شهادت امام محمدباقر(ع)

زبردست

۱۳۹۶-۰۶-۰۷

نام: محمد بن علی .
کنیه: ابو جعفر و ابوجعفر اول.
القاب: باقر، شاکر، هادى، امین، شبیه - به خاطر شباهت ایشان به پیامبر اکرم(ص) -.
مشهورترین لقب آن حضرت، «باقر» است. پیامبر اکرم (ص) به واسطه جابربن عبدالله انصارى، آن حضرت را به این لقب، ملقب کرد و به ایشان سلام رساند.
منصب: معصوم هفتم و امام پنجم شیعیان.
تاریخ ولادت: اول رجب سال 57 هجرى.
برخى از مورخان، ولادت ایشان را در سوم صفر سال 57 هجرى دانسته‏اند.
محل تولد: مدینه مشرفه، در سرزمین حجاز (عربستان سعودى کنونى).
نسب پدرى: امام زین‏العابدین، على بن حسین بن على بن ابى‏طالب(ع).
نام مادر: فاطمه، دختر امام حسن مجتبى (ع) که مکنّى به ام‏عبدالله بود.
این بانوى ارجمند، از زنان بزرگ عصر خویش بود که امام صادق (ع) درباره شأن و منزلت او، فرمود: جده‏ام، فاطمه بنت حسن، صدیقه بود و در آل امام حسن (ع) زنى به درجه و مرتبه او نرسید.
چون نسب امام محمد باقر(ع)، هم از پدر و هم از مادر، به امام امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه زهرا(س) مى‏رسد، به ‏ایشان علوى بین علویین و فاطمى بین فاطمیین گفته مى‏شود.
مدت امامت: از زمان شهادت پدرش، امام زین العابدین (ع) در سال 95 تا سال 114 هجرى، به مدت 20 سال.
تاریخ و سبب شهادت: هفتم ذى حجه سال 114 هجرى، در سن 57 سالگى (و به قولى ربیع‏الاول یا ربیع‏الآخر سال 114 هجرى) به وسیله زهرى که ابراهیم بن ولید عبدالملک، در ایام خلافت هشام بن عبدالملک، به آن حضرت خورانید.
محل دفن: قبرستان بقیع، در مدینه مشرفه، در جوار قبر پدرش، امام زین‏العابدین (ع) و عمویش، امام حسن مجتبى (ع) و فرزندش، امام صادق (ع).
همسران: 1. ام فروه بنت قاسم. 2. ام حکیم و چند ام ولد.
فرزندان: 1. امام جعفر صادق (ع). 2. عبدالله. 3. ابراهیم. 4. عبیدالله. 5. على. 6. زینب. 7. ام سلمه.
ویژگیهاى زندگى امام باقر (ع)
امام محمّد باقر (علیه السلام ) در بین برادرانش ، خلیفه و جانشین پدرش امام سجّاد (علیه السـلام ) بـود و بـعـد از او بـه مـقـام امـامـت رسـیـد. امـام بـاقـر (عـلیـه السـلام ) در فـضـایـل انـسـانـى و عـلم و پـارسایى، بر همه برادرانش برترى داشت و نامش در میان شـیعه و سنّى ، از همه آنان بلندتر بود و در مقامهاى معنوى از همه بزرگتر و ارجمندتر بود.
در مـیـان فـرزنـدان امـام حسن و امام حسین (علیهماالسلام ) از هیچ کس مانند امام باقر (علیه السلام ) علم دین ، آثار، روایات ، علوم قرآن و انواع فنون و آداب ، آشکار نشد.
باقى ماندگان از اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) و بزرگان تابعین و رؤ سـاى فـقـهـا و دانـشـمـنـدان مـسـلمـیـن ، ارکـان دیـن و احـکـام اسـلام را از آن حـضـرت نقل کرده اند و او در فضل و دانش ، نشانه عظیم علما و دانشمندان بود به طورى که در این راستا، ضرب المثل همه شده بود، نویسندگان و شاعران در وصف او، نثرها نوشته اند و شعرها سروده اند.
ابلاغ سلام پیامبر (ص) به امام باقر (ع)
امام باقر (علیه السلام ) به سال 57 هجرى (سوم صفر یا آغاز ماه رجب ) در مدینه متولّد شد و به سال 114 هجرى (هفتم ذیحجّه ) در سنّ 57 سالگى در مدینه از دنیا رفت .
نـسـبـت او، هـم از نـاحـیـه پـدر و هـم از نـاحـیـه مـادر بـه هـاشـم (جـدّ دوّم رسـول خـدا( صـلّى اللّه عـلیـه و آله و سـلّم ) مى رسد و هم از دوطرف به امیرمؤ منان على (عـلیـه السلام ) مى رسد (زیرا مادرش«اُمّ عبداللّه » دختر امام حسن مجتبى (علیه السلام ) بود). پس او هم هاشمى است و هم علوى . قبر شریفش در بقیع (واقع در مدینه ) مى باشد.
امـام صـادق (عـلیـه السـلام ) مـى گـویـد: پـدرم فـرمـود: نزد جابر بن عبداللّه انصارى (صحابى بزرگ ) رفتم سلام کردم و او جواب سلام مرا داد و سپس گفت :«تو کیستى ؟» (این در وقتى بود که جابر نابینا شده بود) گفتم :»محمّد بن علىّ بن حسین هستم».
گفت : پسر جان! نزدیک بیا، نزدیک او رفتم ، دستم را بوسید و سپس خم شد که پایم را بـبـوسـد مـن کـنـار رفـتـم و نـگـذاشـتـم . سـپـس گـفـت :«رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) به تو سلام رساند».
گفتم :«سلام و رحمت و برکات خدا بر رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) باد، او چگونه به من سلام رساند؟!».
جـابـر گـفت :«روزى به حضور رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) رفتم، به من فرمود: اى جابر! شاید تو زنده بمانى تا با مردى از فرزندان من ملاقات کنى که محمّد بن على نام دارد».
