزرگ شیعه به عنوان یک اثر مستند، به روایات حضرت اعتماد کرده اند.

در مجموعه روایی ما، احادیثی که به اخبار «من بلغ» شهرت یافته است. مضمون این روایات این است که هرگاه خبر واحدی از استحباب عملی سخن گفت، بی آنکه استناد آن را به معصوم علیهم السلام بررسی کند، هرکس به آن عمل کند تا به ثواب مذکور آن نائل شود، آن ثواب را درک می کند، هرچند آن سخن از معصوم علیه السلام صادر نشده باشد. ظاهر این روایات از فضل خداوند به بندگانش خبر می دهد؛ بدین صورت که خداوند هر عملی را که مومن به اعتماد فضل او و بدون در نظر گرفتن حکم واقعی عمل انجام دهد، بی ثواب نخواهد گذارد. این بیان تردید بندگان را در اعتبار و صحت اخبار رسیده به آن ها برطرف می کند و ایشان را به فضل الهی امیدوار می سازد. با این حال، بنده خدا با قلبی مطمئن و امیدوار به فضل و رحمت خداوند می تواند عمل را به جا آورد.

شیخ حر عاملی در کتاب وسائل الشیعه، احادیث فقهی ائمه علیهم السلام را گرد آورده و ضمن آن، بابی به احادیث «من بلغ» با این عنوان اختصاص داده است: استحباب الاتیان بکل عمل مشروع روی له ثواب عنهم؛ ( مستحب بودن انجام دادن هر عمل مشروعی که ثوابی برای آن، از معصومان روایت شده است.) دومین حدیث این باب روایتی از امام رضا علیه السلام است. در این روایت، حمدان بن سلیمان گوید: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: «معنی این آیه چیست؟(فمن یرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام و من یرد ان یضله یجعل صدرة ضیقا حرجا)؛ (پس کسی را که خدا بخواهد هدایت کند، دلش را به پذیرش اسلام می گشاید و هر که را بخواهد گمراه کند، دلش را سخت تنگ می گرداند.)» امام در پاسخ فرمودند: «هرکس را خدا بخواهد با ایمانی که در دنیا داشته است، به بهشت آخرت راهنمایی کند، او را برای تسلیم بودن در برابر خدا و اطمینان داشتن به خدا و آرامش و سکون از ثواب هایی که خدا وعده داده، آماده و راضی می کند تا آرامش خاطر یابد.»

مؤلف/نویسنده/عکاس:
منبع:
کتاب حیات علمی امام رضا علیه السلام/محمدباقر پورامینی
افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید