علم در ديوان مثنوي مولوي/ نظام الدين فقيه.- شيراز: نويد، ۱۳۷۱.
هر نفس نو میشود دنیا و ما بی خبر از نو شدن اندر بقا
بسیاری از گفتههای مولوی، امروز و یا حتی در دنیای آینده دانش بشری در زمرهی بدیهیات علمی تلقی میشود. هر صاحبنظر و دانشمندی که دیوان مثنوی را بخواند و در گفتارش تعمق بورزد، جلوههایی فرحناک از تاویلات و تعبیرات مرتبط با برداشتهای علمی خود در آن مییابد. مجموعه حاضر کوششی مقدماتی صرفا در زمینهی علوم طبیعی ارائه نموده تا شیفتگان طریق دیوان مثنوی را بخوانند و از ظن خود یار مولوی شوند. اسرار مضامین مثنوی مولوی را با مصادیق اسراری که در سینه دارند بسنجند تا عاقبت سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران.
در این کتاب مواردی چند در ارتباط با تاریخ علوم طبیعی مانند: زمین و نیروی جاذبهی کیهانی، انرژی و انفجار اتمی، ذرات بنیادی ( ماده و پاد ماده)، تکامل و انبساط عالم، اصل عدم قطعیت، فرآیند نوشوندگی و... در 14 بخش مجزا، به خواننده منتقل میشود. یادآور میشود، دیوان مثنوی مولوی یکی از ارزشمندترین و بزرگترین آثار موجود در تاریخ فرهنگ و ادب جهان است. کتابی است نسبتا طولانی و مفصل و از بسیاری کتابهای مشهور و منظوم جهان در زبانهای خارجی (و حتی مجموعه اینها) فزونتر است.