«یـَهـِبُ اللّهُ لَهُ النُّورَ وَالْحـِکـْمَةَ فَاقْرَاءْهُ مِنِّى السَّلامُ؛ خداوند نور و حکمت به او ببخشد، سلام مرا به او ابلاغ کن».
دلایل امامت امام باقر (ع)
1 ـ در وصـیـّت امـیـرمـؤ مـنـان عـلى (عـلیـه السلام ) به فرزندانش ، نام امام باقر (علیه السلام ) آمده و به او سفارش شده است .
2 ـ مـطـابـق روایـات (کـه یـک نـمـونـه آن در جـریـان جـابـر، ذکـر شـد) رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) نام او راذکر کرده و به عنوان «باقرالعلوم » (شکافنده علوم ) یاد نموده است .
3 ـ در «حـدیـث لَوْح » مـطـابـق نـقـل عـلمـاى شـیـعـه ، آمـده اسـت کـه جـبـرئیـل آن را از بـهـشـت بـه حـضـور رسـول خـدا (صـلّى اللّه عـلیه و آله و سلّم ) آورد و رسـول خـدا (صـلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) آن را به فاطمه ـ سلامُ اللّه عَلَیْها ـ داد و در آن «لَوْح» نام همه دوازده امام (علیهم السلام ) نوشته شده است و در آن نام«محمّد بن على» (امام باقر) به عنوان امام بعد از پدرش ، خاطرنشان شده است .
4 ـ نـیـز از عـلمـاى شیعه نقل شده است که خداوند «نامه مهر شده»اى که داراى دوازده مهر بـود، براى رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) فرستاد و به پیامبر (صلّى اللّه عـلیـه و آله و سلّم ) فرمان داد که آن را به امیرمؤ منان على (علیه السلام ) بسپارد و به او دسـتـور دهـد کـه اولیـن مـهـر آن را بـشـکـنـد و طـبـق دسـتـورهـاى آن عـمـل کـنـد و هنگام مرگش آن را به فرزندنش حسن (علیه السلام ) بسپارد و به او دستور دهـد مـهـر دوّم را بـشـکـند و به دستورات آن عمل کند و هنگام مرگش آن را به برادرش حسین (عـلیـه السـلام ) بـدهـد و بـه او دسـتـور دهـد کـه مـهـر سوّم را بشکند و به دستورات آن عـمل نماید و هنگام مرگش آن را به پسرش علىّ بن حسین (علیهماالسلام ) بسپارد و به او دسـتـور دهـد کـه مـهـر چـهـارم را بـشـکـنـد و بـه دسـتـورات آن عـمـل نـمـایـد و هـنگام مرگش آن را به پسرش «محمّد بن على» امام باقر (علیه السلام ) بـسـپارد و به ترتیب مذکور به او دستور دهد که هنگام مرگش آن را به پسرش بسپارد تا به آخرین امام برسد.
5 ـ روایـات بـسـیـارى از امـیـرمـؤ مـنـان و امـام حسن و امام حسین و امام سجّاد (علیهم السلام ) نقل شده است که به امامت امام باقر (علیه السلام ) بعد از پدرش صراحت دارد.
6 ـ و روایـات بـسـیـارى را سـایـر راویـان در فـضـایـل آن حـضـرت نـقـل کرده اند که ذکر آنها به طول مى انجامد و در این کتاب که بنایش بر اختصار است ، به همین مقدار مذکور که بیانگر معانى همان روایات است ، کفایت مى شود.
چگونگی شهادت
امام باقر (ع) پس از عمری تلاش در میدان بندگی خدا و احیای دین و ترویج علم و خدمات اجتماعی به جامعه اسلامی، در روز هفتم ماه ذو الحجه سال 114 رحلت کرد.
منابع روایی و تاریخی علت وفات آن حضرت را مسمومیت دانسته اند، مسمومیتی که دستهای حکومت امویان در آن دخیل بوده است.
از برخی روایات استفاده می شود که مسمومیت امام باقر (ع) به وسیله زین آغشته به سم، صورت گرفته است، به گونه ای که بدن آن گرامی از شدت تأثیر سم بسرعت متورم گردید و سبب شهادت آن حضرت شد. در این که چه فرد یا افرادی در این ماجرای خائنانه دست داشته اند، نقلهای روایی و تاریخی از اشخاص مختلفی نام برده اند.
بعضی از منابع، شخص هشام بن عبد الملک را عامل شهادت آن حضرت دانسته اند.
بخشی دیگر، ابراهیم بن ولید را وسیله مسمومیت معرفی کرده اند.
قبر نورانی حضرت باقر علیه السلام، در شهر مدینه در قبرستان بقیع قرار دارد. هر سال، حاجیان زیادی در این قبرستان، بر سر مزار چهار امام غریبی که آنجا دفن شده اند، حاضر می شوند. امام حسن مجتبی علیه السلام، امام سجاد علیه السلام، امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام، چهار امامی هستند که در کنار هم و در قبرستان بقیع دفن شده اند.
احادیثی نورانی از حضرت امام محمّدباقر (ع)
1-چه بسا شخص حریص بر امری از امور دنیا ، که بدان دست یافته و باعث نافرجامی و بدبختی او گردیده است ، و چه بسا کسی که برای امری از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسیده ، ولی به وسیله آن سعادتمند گردیده است .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (166)

