ایمان به خدا گوهری است که از هزاران سال پیش تا کنون در دل خداپرستان و موّحدان بوده و به بندگی ها جهت و معنی و زیبایی بخشیده است. در مقابل اهل ایمان، کافران و مشرکان بوده اند که با خط انبیاء به مقابله برخاسته اند.

ایمان نوری است که دل را روشن می کند و انسان را از بت پرستی، هواپرستی، دنیاپرستی و شیطان پرستی نجات می دهد. ایمان به خدا، ایمان به معاد، ایمان به رسولان الهی و کتب آسمانی، ایمان به فرشتگان خدا، ایمان به حقانیت بهشت و جهنم و وعده های الهی و ... از مواردی است که در آیات قرآن آمده است و خداوند بارها اهل ایمان را با خطاب «یا أیُهَا الذّیَنَ آمَنوا» مورد عنایت قرار داده و اوامر و نواهی خویش را بیان فرموده است تا خداباوران به آن عمل کنند.
ایمان تنها گفتن ِ«شهادتین» و اقرارِ زبانی نیست. بلکه هم اعتقادِ قلبی است، هم اقرارِ زبانی، هم عمل با اعضاء و جوارح. نمود ِعینی ِایمان، درعمل آشکار می شود به تعبیر مولا علی علیه السلام «بالصّالِحاتِ یُستَدلُ عَلیَ الایمان؛ به وسیله کارهای شایسته بر ایمان استدلال می شود.» (۱)
کسی که ایمان به خدا داشته باشد تنها به او تکیه می کند، تنها از او یاری می طلبد، تنها از او می ترسد و در پاداش و کیفر تنها از او حساب می برد.
ایمان گاهی ضعیف می شود و گاهی قوی؛ گاهی آسیب می بیند و گاهی از دست می رود. شیاطین همواره می کوشند  که گوهر ایمان را از مومنان بربایند. ایمان به آخرت و معاد، بازدارنده انسان از فساد و ظلم و گناه است.
مروّجان فساد می کوشند این ایمان را سست کنند و در دل ها شک بیافرینند. ایمان به وجود حضرت مهدی علیه السلام، امید دهنده و انگیزه آفرین برای عدالت خواهی، ظلم ستیزی است. دشمنان حق می کوشند با طرح شبهه ها و اشکالات این عقیده را متزلزل کنند.
امام زمان علیه السلام خطاب به جمعی از شیعیان که پس از امام عسکری علیه السلام دچار شک و تردید در امامت شده بودند، نوشتند: «خداوند ما و شما را از فتنه ها مصون دارد و روح یقین را عنایت کند و همه ما را از فرجام بد نگه دارد. به من خبر رسیده که گروهی از شما در دین دچار شک شده و در امامت امامان خود، تردید و حیرت پیدا کرده اند. ما از این جهت اندوهناک شدیم و درباره شما متأسف و ناراحت گشتیم...»(۲)
این حدیث نشان می دهد که شک و تردید به عنوان «آفت ایمان» در همان عصر هم گاهی در فکر و باور برخی شیعیان راه می یافته که امام، هشدار می دهند و در همین نامه، با ادله ای شبهات آنان را پاسخ می دهند تا بصیرت دینی شان افزوده شود.
به هر حال حفظ ایمان در همه حال و دخالت دادن ایمان به خدا در همه امور و همه حالات زندگی، انسان را در مسیر صلاح و کمال و بندگی قرار می دهد. ایمان باید کاربردی باشد. در تنهایی و جمع، در بازار و اداره، در خانه و مدرسه و دانشگاه، در جبهه جنگ و در سنگر کار و تولید، در کار فرهنگی و علمی و در امور اجتماعی و خدماتی باید «خدامحوری» نقش خود را ایفا کند. از رسول خدا صل الله علیه وآله روایت است که فرمودند: «لا یُقبَل ُایمانٌ بِلا عََمَلٍ و لا عَمَلٌ بِلا ایمان ٍ؛ ایمان بدون عمل و عمل بدون ایمان پذیرفته نیست.»(۳)
عمل بدون ایمان، نوعی نفاق و تظاهر است و ایمان بدون عمل هم ایمان واقعی نیست، چون ایمان باید در زندگی و رفتار مومن اثر کند، وگرنه تنها گفتن به زبان کافی نیست. وقتی در کلام امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام آمده است که: «انسان طعم ایمان را نمی چشد مگر آن که دروغ  را چه جدی و چه شوخی ترک کند.»، معلوم می شود که ایمان حتی در گفتار هم نقش دارد و یک مومن ِ خدامحور نمی تواند دروغگو باشد.
پی نوشت ها:
۱- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۹، ص ۲۰۰     
۲-  بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸
۳- میزان الحکمة، حدیث ۱۲۹۰
برگرفته از «زندگی مهدوی؛ اخلاق و اوصاف منتظران» نوشته جواد محدثی