عنوان کتاب: حق و باطل از دیدگاه قرآن
پدیدآور: محمد حسینی بهشتی
مشخصات نشر: تهران: بقعه
شماره دیویی:ح866ب 297/159
معرفی کتاب :
کتاب “حق و باطل از دیدگاه قرآن” کوششی است برای یافتن آن خواسته دیرینه و انبوه پرسش ها و چالش هایی که برانگیخته است، و این بار از زبان اندیشمندی که با ذهن کاوشگر خود، فلسفه و عرفان را به مدد خواسته و به غواصی در ژرفای اقیانوس بیکران وحی به جستجوی دُرهای تابناک بستر آن پرداخته است. رابطة “هست” و “باید” در اینجا نیز از محورهای کلام است که تلاش شده با مراجعه به کلام وحی به گونهای دلکش و جذاب پیوند داده شود که به نظر میرسد در نوع خود کمنظیر باشد. حاصل این پیوند راهی است که فراروی انسان گشوده میشود تا به دور از دلنگرانی، سرگردانی در وادی حیرت را فرو گذارد و سامانداری و هدفمندی عالَم کبیر، نشاط و تحرک و جهتگیریِ در خور او را در عالَم صغیر به وجود آورد. به دنبال اینگونه فهمی است که پیروزی حق بر باطل، که ذکر آن در همه ادیان الهی به میان آمده است، معنایی بس فراخ و تجلیی بس روشنگر مییابد؛ پیروزیی که قطعیت آن در زمانهای خاص تحقق خواهد یافت و با اینهمه در هر گامی که برای احقاق حق و ابطال باطل برداشته میشود نیز ظهور مییابد و در پرتو آن هر مصلحی خود را عضوی از سلسله به هم پیوسته اصلاحگران مییابد و با یقین به کامیابی مسلکش ناکامیها را به جان میخرد.
این کتاب شامل چهار گفتار است که سه گفتار آن حاصل بحث و گفتگوهایی است که آیةالله شهید دکتر بهشتی در انجمن اسلامی پزشکان داشته، و دیگری بحثی است با عنوان “تسلیم حق بودن” که از میان سلسله بحث های تفسیر قرآن ایشان انتخاب شده است. روش بحث و منش گفتگوی آن عالم عامل نیز جای بسی تأمل و تعمق دارد. حاضران در این جلسات هیچ گاه خود را شنونده صرف نمیدانستند بلکه شرکت فعال در این جستجو را با میل و رغبت پذیرا میشدند و خود را در این تلاش سهیم مییافتند.
شهید آیةالله بهشتی بحث خود را با جستار در مفاهیم رایج گفتاری آغاز میکند و گام به گام جویندگان مشتاق حقیقت را همراهی میکند تا به قرائتی دست یابند که در تفسیر آن مفاهیم موفقتر است. از تشکیل انجمن اسلامی پزشکان تا جلسات بحث و گفتگویی که در این کتاب آمده بیش از 19 سال میگذشت. در طی این سال ها و به تدریج محفلی علمی و تشکیلاتی برای همکاری و ایجاد ارتباط بین افراد مسلمان جامعه پزشکی به وجود آمده بود و بعضی از جلسات آن بهطور مشترک با اعضای انجمن اسلامی مهندسین که آن نیز قدمتی دیرینه داشته تشکیل میشد. از جمله سخنرانان این جلسات میتوان از چهرههای بارز مبارزات آن زمان مرحوم آیةالله طالقانی، مرحوم مهندس بازرگان، استاد شهید آیت الله مطهری و شهید آیت الله بهشتی نام برد. نکته جالب توجه اینکه در حالی که صمیمیت و دوستی حاکم بر فضای این جلسات بوده، شنوندگان خود را در بحث و گفتگو با سخنرانان آزاد میدیدند و همین بر غنای مباحث مذکور افزوده است. در میان سؤال کنندگان نام چهرههای آشنا مانند شهید دکتر فیاض بخش و شهید دکتر لواسانی نیز دیده میشود که بر جذابیت بحث ها میافزاید.
بحث “تسلیم حق بودن” از میان سلسله بحث های تفسیر قرآن شهید آیت الله دکتر بهشتی برگزیده شد که بین سال های 1349 تا 1354 و در شامگاه یکشنبه هر هفته در جمعی که پوشش مبارزاتی “هیئت مکتب قرآن” را برای خود انتخاب کرده بود و به طور سیار در منزل افراد تشکیل میشد ایراد شده است. در میان گردانندگان و شرکتکنندگان آن جمع، که از اقشار مختلف بودند، نیز نام شهدای گرانقدری چون شهید صادق اسلامی و شهید علی درخشان به چشم میخورد. دست تقدیر، همه این شهیدان والامقام را به گواهیِ مظلومیت و حقانیت حق و ناپایداری باطل در فاجعه اسفانگیز هفتم تیرماه سال شصت فرا خواند.