دکتر علیرضا ابراهیم، محقق و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در نشست علمی « آموزه روزه در پرتو تفاسیر عرفانی از کلام امام رضا علیه السلام» ، به بررسی قواعد تفسیر عرفانی حضرت رضا(ع) در خصوص روزه پرداخت و گفت: عرفان شیعه قائل به عوالم مختلف هستی است و منظور از عوالم مختلف، طبقات و مراتب آسمان و زمین نیست، بلکه مفهوم عوالم، ساحتهایی هستند که انواع مختلف پدیدهها در آن طبقهبندی میشود.
وی با بیان اینکه 70 عالم هستی وجود دارد که همگی با هم مرتبط هستند و یک شبکه را تشکیل میدهند، ادامه داد: قوانین هر عالم به یک معنا میتواند متفاوت و به یک معنا میتواند مترادف باشند و نظام برابری در عوالم مهم است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به حدیثی از امام رضا(ع) تصریح کرد: امام رضا(ع) در حدیثی میفرمایند: «تفکرکردن با روزهداری برابری میکند»،در واقع عالم عبادت و آگاهیها هر کدام متفاوت است یک سال این دنیا با هفتاد سال آن دنیا برابری میکند.
وی بیان کرد: حضرت رضا(ع) میفرمایند: اسلام بر 5 خصلت؛ شهادتین (ولایت)، صلات، زکات، روزه و حج استوار است، در واقع ارتباط میان عناصر در پدیده توسط نور کنترل میشود و از این 5 خصلت، ولایت، نور است که سایر خصایل را تحت الشعاع قرار میدهد.
ابراهیم افزود: نظام عدد و رقم حضرات ائمه اطهار(ع) بسیار مهم است.
اعداد 3، 5 و 7 بازتابهای زیادی دارند و تمامی اعداد و ارقامی که در تقسیمبندی حضرات استفاده میشود معنادار است، در مجموع باید به فرمایش حضرات در قالب وجودی نگاه کنیم و مباحث معرفتی سطح نازله است.
وی بیان کرد: امام رضا(ع) در جایی دیگر می فرمایند: «در ماه مبارک رمضان هر عملی مورد قبول حق است» زیرا فعلی که در اقتدا به امام باشد قبول است.
همچنین امام رضا(ع) می فرمایند: «اگر یک آیه درماه رمضان بخوانید گویی که تمام قرآن را ختم کردهاید».
مضمون این حدیث این است که با یک آیه قرآن میتوان کل آیات را تفسیر کرد.
این محقق در ادامه، افزود:در عرفان شیعه هر ماهی به یک امام معصوم(ع) نسبت داده شده است و ماه رمضان، ماه امیرالمومنین حضرت علی(ع) است.
وی در ادامه به قاعده توازی عالم هستی، اشاره کرد و افزود:70 عالم هستی در حالت موازی حرکت میکنند، این تصور وجود دارد که بین عالم معنا و ماده تفکیک وجود دارد، اما این گونه نیست، در واقع جهنم، قیامت، حساب و کتاب در همین دنیا جاری است.
ابراهیم ادامه داد: امام رضا(ع) در حدیثی دیگر فرمودند: وقتی روزه هستید اگر به برادر مومن خود لبخند بزنید در قیامت خندان هستید، اما این قیامت جاری و در همین دنیاست.
وی خاطر نشان کرد: همه اتفاقات عالم از امام سر میزند، در ابتدا این امام است که دلش برای ما تنگ میشود و در مرحله بعدی دل ما برای امام تنگ میشود و رخصت زیارت میدهد.
ائمه اطهار(ع) نفس کل هستند و ما نفس جزء هستیم و کل در جز حضور دارد و بر جزء اشراف دارد.
در واقع حضرات معصومین(ع) در هر مرتبهای از نفوس حاضر هستند.