درباره اعطای حق انتخاب در امر به معروف و نهی از منکر در کتاب " مشق ارشاد: تاثیرگذاری و متقاعدسازی در امر به معروف و نهی از منکر" تالیف عبدالله عمادی چنین می خوانیم:
خداوند اقناع انسان ها را بر اساس اختیار و تفکر خودشان قرار داده و فرموده است: (( ما خیر و شر را به انسان راهنمایی کردیم )) و ((ما راه را به انسان نشان دادیم ؛ او یا شکر نعمت می کند یا کفران نعمت)).
از نظر مخاطبان، غالب هدایتگران و واعظان، افراد حق به جانبی پنداشته می شوند که فقط فکر و دیدگاه خودشان را قبول داشته و سعی در قبولاندن آن به دیگران دارند.در حالی که نه در واقعیت و نه در روش ارائه، این طور نبوده و نباید باشد.
نمی توان هدایتگران را در همه موارد برحق بدانیم؛ اگر چه در کلیات فرض بر این است که او بر مشروعیت و صحت آنچه می گوید علم دارد، هرچند ممکن است گاه در جزئیات و مصادیق اشتباه کند. بنابراین ، به طریق اولی، نباید در روش کار چنین وانمود کند.
یکی از چیزهایی که تلقی حق به جانب بودن هدایتگر را از ذهن مخاطب می زداید،((اعطای حق انتخاب)) به اوست؛ یعنی اینکه هدایتگر پس بیان قاطعانه نظر و توصیه خود، به مخاطب تصریح کند که خودش فکر و برسی نموده و پس از کسب اطمینان، رفتار خود در قبال آن را انتخاب کند. همچنین همدلی با شرایط فکری مخاطب و گفتن اینکه او را درک می کند، در برخی موارد، می تواند به نگرش مثبت مخاطب نسبت به هدایتگر کمک کند و او را به توافق نزدیک گرداند.
اعطای حق انتخاب به مخاطب، در واقع، دعوت عملی او به ((تفکر))است. اینکه درقرآن،((اولوالاالباب)) را به عنوان کسانی که متذکر می شوند نام برده است، گویای همین معناست که تعقل و تفکر زمینه متقاعد شدن را برای فرد فراهم می کند؛ از این رو(( دعوت به تفکر))، یکی از اصول قرآن در هدایت انسان هاست.
درحالی که یکی از روش های غیر اخلاقی در پروپا گاندا، رگبار اطلاعاتی مخاطب است؛ ارائه اطلاعات زیاد پشت سرهم به صورتی که مخاطب فرصت تجزیه و تحلیل نداشته باشد، سردرگم شود و برای رفع تنش پاسخی بدهد که گوینده می خواهد.
دعوت مخاطب به تفکر از سوی هدایتگر، گاه آن است که او را مستقیما امر به تفکر کند و گاه به تعبیر امام عسکری علیه السلام در توصیه به ابی هاشم جعفری ـبعد از آنکه در فکرش تایید سخن امام رسید ـ آن است که بگوید(( ملتزم شو به آنچه که فکرت به تو می گوید))یا آنکه از او درباره موضوع پیام درخواست همفکری کند. درخواست همفکری یکی از انواع درگیری است که مخاطب را با پیام درگیر می کند؛ یعنی ((درگیری شناختی))، که یکی از پنج نوع درگیری مخاطب است که کوین هوگان طرح می کند و آن را در تاثیر پذیری مخاطب موثر می داند.
اعطای حق انتخاب و دعوت به تفکر، بر این مبناست که همه انسان ها دارای قوه الهام خیر و شر هستند و چنانچه جرقه ای از بیرون به آنها وارد شود، زمینه آن به وجود می آید که با استفاده از آن الهام، راه درست خود را پیدا کنند.
