بی شک عاشورا الهام بخش حضرت امام خمینی(ره) در برپایی انقلاب اسلامی ایران و ادبیات و آموزه های عاشورایی کلید واژه های نهضت اسلامی بوده است. مراسم عاشورا مهم ترین سنگر انقلاب بوده و حساس ترین حرکت های انقلاب نیز در ایام عاشورا انجام شده است. به دلیل همین اهمیت و تأثیر شگرف قیام عاشورا بر انقلاب اسلامی بود که امام خمینی(ره) در این باره فرمودند: «انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن است». (صحیفه نور، ج ۱۷، ص:۴۸۲) و در جایی دیگر تصریح کردند: «ما باید همه متوجه این معنا باشیم که اگر قیام حضرت سید الشهدا- سلام ا... علیه- نبود، امروز ما نمی توانستیم پیروز بشویم.» (همان، ص۵۵) شعارهایی چون «خمینی، خمینی تو وارث حسینی» و «نهضت ما حسینیه، رهبر ما خمینیه» که توسط مردم در طول نهضت اسلامی علیه رژیم پهلوی سر داده می شد، به خوبی گویای جایگاه بلند عاشورا در انقلاب اسلامی ایران است؛ به ویژه آن که قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲- که نقطه عطفی در تاریخ انقلاب شمرده می شود- در پی سخنرانی شدید اللحن حضرت امام خمینی(ره) در بعدازظهر روز عاشورا (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) به وقوع پیوست. بر پایه این واقعیات و به مناسبت فرا رسیدن عاشورای حسینی، قدر و جایگاه این حماسه بی بدیل را در کلام حضرت امام خمینی(ره) بررسی کرده ایم که در پی می آید.

فلسفه عزاداری برای حضرت سید الشهدا(ع)

یکی از سفارش های اکید حضرت امام(ره) زنده نگه داشتن عاشورا و استمرار مجالس و مراسم عزاداری است تا جایی که می فرمایند: «عاشورا را زنده نگه دارید که با نگه داشتن عاشورا کشور شما آسیب نخواهد دید.» ایشان همچنین در سخنانی به فلسفه عزاداری و گریه برای امام حسین(ع) اشاره می کنند و وجه سیاسی تأکید ائمه معصومین(ع) را بر ذکر مصیبت یادآور می شوند و در این باره می فرمایند: «در آن وقت، یکی از حرف ها که رایج بود، می گفتند: «ملت گریه»؛ برای این که مجالس روضه را از دستشان بگیرند. این که همه مجالس روضه را آن وقت تعطیل کردند، آن هم به دست کسی که خودش در مجالس روضه می رفت و آن بازی ها را در می آورد، قضیه مجلس روضه بود یا از مجلس روضه آن ها یک چیز دیگر می فهمیدند و آن را می خواستند از بین ببرند؟ قضیه عمامه و کلاه بود یا از عمامه یک چیز دیگری آن ها می فهمیدند و روی آن میزان عمامه را با آن مخالفت می کردند؟ آن ها فهمیده بودند که از این عمامه یک کاری می آید که نمی گذارد این ها این را که می خواهند، عمل کنند و از این مجالس عزاداری یک کاری می آید که نمی گذارد این ها کارشان را انجام بدهند. وقتی یک ملت در ماه محرم، سرتاسر یک مملکت، یک مطلب را می گویند، شما انگیزه این گریه و این اجتماع در مجالس روضه را خیال نکنید که فقط این است که ما گریه کنیم برای سید الشهدا. نه سید الشهدا(ع) احتیاج به این گریه ها دارد و نه این گریه ها خودش- فی نفسه- کاری از آن می آید، لکن این مجلس ها، مردم را همچون مجتمع می کنند و یک وجهه می دهند، سی میلیون، سی و پنج میلیون جمعیت در ماه محرم و خصوصاً دهه عاشورا، یک وجهه، طرف یک راه می روند. این ها را در این ماه محرم، خطبا و علما در سرتاسر کشور می توانند بسیج کنند برای یک مسئله. این جنبه سیاسی این مجالس بالاتر از همه جنبه های دیگری که هست. بی خود بعضی از ائمه(ع) ما نمی فرمایند که برای من در منابر روضه بخوانند. بی خود نمی گویند ائمه(ع) ما به این که هر کس که بگرید، بگریاند یا صورت گریه، گریه کردن به خودش [بگیرد] اجرش فلان فلان است. مسئله، مسئله گریه نیست. مسئله، مسئله تباکی نیست. مسئله، مسئله سیاسی است که ائمه(ع) ما با همان دید الهی که داشتند، می خواستند که این ملت ها را با هم بسیج کنند و یکپارچه کنند از راه های مختلف. این ها را یکپارچه کنند تا آسیب پذیر نباشند.»

(صحیفه نور، ج۱۳، ص: ۳۲۲-۳۲۳)

خراسان - مورخ پنج شنبه 1391/09/02 شماره انتشار 18275

نویسنده: محمدعلی ندائی

culture@khorasannews.com

ارسال متن: محمد مشایخی