با توجه به این که ملائکه بعد زمانی و مکانی ندارند، نزول آنها در شب قدر که زمان معینی است، چگونه تصور می شود؟

الف) در این سؤال، نزول فرشتگان همسان با نزول و فرود آمدن باران که سیر مکانی از بالا به پایین است، انگاشته شده است; در حالی که نزول و مشتقات آن مانند انزال، تنزیل، تنزل و ... در غالب موارد به این معنا استعمال نشده است و معانی دیگری دارد; به عنوان مثال:

1 . قرآن مجید می فرماید: «و ان من شی ء الا عندنا خزائنه و ما ننزله الا بقدر معلوم; و هیچ چیز نیست مگر آن که گنجینه های آن نزد مااست و ما آن را جز به اندازه ای معین فرو نمی فرستیم .» ⁽¹⁾

در این آیه، تنزیل به معنای آفرینش است و نزول اشیاء از خزائن الاهی، چیزی جز آفرینش آنها نیست و این مسئله کاملا بدیهی است که درختان، انسان ها و ... از بالای آسمان بر زمین فرود نمی آیند .

2 . در مورد قرآن نیز نزول و مشتقات آن مکرر به کار رفته است . در این موارد نیز روشن است که قرآن از مکانی در بالا به زمین فرود نیامده، بلکه حقیقتی علوی داشته که مرتبه به مرتبه تنزل یافته تا به وجود لفظی رسیده است و نحوه نزول ملائکه نیز ممکن است چیزی متناسب بانحوه وجودی آنها باشد .

ب) همه فرشتگان در یک سطح وجودی نیستند; بنابراین چه بسا این پندار که همه آنان مجرد تام باشند، خالی از اشکال نباشد .

پی نوشت:

1 . حجر (15): 21 .
مجله پرسمان آبان 1382، شماره 14
https://hawzah.net