دانشنامه دانش‌گستر/ زیر نظر: علی رامین، کامران فانی، محمدعلی سادات.- تهران: موسسه دانش‌گستر روز، ۱۳۸۹.
شماره رده بندی: 1389 255 د 039م
معرفی کتاب دانشنامه دانش گستر
موسسه علمی – فرهنگی دانش گستر به سال 1381 ه.ش به همت آقای حسینعلی سودآور، از نوادگان شادروان حاج حسینآقا ملک، بنیانگذار و واقف کتابخانه و موزه ملک، تاسیس شد.
کار دانشنامه حاضر با همکاری متخصصینی از رشتههای مختلف و استفاده از صدها مولف، مترجم و ویراستار آغاز گردید و بر عکس دایره المعارفهای دیگر در کشور ما، که معمولا تدوین آنها دهها سال به درازا میانجامد و جلدهای آن به تدریج در دسترس استفاده کنندگان قرار میگیرد، دانشنامه حاضر در طول هشت سال به طور کامل تدوین شد و متن کامل آن یکجا در 18 جلد عرضه گردیده تا استفاده کنندگان بتوانند از همان ابتدا همه دانشنامه را در اختیار داشته باشند.
حدود 60درصد از حجم دانشنامه ترجمه از منابع معتبر خارجی و 40 درصد باقی مانده که حوزههای ایران و اسلام را در بر میگیرد، توسط مولفین داخلی تالیف گردید.
در ابتدای کتاب اسامی مولفان، مترجمان، ویراستاران قریب به 280 نفر را ذکر کرده است که اسامی افرادی از جمله: بهاءالدین خرمشاهی، محمدعلی سادات، عیسی ولایی، محسن مدیر شانهچی، نورالله مردای، عبدالحسین آذرنگ و ..... ذکر شده است.
دانشنامه دانش گستر دانشنامهای است عمومی و جهانی که در آن اطلاعات اصلی، مهم و روزآمد در همه رشتههای دانش بشری در سراسر جهان به ترتیب الفبایی گردآوری شده و در مقابل اکثر کلمهها، واژه انگلیسی آن آورده شده و در پایان جلد آخر (18) نمایه مدخلهای انگلیسی – فارسی به ترتیب حروف الفبای انگلیسی آورده شده است.
این دانشنامه مجموعا شامل 000/59 مقاله است که 40 درصد آن یعنی 000/23 مقاله مربوط به ایران و جهان اسلام و 60 درصد یعنی 000/36 مقاله مربوط به مناطق و فرهنگهای دیگر جهان است. علاوه برآن بیش از 000/8 مدخل ارجاعی دارد.
مقالات مربوط به ایران و اسلام تماما تالیفی است و به همت نویسندگان ایرانی نوشته شده و در این حوزه هیچ مقالهای ترجمه نشده است.
مقالات دانشنامه به سه گروه کوتاه، متوسط و بلند تقسیم شدهاند. حجم یا طول آنها عبارت اند از:
کوتاه: 50 – 200 کلمه
متوسط: 200 – 500 کلمه
بلند: 500 – 1000 کلمه
اکثر مقالات دانشنامه را مقالات کوتاه و متوسط تشکیل میدهند.
مدخلهای دانشنامه به ترتیب الفبایی تنظیم شدهاند. در این ترتیب الفبایی قواعدی مراعات شده که به اهم آنها اشاره می شود:
· در این نظام الفبایی از روش حرف به حرف استفاده شده نه کلمه به کلمه.
· حرف « آ » قبل از الف « ا » آمده و این دو حرف با هم آمیخته نشدهاند.
· نام ائمه اطهار (ع) زیر مدخل امام و به ترتیب امامت آورده شده، نه به ترتیب الفبایی نام آنان.
· و..............
دانشنامه دانش‌گستر، دانشنامهای مصور است و در آن بیش از 000/20 عکس، نقشه، جدول و نمودار آمده است که زیبایی خاصی به کتاب بخشیده است همچنین نقشههای کتاب علاوه بر نقشه جغرافیایی کشورها و قارهها، شامل نقشه قلمرو سلسلهها و نقشه برخی جنگها و نبردها هم میشود.
شرح حال مشاهیر جهان یکی از مهمترین و پرمدخلترین بخشهای این دانشنامه است که حدود 000/20 مقاله میشود که البته بخش عمدهای از آن به ایرانیان و کسانی که به نحوی با ایران مربوط بودهاند، اختصاص دارد. در دانشنامهها و دایرهالمعارفهایی که در ایران منتشر شده رسم بر این بوده که شرط احتیاط را رعایت کنند و از آوردن زندگینامه زندگان خودداری ورزند و صرفا به ذکر درگذشتگان بپردازند. شاید اولین بار است که در ایران دایرهالمعارفی به خود جرات داده از این قاعده عدول کند و زندگینامه افراد معاصر زنده ایرانی را هم بیاورد و این افراد در جامعه ما مطرحاند و بسیاری خواهان آگاهی از کارنامه فکری، فرهنگی و اجتماعی آنان هستند.
