پایان نامه کارشناسی ارشد گرایش تاریخ و تمدن اسلامی

نگارنده: محمد تقی سازندگی

استاد راهنما: نعمت الله صفری فروشانی

رده بندی دیویی: م158س955/0715

چکیده

دوره ی زندگانی امام رضا (۲۰۳-۱۴۸ه.ق) با دوره ی اول حکومت عباسیان(۲۳۲-۱۳۲هـ.ق) و دوران اوج و شکوفایی تمدن اسلامی مقارن بود؛ یکی از خصوصیات این دوره گسترش ممالک اسلامی، همراه با تنوع نژادی و فرهنگها و آداب و رسوم متفاوت بود که موجب رسوخ مبانی فکری فرقه ها و نحله ها و تمدنهای دیگر در بین اندیشمندان اسلامی می شد لذا وضعیت حساس و بحرانی را در حوزه ی دین و فرهنگ، فراروی جهان اسلام قرار می داد، از این رو عصر امام رضا را می توان عصر چالش بین مکاتب و عصر مناظره، به شمار آورد موضع گیری های حضرت رضا در دو حوزه ی فرهنگی» و «تمدنی» در دوره ی امامت (۲۰۳-۱۸۳ هـ.ق) در «مدینه» و «مرو»، حائز اهمیت بوده و با توجه به ماجرای ولایت عهدی و جلسات مناظره با علمای ادیان و فرق اسلامی، نکات فراوانی، قابل بررسی است. با بررسی وضعیت «فرهنگی» دوره ی اول حکومت عباسیان(۲۳۲-۱۳۲هـ ق) و با در نظر داشتن آئینها و باورها و آداب و رسوم مسلمین در جامعه ی اسلامی، و با توجه به مظاهر «تمدنی» مانند علم، دانش، تشکیلات اداری، هنر و معماری، مواضع امام رضا قبل و بعد از هجرت، مورد پژوهش قرار گرفته است و یکی از دستاوردها و نتایج این پژوهش، اثبات این نظریه است که امام رضا با درایت در برابر مسائل فرهنگی و تمدنی موضع گیری «سلبی» و «ایجابی» داشته است و در هر مقطعی از حکومت عباسی، با توجه به شرایط خاص حاکم مکانی و زمانی به خوبی مدیریت می کردند و از روشهای متفاوت در هر برحه ای استفاده می نمودند.

کلید واژه: امام رضا علیه السلام ،مواضع ،فرهنگ ،تمدن ،مرو ،مدینه، عباسیان

این پایان نامه « مواضع امام رضا(ع) نسبت به وضعیت فرهنگی و تمدنی در دوره اول عباسی(بررسی و تحلیل)» در کتابخانه علوم قرآن و حدیث موجود می باشد.