اسلام نه دنیاگرایی صرف را پیشنهاد می کند و نه آخرت گرایی مطلق را، بلکه پیروان خویش را به اعتدال و بهره برداری یکسان از این دو، فرمان داده است.

امام صادق ( علیه السلام ) در نکوهش دوستی افراط گونه با دنیا می فرماید: « رَأسُ کُلِّ خَطِیئَةٍِ حُبُّ الدُّنْی »؛ « محبت شدید به دنیا منشأ همه گناهان است ».

همچنین، اسلام به انسان توصیه نمی کند، دنیا را به طور کامل رها کند و به آن بی توجه باشد، بلکه آدمی را به استفاده از متاع دنیا فرا می خواند؛ هر چند، گاهی خطرات دنیاگرایی افراطی را نیز گوشزد می کند.

قرآن مجید برای پیش گیری از تفریط می فرماید: {وَ لا تَنْسَ نَصیبَک مِنَ الدُّنْیا}؛ « بهره خویش از دنیا را فراموش نکن ». (قصص: 77)

در اسلام، دنیا و آخرت هر یک جایگاه متعادلی دارد و نباید هیچ یک را به کلی واگذاریم، بلکه باید با هر کدام در حد اعتدال رفتار کنیم؛ یعنی در عین استفاده از نعمت های دنیا، آخرتگرایی را نیز فراموش نکنیم. امام صادق ( علیه السلام ) می فرماید:

لَیسَ مِنّا مَن ترک دُنْیاه لآخِرَتِه وَلا آخِرَتَه لِدُنْیاهُ. 

کسی که دنیای خود را به خاطر آخرت ترک کند، از ما نیست و آنکه آخرت خویش را برای دنیا نادیده بگیرد، با ما نسبتی ندارد.

از آنچه گذشت در می یابیم که انسان برای رسیدن به کمال که همانا مقصد نهایی اوست، باید از دنیا و نعمت های آن بهره کافی ببرد و دنیاگریز مطلق نباشد؛ زیرا دنیا کشتگاه و مزرعه آخرت است و چه نیکوست که در این مزرعه بذرهای بی آفت بنشانیم تا به محصول آن نیز مطمئن باشیم.

د) میانه روی در بخشش

از آنجا که میانه روی در همه امور لازم است، خدای تعالی به پیامبرش دستور می دهد که حتی در انفاق و کمک به دیگران نیز اعتدال را از یاد نبرد:

{وَ لا تَجْعَلْ یدَک مَغْلُولَةً إِلی عُنُقِک وَ لا تَبْسُطْها کلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُورا} (اسراء: 29)

دستت را به گردنت زنجیر مکن و بسیار هم گشادهدستی پیشه مساز که مورد سرزنش و شماتت قرار گیری.

قرآن مجید پرهیز از افراط و تفریط در انفاق را از ویژگی های برجسته اهل ایمان معرفی می کند:

{وَ الَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَ لَمْ یقْتُرُوا وَ کانَ بَینَ ذلِک قَواما} (فرقان: 67)

اهل ایمان کسانی هستند که وقتی انفاق می کنند، اسراف نمی کنند و از کوتاهی و سخت گیری می پرهیزند و میانه روی در پیش می گیرند.

هنگامی که امام صادق ( علیه السلام ) آیه فوق را تلاوت فرمود، مشتی سنگ ریزه برداشت، محکم در دست گرفت و فرمود: این همان اِقتار و سخت گیری است، پس مشت دیگری [از سنگ ریزه] برداشت و چنان دست خود را گشود که همه آنها بر زمین ریخت و فرمود: این اسراف است و در مرحله سوم، مشت دیگری برداشت و کمی دست خود را گشود؛ به گونه ای که مقداری فرو ریخت و مقداری در دستش باقی ماند، در این لحظه فرمود: این همان قوام و اعتدال است.[3]

ولید بن صُبیح گوید: روزی در خدمت امام صادق ( علیه السلام ) بودم. مرد بی نوایی از وی چیزی خواست، حضرت پولی به وی داد. مدتی بعد، فقیر دیگری از راه رسید و صدقه خواست، امام ( علیه السلام ) چند درهم به او مرحمت کرد. در این هنگام تهی دست سوم وارد شد و تقاضای کمک کرد. امام ( علیه السلام ) به او فرمود: خدا بر تو وسعت عنایت کند و چیزی به او نداد. آنگاه به من فرمود: اگر کسی مالی داشته باشد و همه آن را در راه خدا خرج کند، به گونه ای که چیزی برایش نماند، این شخص در شمار سه نفری جای دارد که دعایشان مستجاب نمی شود. پرسیدم: آنها چه کسانی هستند؟ فرمود: یکی از آنها کسی است که همه اموالش را در راه خدا صدقه بدهد، آن گاه دست به دعا بردارد و بگوید خدایا به من روزی عنایت فرما! به او گفته می شود: آیا ما به تو روزی ندادیم.
https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/54852/