پدیدآو : مدینه امانی

مشخصات نشر :قم مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی 1402

مشخصات ظاهری : 270 صفحه

شماره دیویی : آ 774 الف 153 / 297

معرفی کتاب :

کتاب حاضر با عنوان «آشنایی با علوم بلاغی» در سه بخش علم معانی و بیان و بدیع تنظیم شده است: بخش نخست کتاب که به «علم معانی» اختصاص دارد شامل شانزده درس است .

 درس اول شامل مباحث مقدماتی مانند تعریف بلاغت و فصاحت و شرایط فصاحت کلمه و کلام است؛ در درس دوم علم معانی تعریف شده و بان ابواب آن نیز ذکر گردیده است ؛ در درس سوم به تعریف کلام و انواع کلام خبری و اهداف خبر پرداخته شده ؛

 درس چهارم به شناسایی حالت های خروج کلام از مقتضای ظاهر حال و التفات و انواع آن اختصاص دارد؛ درس های پنجم تا نهم به کلام انشایی و انواع انشا طلبی پرداخته است؛ درس نهم به باب دوم علم معانی یعنی ذکر و حذف می پردازد ؛  از درس دهم تا شانزدهم ابواب دیگر علم بیان یعنی تقدیم و تاخیر، تعریف و تنکیر، اطلاق و تقیید، قصر، ایجاز و اطناب و مساوات معرفی شده و به اهداف به کارگیری آن ها پرداخته شده است.

درس هفدهم تا بیست و هفتم  به بخش دوم علم بلاغت یعنی «علم بیان» اختصاص دارد:

درس هجدهم تا بیست و یکم به اولین باب از ابواب علم بیان یعنی تشبیهه و اقسام آن به اعتبارات مختلف پرداخته و اهداف آن بیان شده است؛ مجاز باب دوم از ابواب علم بیان است که در درس بیست و دوم به تعریف اقسام آن و بیان علاقات مجاز مرسل پرداخته شده ؛  در درس بیست و سوم مجاز عقلی و ملابسات آن با ذکر مثال توضیح داده شده است؛ در درس بیست و پنجم استعاره تعریف شده و تقسیمات آن به تفصیل با ذکر مثال های قرآنی بیان شده است؛ درس های بیست و ششم و بیست و هفتم به تعریف کنایه تلویح و تعریض در قرآن تحت عنوان ملحقات جهت نشان دادن اهمیت این مباحث در تفسیر آیات قرآن با استفاده از کلام مفسران برای استفاده مخاطبان ذکر گردیده است.

از درس بیست و هفتم تا پایان کتاب به بخش سوم یعنی «علم بدیع» اختصاص دارد :

درس بیست و هشتم طباق و انواع آن مقابله ، توریه با مثال های قرانی توضیح داده شده است؛ درس بیست و نهم به استخدام، ارصاد، مشاکله  و حسن تعلیل اختصاص داده شده است .

دانش بلاغت از کارآمدترین ابزارهای تفسیر در فهم و تحلیل آیات قرآن کریم است. از مهمترین اهداف علم بلاغت شناخت اعجاز قرآن کریم و بیان سر اعجاز آن است.

موضوع علم بلاغت کلام عربی فصیح از جهت مطابقت با مقتضای حال است برای شناخت حالات مختلف الفاظ عربی مانند تاکید و عدم تاکید یا تعریف و تنکیر اصول و قواعدی لازم است که مجموعه این اصول و قواعد در علم  معانی بررسی می شود علم بیان نیز در اصطلاح به اصول و قواعدی گفته می شود که به وسیله آن ها ایراد یک معنا به صورت های مختلف شناخته می شود صورت هایی که از جهت وضوح و خفا با هم تفاوت دارند.

کتاب «آشنایی با علوم بلاغی» تالیف مدینه امانی در کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث آستان قدس رضوی موجود می باشد.