پدیدآور: حسن خیری
مشخصات نشر: قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1403
مشخصات ظاهری:465ص
رده بندی دیویی: م987خ297/483
معرفی کتاب
مبانی نظام اجتماعی اسلام در بردارنده مفاهیم و رویکردهای هستی شناختی، معرفت شناختی، انسان شناختی و روش شناختی درباره نظام اجتماعی است و به تحلیل و ترسیم شاکله، عناصر و ارکان نظام اجتماعی اسلامی و حوزه ها و عرصه های جامعه انسانی با برداشت های قرآنی و روایی و با بهره گیری از اندیشه و تفاسیر فرزانگان اسلام می پردازد.
محورهای قابل بحث در نظام اجتماعی را به صورت مجزا در پانزده فصل مورد بررسی قرار دهد. فصل اول که به کلیات و ادبیات موضوع اختصاص یافته، به چارچوب مفهومی بحث مشتمل بر تعاریف فرد و جامعه، رابطة میان آن دو و طبقه‌بندی قرائت‌های موجود در بارة اصالت فرد یا جامعه اشاره شده است. فصل دوم مفهوم نظام اجتماعی در رویکردهای مختلف جامعه‌شناختی مورد بحث قرار گرفته است. هستی‌شناسی جامعه عنوان فصل سوم است که به برداشت‌های اندیشمندان اسلامی در بارة هویت، وجود و اصالت جامعه می‌پردازد. فصل چهارم تا ششم به ترتیب به مبانی معرفت‌شناختی، روش‌شناختی و ارزش‌شناختی نظام اجتماعی اسلام اختصاص یافته است که ابتناء مباحث بر آیات و روایات اسلامی و نیل به یک رهیافت مناسب با اصول و مبانی دینی از دغذغه‌های در این فصول می‌باشد.
در فصل هفتم موقعیت انسان در نظام اجتماعی اسلام با تکیه بر بحث استخلاف آدمی، مسئولیت‌پذیری او در تمام مسیر زندگی فردی و اجتماعی و محتوای درونی انسان از جمله توحیدگرایی، فرجام‌گرایی و فطرت بحث شده است. در فصل بعد، رویکرد فرایندی اسلام در تولید نظام اجتماعی و نیز مراحل تحولی نظام مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین مباحث در این اثر، شاکلة نظام اجتماعی اسلام است که سعی شده در فصل نهم کتاب در کوششی فراخور، نظام مبنایی و بنایی در سلسله مباحث اجتماعی اسلام واکاوی شده و اصول و مبانی، ویژگی‌ها و شاخصه‌ها و بازتولید یک نظام منسجم اجتماعی، با تکیه بر آموزه‌های اسلامی مورد بحث قرار گیرد. فصول دیگر کتاب که مربوط به عناصر اصلی و فرعی درون شاکلة نظام اجتماعی است به مباحثی همچون فرهنگ‌پذیری و کنترل‌اجتماع، مبانی نظم اجتماعی، نابرابری و قشربندی اجتماعی، بحث تمدن و توسعه و تکامل و نهایتا به بحث نهادهای اجتماعی، می‌پردازد
این کتاب منبع بسیار سودمندی برای پژوهشگران جامعه‌شناسی به ویژه با رویکرد فلسفة اجتماعی است. مطالعة این اثر به علاقمندان مباحث جامعه‌شناسی به ویژه دانشجویان سطوح عالی توصیه می‌شود.
