در نامگذاری لیله القدر
در وجه تسمیه این شب مبارک به شب قدر وجوهی را ذکر کردهاند، از آن جمله:
1ـ چون این شب، شب شریفی است، به آن لیلهالقدر میگویند: یعنی شبی که صاحب قدر و منزلت و شرافت است و از همین باب است «و ما قدَروا للهَ حَقَّ قَدْرِهِ»17 مردم خدا را چنان که درخور اوست نشناختند».
2ـ چون در این شب، فرشتگان بسیاری به زمین میآیند زمین تنگ میگردد، لذا آن را شب قدر نامیدند، زیرا قدر به معنای ضیق و تنگی است.
یکی از معانی قدر، تقدیر و سرنوشت است و در این شب، امور بندگان تا سال آینده مقدر میگردد، و این وجه را بسیاری از مفسران از جمله علامه طباطبایی استوار دانستهاند.
تفسیر برهان از امام باقر (ع) روایت میکند که: «در شب قدر، هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معین میگردد، از خیر و شر، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیت است.»
همچنین اگر فردی شب قدر را با توبه و تصمیم بر ترک گناه و عزم بر اجرای احکام نورانی قرآن سپری کرد، مقدرات سال آیندهاش به نیکی رقم خواهد خورد، وگرنه درجا خواهد زد و طعم تلخ خسران را خواهد چشید.
محقق عالیقدر، مرحوم آیت الله حاج میرزا ابوالحسن شعرانی مینویسد: «باید دانست که مقدرات مردم، که علم خدا بدان تعلق گرفته است، از ازل مبین بود، چون علم خدا ازلی است و آنچه خداوند به سبب دعا و اسباب دیگر محو و اثبات میکند، در همه وقت است، زیرا که به تواتر معلوم گردیده است که در همه ایام سال، دعاها مستجاب شده و خداوند وعده اجابت را منحصر به شب قدر نساخته و این که تقدیر مقدرات در شب قدر خواهد بود، از مشکلاتی است که معنای آن بر ما معلوم نیست، مگر آن که بگوییم: دعا در این شب به اجابت نزدیکتر است.»18
گفته شده است که علت نامگذاری این شب به «قدر» آن است که: «انزل فیها کتاب ذو قدر، الی رسول ذی قدر، لأجل اُمّه ذات قدر، علی یدی ملک ذی قدر؛ قرآن با قدر و منزلت بر پیامبر والاقدر و برای امت با قدر و ارزش، به واسط ملکی صاحب قدر، نازل گردیده است.»19
گاه نیز گفتهاند: «شبی است که مقدر گردیده تا «قرآن» در آن نازل شود.
یا از آن رو که هر کس این شب را زنده بدارد و احیا نگه دارد صاحب قدر و منزلت میگردد، به لیله القدر معروف شده است. (ناگفته پیداست که جمع بین این وجوه نیز امکان دارد(
برگرفته از سایت:http://www.ido.ir/ramezan86/a.aspx?a=1386070402