خازن بسیار تحت تأثیر شاعر بزرگ و سهل و ممتنع گوی عرب «ابوعُبادۀ بُحتری» و شاعر حکیم «ابوتمام طائی» است و قصاید متعددی در استقبال از قصاید بُحتری و ابی تمّام سروده است و به خصوص در تشبیب و تغزّل ابتدایی آن، اقتفا بر این دو شاعر بزرگ کرده است.
دیوان خازن
ابومحمد عبدالله بن احمد خازن؛ مقدمه، تصحیح و تحقیق احمد مهدوی دامغانی.- تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۱۳۹۴.
خازن بسیار تحت تأثیر شاعر بزرگ و سهل و ممتنع گوی عرب «ابوعُبادۀ بُحتری» و شاعر حکیم «ابوتمام طائی» است و قصاید متعددی در استقبال از قصاید بُحتری و ابی تمّام سروده است و به خصوص در تشبیب و تغزّل ابتدایی آن، اقتفا بر این دو شاعر بزرگ کرده است.
وصف مخطوطه، رسم الخط نسخه، محتویات این مجموعه، مقام شعر و شاعری و صنعت انشاء خازن، سبک و طرز شعر خازن، ابومحمد خازن و ابوالفتح بن علیّ بن محمد بن المرزبان کاتب مخطوطه عناوین مطالبی است که در مقدمۀ کتاب حاضر به آن پرداخته شده است.
در اینکه ابومحمد عبدالله بن احمد خازن هم شاعری توانا و هم نویسندۀ توانائی است تردیدی نیست. با وجود تعبیرات و تعریفاتی در یتیمةُ الدَهر برای شناخت قدر و مرتبۀ خازن در شعر و نثر عرب بیان فرموده است، جای تعریف و تعبیر دیگری باقی نگذاشته است.
قطع نظر از استعداد ذاتی و حسن ذوقی خدادادی و عمق اطلاع خازن بر شعر و نثر عرب و تبحر او در حفظ لغت و استعمال «غریب» آن، اقامت چندین سالۀ او در بلاد عراق و شام (یتیمه 326/3) و معاشرتش با شعرا و ادبای آن سرزمین ها، او را بیشتر از دیگر شاعران دربار فخرالدّوله و مجدالدوله و دستگاه صاحب بن عباّد (کافی الکفاة) و ابی العباس ضبی (کافی) به سبک و طرز شعر عرب آشنا ساخت و به مهارتش در بکاربردن لغات غریبه و مصطلحات از کنایات و استعارات رایج در ادب عرب بسیار افزود. متن تصحیح شده و عکس نسخه نیز سایر بخش های دیوان خازناست.
