گذری بر نمایشگاه خوشنویسی «تجلای قلم» در نگارخانه رضوان
64 اثر قرآنی در قالب 64 تابلو با خطوط نسخ و ثلث با حضور تعداد زیادی از هنرمندان سراسر ایران بر روی دیوارهای نگارخانه رضوان نشانده شده است.
دستانی هنرمندانه آیات قرآنی را به تصویر کشانده است و چه زیبا خطوط فیروزهای و سیاه روی کاغذ جا خوش کردهاند. اینها همه و همه نشانه همت بلند و تلاش گروهی از اساتید و خوشنویسان دارالکتابه وابسته به مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران به همراه پنج خوشنویس ثلث و نسخ مشهد است که به بهانه انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 آثارشان در نگارخانه رضوان به نمایش گذاشته شده است.
خراسان قطب خطوط نسخ و محقق
حسین صالحی؛ هنرمند محجوب و مهربانی که خود از با تجربههای این هنر است، گوشهای از نمایشگاه، میان جادوی خطوط و رنگهای آیات قرآنی ایستاده و نظرش را اینچنین ابراز میکند: «نمایشگاه جمعی دارای پستی و بلندیهای زیادی است و آثار چون از منابع مختلف تامین میشود کیفیتهای مختلفی دارد. نمایشگاه حاضر از کیفیت قابل قبولی برخوردار است و خطوطی که در این نمایشگاه ارائه شدند بیشتر خطوط نسخ و ثلث و محقق و ریحان هستند.» این مدرس خوشنویسی، عقیده دارد: «خراسان در زمینه خطوط ثلث و محقق یکی از قطبهای کشور است.» این هنرمند نظرش را درباره شروع برنامههای فرهنگی مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 اینطور میگوید: «ما زودتر از این منتظر اقداماتی فرهنگی از این دست بودیم و بالاخره این اقدام شایسته صورت گرفت. امیدوارم با توجه به اینکه هنر خوشنویسی با فرهنگ دینی آمیخته شده است در چنین موقعیت زمانی به صورت خاص و ویژه به این هنر آسمانی اهمیت داده شود». با لبخند ادامه میدهد: «هنرمندان همیشه وظیفه خود را انجام میدهند. امیدواریم رسانهها و دستگاههای دولتی هم به این امر توجه کنند و به نحو احسنت از فرصتها بهره ببرند».
هنوز جوان است و به قول خودش در مسیر یادگیری این هنر قدسی راه درازی در پیش دارد. علی احسانپور یکی از اعضای دارالکتابه است که اثرش برای ارائه در نمایشگاه انتخاب شده و میگوید: «در این نمایشگاه گلچینی از آثار خوشنویسان نسخ و ثلث پس از طی مراحل مختلف و گذشتن از فیلترهای متعدد ارائه شده است». این هنرمند جوان درباره اثر به نمایش درآمده خودش که صلوات خاصه امام رضا(ع) است توضیح میدهد: «این قطعه ترکیبی از خطوط ثلث و نسخ است که در قالب کلاسیک به مرحله اجرا در آمده است».او گلایهای هم از بیمهریها نسبت به هنر تخصصی خود دارد و در اینباره میگوید: «متاسفانه خطوط نسخ و ثلث خیلی مورد بیتوجهی قرار گرفتهاند و امیدوارم حرکتی مانند برپایی چنین نمایشگاهی باعث شود نگاههای مجامع هنری به سمت این خطوط نیز برود».
ترویج نسخ و ثلث ایرانی
نمایشگاه شلوغتر شده و بازدیدکنندگان در گوشهگوشه نگارخانه، محو تماشای آثار این نمایشگاه معنوی هستند. خطوط سیاهی که به همراه ترکیبی از طلایی و فیروزهای در قاب جای گرفته است، فقط چشم را نوازش نمیدهد. به خود که میآیی میبینی در حال زمزمه آیات نورانی قرآن هستی و این همان تاثیر هنر بر روح و جان است. مصطفی یونسیان یکی دیگر از اعضاء دارالکتابه درباره نمایشگاه چنین میگوید: «نمایشگاه فعلی کار 64 هنرمند خوشنویس دارالکتابه وابسته به مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران است. این مرکز حدود 6 سال است که فعالیت خود را در زمینه نسخ و ثلث ایرانی آغاز کرده است». یونسیان که از کمرنگ شدن نگاه جامعه هنری به خطوط نسخ و ثلث برخلاف خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق گلهمند است، در توضیح خطوط نسخ ایرانی به چند اثر روی دیوار اشاره میکند و شرح میدهد: «این آثار نسخ عربی نیستند بلکه نسخ ایرانی هستند و این کارها حاصل تلاش 5 سال است که در سبک نسخ میرزا محمد نیریز کار شده است. این نسخ مصحفش عربی است ولی خطش عربی نیست بلکه ایرانی است و نیاز به زمان داریم تا این خط با چنین شیوه جایگاه خود را پیدا کند». طبق گفتههای این استاد هنر مرکز آموزش عالی ثامنالحجج مشهد، هدف از طبع و نشر قرآن در دارالکتابه، نشر خطوط نسخ و ثلث ایرانی است و اعضایی که از سراسر ایران به عضویت این مرکز درآمدهاند در حال آموزش و ارائه چنین خطی هستند.
مشهد 2017
مهدی سیمریز؛ معاون هنری موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی که از حاضران در نگارخانه رضوان است، اشاره کوتاهی به نمایشگاه "تجلای قلم" دارد و میگوید: «نگارخانه رضوان تا امروز در ارائه آثار خطاطی خوب درخشیده است و این بار هم با رایزنیهای خود توانست به بهانه انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 آثار10 استاد و 54 خوشنویس کاتب قرآن کریم را در رشتههای نسخ و ثلث در نمایشگاهی دو هفتهای ارائه بدهد». سیمریز با اشاره به کارگاه هفته آینده ادامه میدهد: «در تاریخ ششم و هفتم بهمن ماه، ما شاهد حضور اکثر هنرمندانی که در این نمایشگاه اثر ارائه دادهاند خواهیم بود. خوشنویسان در همین سالن گرد هم میآیند و کتابت قرآن را انجام میدهند».
http://news.aqr.ir/portal/home/?news/38388/62900/1125735/آیههای-نورانی