2- تو را به پنج چیز سفارش می کنم : اگر مورد ستم واقع شدی ستم مکن ، اگر به تو خیانت کردند خیانت مکن ، اگر تکذیبت کردند خشمگین مشو ، اگر مدحت کنند شاد مشو ، و اگر نکوهشت کنند ، بیتابی مکن .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (167)

3- سخن نیک را از هر کسی ، هر چند به آن عمل نکند ، فرا گیرید .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (170)

4- چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص(172)

5- نهایت کمال ، فهم در دین و صبر بر مصیبت ، و اندازه گیری در خرج زندگانی است .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص(172)

6- سه چیز از خصلتهای نیک دنیا و آخرت است : از کسی که به تو ستم کرده است گذشت کنی ، به کسی که از تو بریده است بپیوندی ، و هنگامی که با تو به ندانی رفتار شود ، بردباری کنی .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (173)

7- خداوند دوست ندارد که مردم در خواهش از یکدیگر اصرار ورزند ، ولی اصرار در خواهش از خودش را دوست دارد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (173)

8- دانشمندی که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (173)

9- هیچ بنده ای عالم نیست ، مگر اینکه نسبت به بالا دست خود ، حسادت نورزد ، و زیردست خود را خوار نشمارد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (173)

10- هر که خوش نیت باشد ، روزی اش افزایش می یابد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص (175)

منابع:
http://www.sarbazaneislam.com/imam_bagher.html
http://www.zahedan-tebyan.ir/main.asp?id=7063
http://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=5905
http://www.hawzah.net/fa/Occation/

برچسب‌ها:

َشهادت، امام پنجم، شیعه، امام محمدباقر(ع)، باقرالعلوم

افزودن دیدگاه جدید:

کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث

سازمان کتابخانه ها،موزه ها و مرکز اسنادآستان قدس رضوی

متن ساده

HTML محدود