نمایش نسخه «الأربعون حدیثا» به دست‌خط «ملاصدرا» در کتابخانه و موزه ملی ملک

نسخه نفیس «الأربعون حدیثا» به دست‌خط «ملاصدرا» فیلسوف برجسته شیعه در کتابخانه و موزه ملی ملک بزرگترین موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران به نمایش در آمده است.

نسخه‌ای ارزشمند از الأربعون حدیثا تألیف شیخ بهایی که توسط «صدرالدین محمدبن ابراهیم‌بن یحیی شیرازی» معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین از بزرگان فلسفه و حکمت اشراق و صاحب فرضیه حرکت جوهری کتابت شده است، در کنار 11 اثر از ‌دست‌خط‌های مشاهیر کشور در سرسرای مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک قابل رؤیت و بررسی است.

این نسخه خطی دربردارنده مجموعه‌ای از چهل حدیث نقل شده است که ملاصدرا کتابت آن را در روز شنبه 28 صفر سال 1006 هجری قمری به پایان رسانده است.

همچنین نسخه خطی از تفسیر سوره واقعه قرآن کریم که توسط ملاصدرای شیرازی تألیف شده است، در گنجینه این موقوفه نگهداری می‌شود. این نسخه به خط نستعلیق در قرن 12 هجری قمری هم‌زمان با دوره صفویه بر روی کاغذ ترمه نگاشته و با تیماج مشکی مجلد شده است.

نسخه «اسرار الایات و انوار البینات» نیز به عنوان یکی از آثار تألیفی این فیلسوف بزرگ شیعه به خط نسخ در قرن 12 هجری قمری بر روی کاغذ ترمه نوشته شده است. جلد روی آن نیز پارچه گلدار با سجاف چرمی است.

«اکسیر العارفین فی معرفه طریق الحق الیقین» و «الحشریه»‌(به زبان عربی) از دیگر آثار تألیفی ملاصدرا است که از آن‌ها در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود. این آثار با خط نسخ در قرن 13 هجری قمری بر روی کاغذ آهار مهره فرنگی کتابت شده است. جلد این دو نسخه خطی نیز مقوایی با رویه پارچه است.

همچنین نسخه «الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه» از جمله آثار تألیفی ملاصدرا در این موقوفه است. این اثر به خط شکسته نستعلیق بر روی کاغذ فستقی نوشته و با تیماج قهوه‌ای لایی مجلد شده است.

نسخه‌های خطی دیگری نیز از آثار تألیفی ملاصدرا مانند تفسیرهای آیه الکرسی، آیه النور، سوره زلزله، حمد و بقره در این گنجینه خطی وجود دارد. این آثار تألیفی توسط حاج حسین آقا ملک بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک به این مجموعه وقف شده است.

ملاصدرا ‌متولد سال 980 قمری شهر شیراز و متوفی به سال 1045 قمری شهر بصره تنها فرزند خواجه ابراهیم قوام از وزراء و بازرگانان دولت صفوی در شیراز و همچنین از شاگردان شیخ بهایی به شمار می‌آید. یکم خرداد ماه روز بزرگداشت ملاصدرا در تقویم رسمی کشور نام‌گذاری شده است.

کتابخانه ملی ملک یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی به شمار می‌آید که در حال حاضر نزدیک به 20 هزار عنوان نسخه خطی اعم از آثار قرآنی، فلسفی، ادبی، طبی و... متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی اسلام در گنجینه آن نگهداری می‌شود. برخی از آثار بی‌بدیل این مجموعه خطی در تالارهای موزه ملی ملک نخستین موزه وقفی- خصوصی کشور در معرض نمایش قرار دارد.

این مؤسسه در راستای حفظ نسخه‌های خطی و ارائه خدمات بهتر به پژوهش‌گران اقدام به فهرست‌نویسی و دیجیتال‌سازی این آثار کرده است. علاقه‌مندان برای استفاده از این آثار ارزشمند خطی می‌توانند به تالار محققان کتابخانه مراجعه کنند.

کتابخانه و موزه ملی ملک در سال 1316 خورشیدی بر حرم مطهر رضوی وقف شده است و در حال حاضر همه روزه جز تعطیلات رسمی، از ساعت 8:15 تا 16:45(پنج‌شنبه‌ها تا ساعت 15:45)، به نشانی تهران، میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد‌(میدان مشق) آماده میزبانی از دوستداران فرهنگ و هنر اسلامی- ایرانی است.