درباره مناظرات امام جواد علیه السلام در کتاب« محمدبن علی علیه السلام، امام جواد» تالیف مرضیه محمدزاده چنین می خوانیم:. بخشی از احادیث روایت شده از امام جواد علیه السلام، متضمن مناظرات و احتجاجات وی در مسائل فقهی و کلامی است. امام جواد علیه السلام از جانب دو گروه به مناظره خوانده شد. از سوی برخی شیعیان به دلیل خردسالی اش و از سوی مأمون و معتصم، در اصل، برای به چالش کشیدن مسأله علم الهی ائمه علیهم السلام و در ظاهر، به سبب علم دوستی و علاقه به امامان علیهم السلام.
در این میان، مناظره امام جواد علیه السلام با یحیی بن اکثم در محضر مأمون در باب حکم صید در حرم، مشهور است. در این مناظره امام علیه السلام نخست به طرح شقوق مسأله پرداخت که شگفتی و حیرت یحیی و حاضرین را در پی داشت.
ابن تیمیه ضمن تمجید از امام جواد علیه السلام در صحت این گزارش تردید کرده و به نقد محتوایی آن پرداخته است. این نقد بر صورت مختصر این خبر که علامه حلی روایت کرده، وارد است؛ اما به روایت کامل شیخ مفید وارد نیست.
شیخ مفید نقل کرده که امام علیه السلام به خواهش مأمون پاسخ یکایک فروضی را که خود مطرح کرده بود، داد و در ادامه از یحیی بن اکثم پرسشی کرد که یحیی در پاسخ آن درماند و امام علیه السلام خود به آن پاسخ داد. مناظره ای نیز در حضور معتصم درباره حدّ سارق رخ داد که پاسخ امام علیه السلام شگفتی همگان را برانگیخت. در این روایت آمده که در نتیجه همین مناظره، معتصم تصمیم به مسموم کردن امام علیه السلام گرفت.
