ولادت

موسی بن جعفر در سال ۱۲۸ یا ۱۲۹ هجری قمری هنگامی که امام صادق (ع) و همسرش حمیده از حج بازمی‌گشتند، در منطقه ابواء به دنیا آمد. برخی مکان ولادت ایشان را مدینه دانسته‌اند. درباره تاریخ ولادت امام کاظم(ع) اختلاف است؛ طبری ولادت ایشان را در ذی‌الحجه و طبرسی آن را در ۷ صفر دانسته است. مادر ایشان حضرت حمیده کنیزی از اهل مغرب یا اندلس(اسپانیا) بوده است و نام پدر حمیده را صاعد مغربی (بربری) گفته اند. برادران دیگر امام از این بانو اسحاق و محمد دیباج بوده اند. امام موسی کاظم(ع) هنوز کودک بود که فقهای مشهور مثل ابو حنیفه از او مسئله می پرسیدند و کسب علم می‌کردند.

امامت

او که براساس تقدیر الهی قرار بود پس از پدر بزرگوارش امامت امت را به عهده بگیرد،
تحت تربیت فوق‌العاده امام صادق مراحل رشد و کمال را پشت سر گذاشت و مرحله نوجوانی و جوانی را طی نمود، به گونه ای که تا آخر عمر، جلال و جمال الهی در صورت و سیرتش مشهود بود.
از حوادث مهم دوران جوانی آن امام، مرگ نابهنگام برادر بزرگترش، اسماعیل، بود که از الطاف خفیّه الهیّه محسوب می‌شد و زمینه‌ساز تثبیت امامت وی شد. تلاش امام جعفر صادق علیه السلام نیز در این راستا و به منظور جلوگیری از انحراف جریان امامت بود. هر چند بعدها نیز گروهی پیدا شدند و پس از امام صادق علیه السلام معتقد به امامت اسماعیل گشتند و مرگ او را انکار نمودند.
سرانجام پس از شهادت جانگداز امام صادق، موسی بن جعفر علیه السلام در سن بیست سالگی مسؤولیت بزرگ امامت و هدایت امّت را در یکی از بحرانی‌ترین دوران‌ها به دوش گرفت.
دوران امامت

از مشکلات روزهای نخستین امامت موسی بن جعفر علیه السلام، ادّعای امامت دروغین برادر بزرگ‌تر حضرت، عبدا... افطح ،بود که گروهی را به دنبال خود کشید و فرقه “فطحیه” به همین ترتیب شکل گرفت. هر چند با برخورد روشنگرانه ، عبدالله با شکست روبرو گردید.
دوران سی و پنج ساله امامت موسی بن جعفر مصادف بود با اوج قدرت حکومت بنی عباس و هم‌زمان با چهار تن از حاکمان عیّاش و خون‌آشام عباسی به‌نامهای منصور دوانیقی، مهدی عباسی، هادی عباسی و هارون الرشید که حضرت نیز به فراخور شرایط زمانیِ حساسِ هر یک، وظیفه سنگین امامت و هدایت امّت را به بهترین شکل ممکن به دوش کشید، و اگر چه با حوادث سهمگین و خونینی همچون واقعه فخ و شهادت مظلومانه گروهی از آل علی (ع) روبرو گردید، ولی لحظه‌ای از وظیفه خطیر خود کوتاهی ننمود و تلاش مستمر خویش را عمدتاً در محورهای زیر متمرکز ساخت:

