توشه اربعین

در زیارت عاشورا، محبت به حق و ولی او و نفرت از باطل و اهل آن از دل ها می جوشد و از حنجره ها می خروشد. زائر در زیارت عاشورا با شور و حرارت در مصیبت سیدالشهداء به حضرت و یاران او سلام می دهد، از دشمنانشان تبری می جوید و در آخر سر به سجده شکر الهی می گذارد و زیارت اربعین، شامل مبانی معرفتی از قضیه عاشورا و باز سازی اعتقادی و انتشار معرفت آن واقعۀ عظیم است. فضای زیارت اربعین افقی از روشنگری به زائر می بخشد و او را به مقامی می رساند که می تواند هم ردیف خداوند، انبیاء و ملائکه شهادت بدهد.

اربعین یک عدد است یعنی چهل: اعداد هم برای خودشان در جهات مختلف جایگاهی دارند. جایگاهی که منطبق با عالم هستی و نظم طبیعت است. به عدد چهل عدد کمال نیز می گویند. بزرگان کمال انسانی را در چهل سالگی می بینند، در حالی که پایۀ شخصیت در سی و سه سالگی شکل می گیرد و انسان در چهل سالگی به بلوغ کامل می رسد.( این مطلب دز سوره قصص آیه 14آورده شده است.)

چنان چه در حدیث عیون اخبارالرضا(ع) داریم: « نیست کسی که چهل روز از روی اخلاص برای خدا عبادت داشته باشد، مگر آن که چشمه های حکمت در قلب او خواهد جوشید و بر زبان جاری خواهد شد». عدد چهل یک وجه مشترک بین طبیعت و شریعت است. در حدیث داریم کسی که به زیارتی رفته باشد، تا چهل روز برکات زیارت با اوست. لذا به ما دستور داده اند اربعین سیدالشهداء (ع) را گرامی بداریم که اولا نشانۀ احترام خاصی است که برای سیدالشهداء(ع) قایل هستیم و ثانیا نشانه زنده بودن عاشورا است، عاشورایی که هر سال تازه و گویا عاشورای اول است.

زیارت عاشورا دارای لحن سنگین عاطفی و مصیبتی است، در حالی که زیارت اربعین از یک لحن معرفتی قوی برخوردار است و هر چند به پای زیارت عرفه نمی رسد که از نظر امام شناسی و جهان شناسی و اسلام شناسی، سنگین ترین و عمیق ترین زیارت در بین زیارات امام حسین(ع) است. زیارت اربعین موجب تثبیت معارف عاشورایی در دل و قلبمان می شود. در روایتی از امام حسن عسکری(ع) علامت مومن را پنج چیز می شمارد که یکی از آنها زیارت اربعین است. در روز اربعین تجدید بیعت و تجدید، میثاق با سیدالشهداء(ع) است و شیعیان که سی و نه روز زیارت عاشورا را خوانده اند در روز اربعین به نوعی مجموعه بارهای عاطفی و احساسی را با یک بار معرفتی قلبی تثبیت می کنند.در عاشورا اصلا جنگ حق و باطل نبود؛ بحث عاشورا هجوم باطل بود به جبهه حق و لذا این مصیبت را مصیبت آسمانی خواندند . عاشورا پایان ناپذیرست. درست است که در کربلا خون امام حسین و یارانش ریخته شد، ولی بقای اسلام و احیای شیعه و شکوفایی انسانیت آن قدر بود که چنین خون بهایی را لازم داشت.

اربعین منحصر به امام حسین(ع) و واقعه عاشورا است و زیارت اربعین در این روز توصیه شده است و نه فقط این سال ها که قرن هاست پر ازدحام ترین زمان در کربلا روز اربعین است و مردم از اقصی نقاط عالم می آیند و چه بزرگانی از حوزه نجف با پای پیاده به کربلا می آمدند و حساسیتی برای زیارت اربعین داشته اند و بر خود فرض می دیدند که حتما به زیارت بروند. پس قرار است در این زیارت چیزی اتفاق بیفتد و ما حسینی شویم. یکی دیگر از آثار زیارت اربعین سرورآور و نشاط انگیز است و این نشاطی است که ما را از گناه باز می دارد. زیارت امام حسین(ع) موجب پاک شدن گناهان گذشته و زمینه و انگیزه گناه بعد را کم می کند و از بین می برد.

اربعین یعنی امام حسین(ع) هنوز با ماست و به ما می گوید هل ناصر ینصرنی! اربعین یعنی تشخیص این که قلب ما هنوز با  امام حسین(ع) است و امام حسین(ع) با ما ارتباط برقرار می کند.

کاروان دوباره به کربلا بر می گردد. کاروان به دو راهی که رسید، شتربان به امام سجاد(ع) عرض کرد از کدام طرف برویم؟ حضرت فرمود: هر چه خانم زینب(س)  می گوید. شتربان خدمت حضرت زینب(س) آمد و گفت: راهی به کربلا می رود و راهی به مدینه، به کدام طرف برویم؟ حضرت فرمود: برگرد به سمت کربلا ما به این سادگی نمی توانیم از کربلا بگذریم. همۀاین خانواده عزیز یا عزیزانی را از دست داده بودند ولی همه قبر ابی ابا عبدالله را جستجو می کردند. این است معرفت اهل بیت(ع) که گرچه هر یک، فرزند، برادر، شوهر یا هرعزیز ش شهید شده، ولی سراغ هیچ کدام را نمی گیرد و همه در پی امام سجاد و حضرت زینب(س) روانه می شوند تا ببینند کجا می روند؟ می رسند بالای قبر ابی عبدالله. بالاخره دیدند امام سجاد جایی نشستند و با خط مبارکشان روی خاک نوشتند: «هذا قبر الحسین بن علی بن ابی طالب الذی قتلوه عطشانا غریبا»

متنی که نوشته شده بر گرفته از کتاب توشه اربعین از مجتبی حسینی است که در تالار علوم قرآنی و حدیث موجود می باشد.