پایان نامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی

نگارنده: فریبا فیض بخش

استاد راهنما: ولی الله ملکوتی فر

رده بندی دیویی: ج971ف297/9515

چکیده

نام رساله جلوه های عرفانی در شرح نهج البلاغه است .

 نكات عرفانی موجود در خطبه ها ونامه ها وكلمات قصارحضرت علی (ع) در نهج البلاغه را مورد بررسی قرار داده وشامل سه بخش است.

بخش اول : بیان شمه ای از نهج البلاغه جهت آشنایی خوانندگان با این کتاب ارزشمند.

بخش دوم : بیان عرفان و عارف بطور مختصر جهت آگاهی خوانندگان ، و معرفی عارف و عرفان که عارف کیست؟ وعرفان چیست؟

بخش سوم : شامل دو فصل است، فصل اول عرفان نظری در نهج البلاغه، فصل دوم عرفان عملی درنهج البلاغه (که شامل مباحثی از قبیل مقامات اهل سیر و سلوک و مقامات و حالات عرفانی در نهج البلاغه است.) وقسمت پایانی که نتیجه و خاتمه آمده است.

در اینجا به ذکریکی از مطالب بیان شده در این پایان نامه می پردازیم:

عارف به حق و مومن حقیقی

بتحقيق (مومن) عقل خویش را (با پرهیزکاری و پیروی خدا ورسول) زنده کرده و نفس خود را با ریاضت و بندگی و پیروی نکردن از خواهشهای آن می رانده، بطوریکه پهنای او (بدنش) باریک شده، و سخنش (دلش) نرم گشته و برای او درخشنده پرنور درخشید (درجه بلند توحید و خداشناسی را دریافت) پس درخشندگی آن برای او راه (هدایت و رستگاری) را نمودار کرد، و بهمان روشنایی در راه (حق) راه پیمود، و بابهای پارسائی و پرهیزکاری و عبادت او را ترقی داده تا اینکه بدر سلامت و سرای اقامت راندند. (هر مرتبه ای از مراتب ریاضت و عبادت او را بمرتبه دیگر رساند تا بهشت جاوید را دریافت و پاهایش با آرامش بدن در جای امن و آسوده استوار شد بسبب چیزی (فکر واندیشه در آثارحق) که دل خود را بکار وا داشت و براثر آنچه اطاعت و پیروی ، که پروردگارش را راضی و خشنود گردانید.

امیر مومنان درباره حضرت محمد (ص) در قسمتی از خطبه ۱۵۹ چنین می فرمایند: خرج من الدنيا خميصاً ، َو وَرَدَ الأخِرَةُ سَليماً ، لم يَضَع حَجَراً عَلى حَجَرٍ . ولَقَد كانَ يَاكُلُ عَلَى الأَرْضِ، َو يَجلِس جِلْسَةَ العَبدِ، و يخصفُ بِيَدِهِ نَعَلَهُ ، وَيَرفَعُ بِيَدِهِ ثَوبَهُ و يَركَبُ الحِمارَ العَارِي، وَيُردفُ خَلفَهُ...

با شکم گرسنه از دنیا بیرون رفت (از لذت و خوشی آن بهره مند نگردید) و با آخرت با سالم ماندن (از جمیع معاصی) وارد شد، سنگی بروی سنگی نگذاشت و بنائی نساخت ... وپیغمبر (ص) بر روی زمین (بی آنکه خوان بگسترد) طعام می خورد، و می نشست مانند نشستن بنده (رو زانو نشسته پا روی پا نمی انداخت) و بدست خود پارگی کفشش را دوخته و جامه خود را بدست خویش وصله می کرد و بر دراز گوش بی پالان سوار می شد و پشت سرخویش دیگری را سوار می کرد...

البته پیامبر (ص) همیشه می گفته است که در اسلام گوشه گیری وسختی برخود نهادن نيست . لا رهبانيةً وَلَا تَبْتُلَ في الاسلام...

پایان نامه«جلوه های عرفانی در شرح نهج البلاغه » در کتابخانه مرکزی آستان قدس کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث موجود می باشد.