شعبان ماه من است
ماه شعبان یکی از سه ماه پر فضیلتی است که هر انسان مؤمنی میتواند از آن برای نزدیک شدن به خداوند و پیامبر او یاری جوید و خود را در چشمه سار این ماه پاک نماید و به سوی کمال رود و این سخن مولای متقیان امام علی(ع) را درباره این ماه پر فضیلت به کار بندد که فرمودند: «از آن روز که پیام پیامبر(ص) را درباره شعبان شنیدهام هرگز روزه آن ماه را از دست ندادهام و اگر خدا بخواهد هرگز نیز آنرا از دست نخواهم داد».
از پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز نقل است که آن حضرت این ماه را روزه میداشت و به ماه رمضان وصل میکرد و میفرمود: «شعبان ماه من است هر که یک روز از این ماه را روزه بدارد بهشت بر او واجب میشود».
از حضرت امام صادق (ع) نیز نقل است که چون ماه شعبان فرا میرسید حضرت امام سجاد(ع) اصحاب خود را جمع میکرد و میفرمود: «ای گروه اصحاب من میدانید این چه ماهی است، این ماه شعبان است و حضرت رسول (ص) میفرمود: شعبان ماه من است پس روزه بدارید این ماه را برای محبت پیغمبر خود و تقرب به سوی پروردگار خود که از پدرم حسین (ع) شنیدم که فرمود: از پدرم امیرالمؤمنین(ع) شنیدم که هر که ماه شعبان را برای محبت پیغمبر خود تقرب به سوی خدا دوست بدارد خدا او را نزدیک گرداند به کرامت خود در روز قیامت و بهشت را بر او واجب نماید.»
از پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز نقل است که آن حضرت این ماه را روزه میداشت و به ماه رمضان وصل میکرد و میفرمود: «شعبان ماه من است هر که یک روز از این ماه را روزه بدارد بهشت بر او واجب میشود.
در قسمتی از خطبه مشهور پیامبر(ص) به مناسبت ماه شعبان آمده است:. .. شعبان ماه شریفی است و آن ماه من است. حاملان عرش آن را بزرگ میشمارند و حق آنرا میشناسند. آن ماهی است که در آن همچون ماه رمضان، روزی بندگان زیاد میگردد و در آن بهشت آذین بسته میشود و این ماه را شعبان نامیدهاند زیرا در آن ارزاق مؤمنان تقسیم میشود و آن ماهی است که عمل در آن چند برابر میشود و کار نیکو هفتاد برابر ثمره میدهد.
بنابر آنچه در این خطبه وارد شده است: شعبان ماه پیامبر اکرم(ص) است. فرشتگان احترام این ماه را کاملاٌ رعایت میکنند. ارزاق مردمان، بهویژه روزیِ معنویِ آنان در این ماه تقسیم میشود. در این ماه، فرشتگان بهشت را زینت میدهند، تا مؤمنان به آن وارد شوند. خداوند به فضل خود، حسنات مردم را در این ماه هفتاد برابر پاداش میدهد و از گناهان آنان درمیگذرد.
بنابر آنچه در حدیثی دیگر آمده، این ماه ماهی است که: در هر پنجشنبه ماه شعبان، آسمانها زینت بسته میشود، پس فرشتگان به دعا میپردازند که پروردگارا! آنکس را که در این روز روزه بدارد، ببخشای و دعایش را اجابت فرمای. پس هر کس که در این روز دو رکعت نماز گذارد و در هر رکعت آن یک مرتبه سوره حمد و یکصد مرتبه سوره توحید را بخواند و بعد از نماز نیز یکصد مرتبه صلوات بفرستد، خداوند تمامی حاجتهای دینی و دنیایی او را اجابت میفرماید.
اسامی دیگر شب نیمه شعبان
برات: برات به معنای حواله، سند و نوشتهای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات میگویند و از آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از جهنم را به بندگان خود میبخشد به این شب، شب برات گفته میشود.
لیلة الصک: صک معرّب چک فارسی و مترادف برات است.
برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته میشود.
شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته می شود.
اهمیت شب نیمه شعبان
در میان تمامی روزها و شبهای این ماه، شب نیمه ماه که شب ولادت حضرت حجت بنالحسن(ع) است از شرافتی ویژه برخوردار است. پیامبر اکرم(ص) این چنین از اهمیت این شب خبر می دهند: من شب نیمه شعبان خوابیده بودم که فرشته وحی به نزدم آمد و گفت: ای محمد! آیا در این شب میخوابی؟ گفتم: ای جبرئیل! مگر این شب چه شبی است؟ جبرئیل گفت: این شب، شب نیمه شعبان است.
ای محمد برخیز! پس مرا از بستر خواب بلند نمود و آنگاه مرا به بقیع برد و گفت: سرت را بلند کن و به آسمان بنگر. این شبی است که در آن دربهای آسمان و در رحمت الهی و رضایت او گشوده میگردد... ای محمد! هر کس این شب را تا صبح به تکبیر، تسبیح، تهلیل، دعا، نماز، قرائت قرآن، انجام مستحبات و استغفار بگذراند، بهشت منزل و آرامشگاه او خواهد بود.
