در سیزدهمین برنامه سه شنبه های فرهنگی،

«كوچكترين و نفيس‎ترين قرآن‎هاي خطي بازوبندي گنجينه رضوي» رونمایی شد.

«کوچکترین و نفیس ترین قرآن‌های خطی بازوبندی» موجود در گنجینه رضوی در سیزدهمین دوره از سلسله برنامه‌های سه‎شنبه‎های فرهنگی در موزه قرآن و هدایای مقام معظم رهبری رونمایی شد.
 

به گزارش آستان نیوز، در حال حاضر 68 قرآن و جزوه قرآنی با قطع بازوبندی در گنجینه نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها وجود دارد که در نوع خود کم‌نظیر هستند.
کوچک‌ترین قرآن بازوبندی این کتابخانه که در این برنامه از آن رونمایی به عمل آمد منتخب و برگزیده قرآن از سوره حمد تا سوره ناس به خط نسخ خفی و ابعاد 5/2 در 5/3 و در 158 برگ است. جداول اوراق و اسامی سوره‌ها به سرخی، دو صفحه قبل از شروع قرآن و چهار صفحه آخر، منقّش کم‌کار است.
یکی دیگر از قرآن‌های بازوبندی نفیس این مجموعه، به خط نسخ ممتاز توسط محمدرحیم اصفهانی در سال 1280 هجری در صفحات 17 سطری و در 312 برگ با ابعاد 4×6کتابت شده است.
این قرآن از لحاظ تزئینات و آرایه‌های هنری و هم‌چنین کامل‌بودن بسیار ارزشمند است و دو صفحه آغازین نسخه، دارای ترنج و سرترنج مُذهّب و مُرصّع با نقوش اِسلیمی، تمامی صفحات نسخه زراندازی بین سطور، گوی مُرصّع در فواصل آیات، جداول اوراق تشعیری، سرسوره‌های مُذهّب و مُرصّع از خصایص این نسخه است.
موجودی نسخه از سوره حمد تا سوره ناس است که این قرآن توسط غلامرضا مظفر در سال 1336 وقف کتابخانه آستان قدس رضوی شده است.
نسخه بازوبندی دیگر از سوره حمد تا سوره ناس را شامل می¬شود که به خط نسخ ممتاز محمدعلی اصفهانی در سال 1288 هجری در 374 برگ به ابعاد 5/5×5/3 کتابت شده است.
یکی دیگر از قرآن¬های بازوبندی این کتابخانه، توسط تولیت فقید آستان قدس رضوی، آیت الله واعظ طبسی در سال 1391 وقف کتابخانه آستان قدس رضوی شده که این قرآن کامل به خط نسخ خوش توسط علی خوانساری در 1319 هجری کتابت شده است.
رنگ کاغذ، نباتی آهارمهره، تعداد سطور 23، اندازه اوراق 7×5/4، فواصل آیات گوی زرین اخترنما، دو صفحه افتتاح دارای کتیبه صدر و ذیل و حاشیه پهن مُذهَّب و مُنقّش به گل و برگ‌های ریز الوان و حواشی باریک زنجیره‌ای است.
گفتنی است قطع بازوبندی در بین فهرست‌نویسان کتب خطی به کتابی اطلاق می‌شود که در ابعاد و اندازه سه در دو سانتی‌متر باشد که این کتاب ها و جزوات به اشکال دایره، لوزی و چند ضلعی و مربّع و توسط نخی از پارچه یا چرم به بازوی اشخاص بسته می‌شده است.
قطع بازوبندی و قطع سلطانی کوچکترین و بزرگترین اندازه‌های کتاب است که از این میان قطع بازوبندی بیشتر برای قرآن‌ها و جزوات و کتب ادعیه و حرزها استفاده می‌شده و داخل محفظه چرمی در بازوبند قرار می‌گرفته و قطع سلطانی برای کتاب‌هایی که بیشتر در دربار سلاطین و حاکمان بوده، کاربرد داشته است.
تحقیقات و مشاهدات عینی و تجربیِ انجام‌شده بر روی شاخصه‌ها و آیتم¬های نسخه‌شناسی قرآن‌های بازوبندی موجود در کتابخانه آستان قدس نشان می دهد که اکثر قریب به اتفاق قرآن‌های بازوبندی موجود، به خط نسخ، کاغذ ترمه و نخودی و فرنگی، جلد روغنی مُذهَّب و مرصّع و همچنین تیماج، وقفی و اهدایی، دارای آرایه‌های هنری و تزئینی مانند سرلوح و کتیبه زرّین، فواصل آیات گوی زرین، جداول اوراق به زر و تحریر مشکی و کمند نیز به سیاهی است.
کتابخانه آستان قدس رضوی به خاطر وجود مجموعه‌های غنی از نسخ خطی و مصاحف و جزوات قرآنیِ ارزشمند و منحصر به فرد، یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های فرهنگی و معنوی ایران و جهان اسلام به شمار می‌آید. نگهداری منابع خطی کهن، باعث شده این کتابخانه از جایگاه ممتاز و معتبری در بین کتابخانه‌های جهان، برخوردارشود.
در گنجینه کتب خطی این کتابخانه نزدیک به 23000 قرآن و جزوه قرآنی نگهداری می‌شود که در بین این قرآن‌ها و جزوات، آثار بسیار ارزشمندی از لحاظ انتساب به ائمه معصومین(ع)، خطاطان و خوشنویسان مشهور و صاحب‌ سبک، قدمت و دیرینگی اثر، خط و شیوه کتابت، آرایه‌ها و تزئینات هنری، یادداشت‌ها و توضیحات موجود در ظهریه‌ها و حواشی و وقفنامه‌ها وجود دارد.
مصاحف این مجموعه در قطع یا ابعاد مختلفی همانند بازوبندی، بغلی، حمایلی، جیبی، رُقعی، خِشتی، وزیری، رحلی و سلطانی است.

https://news.razavi.ir/portal/home/?news/38388/62900/1618079/%C2%AB%D9%83%D9%88%DA%86%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B3%E2%80%8E%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%E2%80%8E%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%AE%D8%B7%D9%8A-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%8A-%DA%AF%D9%86%D8%AC%D9%8A%D9%86%D9%87-%D8%B1%D8%B6%D9%88%D9%8A%C2%BB-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%AF