همواره باید ارتباط انسان با آفریدگار هستی حفظ شود و دعا بهترین پل ارتباطی میان انسان و خداوند است. دعا در هر زمانی خوب است؛ امّا برخی اوقات اهمیت خاصی دارد. وقت نماز و ماه های شعبان و رمضان از مناسب ترین ایام دعا و عبادت است.

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

در هنگام نمازهایتان دست های خود را به سوی خدا برای دعا بلند کنید؛ زیرا آن هنگام بهترین ساعت هاست که خداوند متعال با نظر رحمت به بندگانش می نگرد و اگر با او مناجات کنند، به آنها پاسخ می دهد و اگر او را ندا کنند، ندای آنان را لبیک می گوید و اگر از او درخواست کنند، به آنها می بخشد و اگر او را بخوانند، دعوتشان را به اجابت می رساند.^[1] رسول خدا صلی الله علیه و آله همواره به نماز و دعا و مناجات عشق می ورزید؛ امّا در ماه شعبان و رمضان حال دیگری داشت.

در دعای ماه شعبان آمده است:

«کانَ رَسُولُ اللَّهِ یدْأَبُ فی صیامِهِ وَقیامِهِ فی لَیالیهِ وَایامِهِ؛»^[2]

رسول خدا صلی الله علیه و آله به روزه و شب زنده داری و ماه شعبان اهمیت ویژه ای قائل بود و برنامه های عبادی این ماه را به نحو شایسته ای انجام می داد.

در هر صورت، دعا و نیایش دستاوردهای خوبی برای بندگان الهی به همراه دارد؛ اگر چه دعا در ظاهر مستجاب هم نشود. امّا آثار دیگری دارد رفع نیازهای روحی، ارتباط با آفریدگار، تقویت روح بندگی و تضرّع، حفظ نعمت های موجود، دفع ضررهای احتمالی و جلب عنایت و رحمت خداوند متعال، بخشی از دیگر آثار دعاست.

ای اخی دست از دعا کردن مدار

با اجابت یا رد اویت چکار؟

گر اجابت کرد او را، بس نکوست

ورکند موقوف، آن هم لطف اوست

استاد مطهری (ره) می فرماید:

قطع نظر از اجر و پاداشی که برای دعا هست و قطع نظر از اثر استجابتی که بر دعا مترتب است، دعا اگر از حد لقلقه زبان بگذرد و دل با زبان هماهنگی کند و روح انسانی به اهتزار در آید، یک روحانیت بسیار عالی دارد؛ مثل این است که انسان خود را غرق در نور می بیند.

شرافت گوهر انسانیت را در آن وقت احساس می کند. آن وقت خوب درک می کند که در سایر اوقات که چیزهای کوچک او را به خود مشغول داشته بود و او را آزار می داد، چقدر پست و ساقط و اسفل بوده.

انسان وقتی که از غیر خدا چیزی می خواهد، احساس مذلت می کند؛ ولی وقتی از خدا می خواهد، احساس عزت. به همین جهت، دعا هم طلب است و هم مطلوب، هم وسیله است و هم غایت. اولیاء خدا هیچ چیزی را به اندازه دعا خوش نداشتند. همه خواهش ها و آرزوهای دل خود را با محبوب واقعی در میان می گذاشتند و بیش از آن اندازه که به مطلوب های خود اهمیت می دادند، به خود طلب و نیاز اهمیت می دادند.^[3]

پی نوشت ها