قرآن و روانشناسي

پدیدآورنده: محمدعثمان نجاتي؛ ترجمه عباس عرب؛ ويراستار انديشه قديريان
مشخصات نشر: مشهد: بنياد پژوهشهاي اسلامي، 1397. ‎ ‎  

‎297/485 ن 296‎ ق‎ ‎ شماره بازیابی:   
‎. ‎421 ص

معرفی کتاب:
محمد عثمان نجاتی نویسنده کتاب «قرآن و روان‌شناسی» استاد دانشگاه‌های قاهره و کویت، کوشیده است در این اثر حقایق و مفاهیم روان‌شناسانه قرآن کریم را گردآوری کند تا با رهجویی از آن‌ها بتواند به تکوین شخصیت راستین و رفتار درست انسانی دست یابد.

همچنین نویسنده‌ در این‌ کتاب‌، مفاهیم‌ روانی‌ موجود در قرآن‌ را بررسی‌ و سپس‌ آن‌ را با مفاهیم‌ روان‌شناسی‌ جدید مقایسه‌ کرده‌ است‌ تا از این‌ طریق‌ به‌ شناخت‌ درست ‌مفاهیم‌ روانی‌ اسلام‌ کمک‌ کند.

این اثر در 10 فصل به موضوعاتی همچون انگیزه‌های رفتار در قرآن، انفعال‌ها در قرآن، ادراک حسی در قرآن، تفکر از دیدگاه قرآن، یادگیری در قرآن، علم لدنی در قرآن، یادآوری و فراموشی در قرآن، سیستم مغز و اعصاب در قرآن و روان‌درمانی در قرآن می‌پردازد.

چاپ نخست این کتاب به زبان‌های عربی و فارسی با استقبال گرم بسیاری از سوی علاقه‌مندان به میراث اسلامی به طور کلی و روان‌شناسی اسلامی به طور خاص مواجه شده است. در چاپ دوم این کتاب به زبان عربی اصلاحات بسیاری انجام شده و مطالب فراوانی همچون برخی از آیات قرآنی، تعلیقات، پاورقی‌ها، تحلیل‌ها و مقایسه‌های جدید در بیشتر فصل‌های کتاب افزوده شده است.

در بخشی از فصل دوم این اثر با عنوان «انفعال‌های قرآن» آمده است: در قرآن کریم بسیاری از عواطف انفعالی مانند ترس، خشم، محبت، شادی، نفرت، غیرت، حسد، پشیمانی، شرم و خواری که انسان آن‌ها را احساس می‌کند، به دقت توصیف شده‌اند.

کتاب مشتمل بر سه مقدمه، یک سرآغاز و یک پیشگفتار است. مقدمه اول و دوم از آن مترجم و مقدمه سوم از آن مؤلف است که بر چاپ دوم عربی این اثر نگاشته شده است. در ادامه فصول ده گانه کتاب قرار دارد که به قرار ذیل می‌باشند:

فصل اول: انگیزه‌های رفتار در قرآن. در این فصل انگیزه‌ها به سه نوع: فیزیولوژیک، روانی و ناخودآگاه تقسیم شده و هرکدام از این عناوین خود دارای زیرمجموعه‌هایی می‌باشد.

فصل دوم: انفعال‌ها در قرآن.

فصل سوم: ادراک حسی در قرآن، که به بررسی حواس در قرآن، ادراک حسی خارج از چارچوب حواس، خطای چشم و تاثیر انگیزه‌ها و ارزش‌ها در توجه و ادراک حسی می‌پردازد.

فصل چهارم: تفکر از دیدگاه قرآن . که به بررسی مراحل تفکر در حل مشکلات و نیز خطاهای تفکر می‌پردازد.

فصل پنجم: یادگیری در قرآن نام دارد که منابع دانش، یادگیری زبان، راههای یادگیری در قرآن و... را مورد بررسی قرار می‌دهد.

فصل ششم: علم لدنی در قرآن.

فصل هفتم: یادآوری و فراموشی در قرآن.

فصل هشتم: سیستم مغز و اعصاب در قرآن.

فصل نهم: شخصیت در قرآن که به بررسی انواع شخصیت در قرآن و غیره می‌پردازد.

و فصل دهم: روان درمانی در قرآن ، که به بررسی رابطه ایمان و احساس امنیت ، ایمان و احساس وابستگی به گروه و روش قرآن در روان درمانی می‌پردازد. در پایان منابع و مراجعی که نویسنده از آنها استفاده کرده آمده است. (قرآن و روان‌شناسی‌، محمد عثمان نجاتی، ص۵-۳۶۱)