اول - تبلیغ دین خداوند و گسترش فرهنگ اسلام،  تبیین و تشریح معارف و احکام الهی در قالب احادیث بلند و کوتاه و پاسخ به سوالات شفاهی و کتبی و. . .
دوم- پرورش انسانهای مستعد و تربیت شاگردان والامقام و شاخص در میدان علم و عمل و حفظ و حراست آنان.
سوم- مبارزه بی امان با حاکمان جور و ستم و غاصبان خلافت و شکستن صولت شیطانی آنان در میدان‌های مختلف و تشریح مبانی حق.
چهارم- تربیت یار مدیر و مدبّر و خودساخته و نفوذ دادن آنان در مراکز حساس حکومتی، تا مرز وزارت و استانداری، به منظور خنثی‌سازی نقشه‌های مخرب و دین‌سوز دشمنان، کمک به مظلومان و محرومان و دفاع از حریم شیعیان .
پنجم- سامان‌دهی شیعیان با شیوه‌های مختلف تربیتی، عملی، مناظره‌های سیاسی و. . .
امام علیه‌السلام در این مسیر، نهایت تلاش خویش را مبذول داشت و در مواقع لازم از اهرم‌های فوق‌العاده‌ای همچون استفاده از معجزه، دعای مستجاب و به‌کارگیری علم امام موسی کاظم (ع) بهره برد.

امام موسی کاظم علیه السلام چند سال در زندان بودند؟
دوران مهدی عباسی (یک یا دو سال)
بايد توجّه داشت كه مدت زنداني بودن آن حضرت بيشتر از ۵ يا ۶ سال نبوده و بيشتر دوره زندگي آن حضرت مصادف با حكومت عباسيان بوده است. آن حضرت با چند تن از خلفاي عباسي همزمان بود و بيشتر مدت زنداني شدن آن حضرت در دوره هارون الرشيد عباسي صورت گرفته است. آن حضرت حدود ۹ سال با منصور عباسي، همزمان بود.
منصور به ظاهر متعرض آن حضرت نشد. در دوره مهدي عباسي آن حضرت مدت كوتاهي در زندان به سر برد. مهدي عباسي در آغاز خلافت متعرض امام هفتم نمي‌شد، ولي فعاليت‌هاي آن حضرت را كنترل مي‌كرد... او كه در اثر محبوبيت عميق پيشواي هفتم در جامعه اسلامي، حكومت خود را در خطر مي‌ديد، دستور بازداشت امام را صادر كرد... پيشواي هفتم مدّت كوتاهي در زندان بغداد بود، ولي طولي نكشيد كه مهدي روي پاره‌اي از ملاحظات سياسي امام را آزاد ساخت.
دوران هادی عباسی ( آزاد بودند)
در دوره هادي عباسي هم آن حضرت آزاد بود، هر چند حكومت او بيش از يك سال طول نكشيد.
دوران هارون الرشید( چهارسال)
بيشترين مدت زنداني شدن امام هفتم ـ عليه السّلام ـ در دروه هارون بوده است. در سال ۱۷۹ هـ هارون براي استحكام خلافت خود به منظور دستگير كردن امام موسي ـ عليه السّلام ـ اراده حج كرد... هارون، فضل بن ربيع را فرستاد و آن حضرت را در اثناي نماز گرفته و دستگير كردند و سپس حضرت را به بصره برده و زنداني كردند با توجّه به اينكه شهادت آن حضرت در سال ۱۸۳ هـ ق اتّفاق افتاده است، بنابراين مدّت حبس آن حضرت در دروه هارون بيش از چهار سال نبوده است.
زاهدي گلپايگاني مي‌نويسد: «امام موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ مدّت چهار سال در زندان گرفتار بود، از اين مدّت يك سال آن را در بصره و در زندان عيسي بن جعفر به سر برد و بقيه مدت را گاه در حبس فضل بن يحيي برمكي و گاه در حبس فضل بن ربيع گذرانيد و در سال آخر در حبس سندي بن شاهك قرار گرفت». در كتاب منتخب التواريخ از كتاب رجال كبير چند روايت نقل مي‌كند كه آنها صراحت دارند در اينكه حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ مدّت چهار سال در زندان بوده است.

منبع:

https://www.imna.ir/news/

https://www.yjc.ir/fa/news/

http://daneshnameh.roshd.ir/