در حدیثی دیگر چنین آمده است که پیامبر اکرم(ص) به هنگام حلول این ماه فرمودند: "شعبان ماه من است، خداوند رحمت فرماید آنکس را که مرا در ماهم یاری رساند." هر چند اطاعت از دستورهای پیامبر اکرم(ص)، مصداق کامل کمک به ایشان در این ماه است، اما میتوان صلوات بر ایشان و اهل بیت مکرم(ع) را نیز از مصادیق اعانت ایشان دانست. از این روست که بسیاری از بزرگان به کثرت صلوات در این ماه سفارش مینمودهاند.
روایات متعددی در اهمیت و فضیلت شب و روز نیمه شعبان وجود دارد. بخشی از فضیلتهای این شب در ذیل آمده است:
گشایش درهاى خشنودى، بخشش، روزى و نیكى در شب نیمه شعبان؛
تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛
بخشیدن همه انسانها غیر از مشرک، قمارباز، فرد قطع رحم كرده، شراب خوار و فردی که بر انجام گناه اصرار میورزد.
برترین شبها پس از شب قدر.
شرافت شب و روز نيمه شعبان
اما در ميان روزها و شبهاي ماه شعبان، شب نیمه شعبان اين ماه مصادف با ولادت حضرت مهدي عجّل الله تعالي فرجه الشريف از شرافت ويژهاي برخوردار است.
از امام صادق (عليه السّلام) روايت شده كه پدر بزرگوارشان در پاسخ كسي كه از فضيلت شب نيمه شعبان از ايشان پرسيده بود فرمودند: اين شب برترين شبها بعد از شب قدر است، خداوند در اين شب فضلش را بر بندگان جاري ميسازد و از منت خويش گناهان آنان را ميبخشد، پس تلاش كنيد كه در اين شب به خدا نزديك شويد. همانا اين شب، شبي است كه خداوند به وجود خود سوگند ياد كرده كه در آن درخواست كنندهاي را، مادام كه درخواست گناه نداشته باشد، از درگاه خود نراند.
در بحار الانوار در مورد اهميت شب نیمه شعبان از زبان پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله) اينگونه روايت شده است: من شب نيمه شعبان خوابيده بودم كه جبرائيل به نزدم آمد و گفت: اي محمد! آيا در اين شب ميخوابي؟
گفتم: اي جبرائيل! مگر اين شب چه شبي است؟
جبرائيل گفت: اين شب، شب نيمه شعبان است. اي محمد برخيز! پس مرا از بستر خواب بلند نمود و آنگاه مرا به بقيع برد و گفت: سرت را بلند كن و به آسمان بنگر.
شب نیمه شعبان شبی است كه درهاي آسمان در آن باز ميشود:درهاي رحمت. در «رضوان»، در «مغفرت»، در «فضل»، در «توبه»، در «نعمت»، در «جود» و در «احسان»؛ و خداوند به عدد موها و پشمهاي گاو و گوسفند مردم را از آتش جهنم آزاد ميكند، زمان مرگ را در آن ثبت كرده و بهمدت يك سال روزيها را تقسيم ميكند؛ و هرچه را كه در تمام سال اتفاق ميافتد فرو ميفرستد. محمد! كسي كه اين شب را با گفتن «الله اكبر»، «سبحان الله» و «لا اله الا الله» و دعا و نماز و قرآن خواندن و انجام اعمال مستحب و استغفار كردن زنده نگهدارد بهشت منزل و استراحتگاه او خواهد بود و گناهان گذشته و آيندهاش بخشيده ميشود.
در حالي نزدت آمدم كه تمام فرشتهها در آسمان پاهايشان را جفت كردهاند عدهاي تسبيح ميكنند، عدهاي در ركوع، عدهاي در سجود و گروهي ذكر ميگويند. شبي است كه كسي دعا نميكند مگر اين كه مستجاب ميشود، كسي چيزي نميخواهد مگر اين كه به او داده ميشود، كسي درخواست مغفرت و بخشش نميكند، مگر اين كه بخشيده ميشود، كسي توبه نميكند مگر اين كه توبهاش پذيرفته ميشود. كسي كه از خير اين شب محروم شود، از خير بزرگي محروم شده است.
فضیلت روزه نیمه شعبان
نيمه شعبان علاوه بر اينكه روز و زمان خجسته ميلاد امام عصر عجّل الله تعالي فرجه الشريف است، فرصت معنوي مناسب و ارزشمندي براي راز و نياز با خالق هستي و نزديكي هرچه بهتر و بيشتر به معبود و كسب بركات الهي است.
مام على (ع) فرمود: پيامبر اكرم (ص) فرمودند:
إِذَا كَانَ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَقُومُوا لَيْلَهَا وَ صُومُوا نَهَارَهَا فَإِنَّ اللَّهَ يَنْزِلُ فِيهَا مِنْ غُرُوبِ الشَّمْسِ إِلَى السَّمَاءِ فَيَقُولُ أَ لَا مُسْتَغْفِرٍ فَاغْفِرْ لَهُ أَ لَا مسترزق فأرزقه حَتَّى يَطْلُعَ الْفَجْر
هرگاه شب نيمه شعبان فرا رسيد، در آن شب برخيزيد و روز آن را روزه بداريد؛ زيرا از غروب آفتاب آن شب خداوند به آسمان فرود مىآيد و تا سپيدهدم مىگويد: آيا آمرزش خواهى هست تا او را بيامرزم؟ آيا روزى خواهى هست تا به او روزى بدهم؟
منبع:
http://setare.com/fa/news/11159/
https://www.bzte.ac.ir/fa/news/60
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7840/101037
http://www.masjed.ir/fa/newsagency/
http://wiki.ahlolbait.com