ج 475 م917671/910

جغرافیای جهان اسلام [لوح فشرده]= islamic world geography‎ .- قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، ‎ ۱۳۸۷.

معرفی محتوای علمی وقابلیت های فنی نرم افزار

شناخت وضعیت جغرافیایی جهان اسلام واطلاع از اوضاع راه ها ، نقشه ها و اماکن کشورهای اسلامی ، نقش بسزایی در فهم تاریخ و چگونگی برداشت پژوهشگران از متون اسلامی دارد. از این روی ، دیجیتالی کردن منابع و متون معتبر در زمینه جغرافیای جهان اسلام ،گامی بلند در ساماندهی تحقیقات و تسهیل دستیابی به مطالب مورد نظر در این باره به شمار می رود و مسیر پژوهشگران در این حوزه را به گونه ای شایسته هموار میسازد،بنابراین می توان ادعا کردکه با تولیدنسخه دیجیتالی جغرافیای جهان اسلام ،تحولی بزرگ در عرصه پژوهش های اسلامی به وجود خواهد آمد.

نظر به محتوای ارزشمند و مفیداین نرم افزار کتابخانه ای ،به معرفی قابلیت های فنی و محتوایی آن می پردازیم:

کتابخانه دیجیتالی جغرافیای جهان اسلام در چهار بخش اصلی : نمایش، جستجو ،جایها و قرآن طراحی شده که بخش جستجو و جایها را باید از مهم ترین قسمت ها دانست.

در برنامه حاضر، از کتب بیش از 60نویسنده از جمله آثار مولفان مشهور و بزرگی چون ابن خرداذبه، قدامة بن جعفر،ابن واضح یعقوبی،ابن رسته،اصطخری ،بلاذری،حاکم نیشابوری،یاقوت حموی بغدادی،ابن حوقل،مقدسی،ابن بطوطه،ابو ریحان بیرونی وناصر خسرو استفاده شده است.



متن کامل ‎ ۷۹ عنوان کتاب (فارسی و عربی)در ‎۱۶۹ جلد از منابع جغرافیا در موضوعات مختلف در این برنامه گنجانده شده اند که از جمله می توان به متن کامل کتابهای معتبر ومهمی چون معجم البلدان یاقوت حموی ،معجم ما استعجم، الروض المعطار حمیری ، آثار البلادو اخبار العباد ، المسالک و الممالک ، البلدان یعقوبی ، تاریخ سیستان ، تحقیق ماللهند ، حدود العالم من المشرق والمغرب ، الخراج وصناعه الکتابه ،سفرنامه ناصرخسرو ،عجایب الاقالیم السبعه ،فتوح البلدان ،معجم البلدان ،صوره الارض و احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم اشاره نمود.

بخش مستقلی به نام جایها (که از مهم ترین بخش های نرم افزار به شمار می رود) قابلیت دسترسی به فهرست الفبایی پیش از ‎۲۰ هزار اسم مکان های به کار رفته در منابع برنامه از طریق گزینه جستجو در متن و نیز امکان ارتباط بیش از 4000وازه مکان با نقشه های مربوط به آنها در قسمت جستجو در نقشه را برای محققان فراهم می سازد( نقشه های موجود از چهار کتاب : " اطلس تاریخ اسلام "و "اطلس تاریخ ایران " تهیه شده توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و "موسوعه امام علی (ع) " تالیف حجت الاسلام ری شهری و " جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی " اثر لسترنج ،تصویر برداری شده است.)

همچنین 10دوره لغت نامه عربی وفارسی در 62جلد با قابلیت جستجو از طریق ریشه و مشتق کلمات در جغرافیای جهان اسلام گنجانده شده اند که عبارتند از :

التحقیق فی کلمات القرآن الکریم(14 جلد)،قاموس قرآن (7جلد)،المفردات فی غریب القرآن،کتاب العین (8جلد)، لسان العرب (15جلد)، مجمع البحرین (6جلد)،فرهنگ ابجدی ، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن (4جلد)، النهایه فی غریب الحدیث والاثر(5جلد)مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی .

در این نسخه از نرم افزار ،امکان مقایسه دو متن مختلف از یک یا دو کتاب با یکدیگر ودسترسی به قابلیت های پژوهشی مانند : نمایه زنی ، حاشیه نویسی ،رنگی کردن ،علامت گذاری و ارتباط واژگان متون با لغت نامه های برنامه و امکان انتقال مستقیم متن انتخابی به محیط MS-WORD ،یادداشت و ذخیره متن در فرمت های مختلف همچون زرنگار نیز برای محققان فراهم گشته است.